Уладзiмiр Караткевiч

Вершы

* * *

Быў. Ёсць. Буду.

Таму, што заўжды, як пракляты,

Жыву бяздоннай трывогай,

Таму, што сэрца маё распята

За ўсе мiльярды двухногiх.

За ўсiх, хто ўздымае цяжкiя разоры,

Хто ў гарачым пекле металу,

За ўсiх, хто змагаецца з небам i морам,

За жывых, i за тых, што сканалi.

За ўсiх, хто крывёю пiша

Ў нязгодзе

З рабства подлай дарогай,

Хто за Край Свой Родны, за ўсе Народы

Паўстане нават на Бога.

За ўсiх, хто курчыцца ў полымi вёсак,

Хто ратуе краiну ад краху,

За ўсiх, хто бясстрашна глядзiць у нябёсы

З барыкады,

З пушчы

I з плахi.

Хто са смерцю гаворыць з вока на вока,

З яе усмешкаю ветлай,

I ўсё ж узводзiць - нясцерпна далёкi

Храм наш агульны i светлы.

А калi ён горда даззяе ў зенiце

Непарушны - ўзнясецца ў неба,

Вы з распятага сэрца кроплю вазьмiце.

Апошнюю.

Болей не трэба.

I няхай яна збоку, недзе на ганку,

Дагарае й дзяцей не страшыць

На гранiце любовi,

На гранiце свiтанку,

На гранiце велiчы вашай.

"На Беларусi Бог жыве"

"На Беларусi Бог жыве"

Так кажа мой просты народ.

Тую праўду сцвярджае раса ў траве

I адвечны зор карагод.

Тую праўду сцвярджае

Упартасць хваль,

I продкаў запавет,

I мовы залатая сталь,

I нашых дум сусвет.

Тую праўду сцвярджае

Ўсё зноў i зноў

Ўсiм лёсам,

Няхай спакваля,

У хмарах дубоў,

У вясёлках агнёў

Купальская наша зямля.

I няхай давядзе мне

Iншая кроў,

Што брашу,

Як сабачы сын,

А няма нiдзе

Вярнейшых сяброў

I прыгажэйшых жанчын.

Гэта край раскрытых душ i дзвярэй,

Гэты край

Твой дом i сабор...

Ў нас дваццаць з лiшнiм тысяч рэк,

Адзiнаццаць тысяч азёр.

Нам ёсць што пiць,

З падмосткаў лiць,

Чым палi свае акрапiць,

А як давядзе, то ёсць нам дзе

I ворага ўтапiць.

I тая памяць жыве не ў царкве,

А ў кожнай жыве галаве:

"На Беларусi Бог жыве..."

I хай сабе жыве.

А калi ён шле на нас кару i гнеў,

Ну што ж, - мы з iм свае:

Ў вяршынi самых гонкiх дрэў

Маланка з неба б'е.

У вяршынi маленькiх i нiцых дрэў

Маланка нiколi не б'е.

I пра тое кожны пяе салавей

Росным кветкам у роднай траве:

"На Беларусi Бог жыве",

I няхай да веку жыве.

* * *

Радок бяззбройны i бясспрэчны

Слабым - адзiна верны шчыт.

I не знiкаць паэтам вечна,

У вечнай песнi жывучы.

Калi пайду з юдолi гора,

Не скончыўшы найлепшы сказ,

То божы свет мяне паўторыць,

Як паўтараў ужо няраз.

Як моры, зоры i азёры,

Якiя ў вечнасць забяру.

Свет шчодры.

Свет мяне паўторыць...

Ну, а не свет,

дык Беларусь.

Мне - досыць...

* * *

Абяцаюць нам новы раскошны дом,

Але тут нам жыць i канаць,

Тут пад кожным навекi здабытым бугром

Нашы продкi забiтыя спяць.

Яны аддалi нам меч i касу,

Слова з вуснаў, цяпер нямых...

I нам немагчыма пайсцi адсюль

I пакiнуць са смерцю iх.

* * *

Нават сцюжным зiмовым вечарам

Або ўвосень, як злiва лье,

Як цябе я на вулiцы стрэчу

Падгiнаюцца ногi мае.

Што казаць пра майскае ранне,

Калi ў росах салоўка б'е?

Што скажу я табе, каханы?..

Падгiнаюцца ногi мае.

Што скажу са сваёй гаротай?

Хаты побач, а...

кроч не кроч,

Будзе тое ж:

салоўка, журбота,

Цыгарэты агеньчык ля плота

I маўчанне ў цёплую ноч.

Будзе тое ж:

начныя лукi

Без свiтання.

Салоўка пяе.

Пакахай жа, вазьмi на рукi

Падгiнаюцца ногi мае.

* * *

Блякла-сiняе неба i чырвань галiн.

Уздыхае ветрык. Спадае лiст.

Асцярожна сонца з голых асiн

Выпаўзае на цiхi сiнiчы свiст.

Ледзь хiстаюцца ў небе галiны бяроз.

Лёг спакой на iржышчы. Гумённы дым.

Ярам рушыць павольна з дрывамi воз,

I сарока няспынна стракоча над iм.

У разведку за возам ляцiць яна,

Трэба край адшукаць, дзе пякуць блiны,

Дзе кайстра, дзе ў ёўнi жыве цеплыня,

Дзе заснула сытасць да новай вясны.

* * *

О любоў мая, Беларусь!

Над туманным начным стаўком

Пралятае самотная гусь,

Разразаючы люстра крылом.

. . . . . . . .

Разразаючы неба крылом.

* * *

Можна ўсё: пусцiць каханне дымам,

Ўзяць i занядбаць мiнулы шлях.

Але толькi не любiць Радзiмы

З чорнаю павязкай на вушах,

З чорнаю павязкаю на вуснах,

З чорнаю павязкай на вачах.

Толькi слухаць словы нездрадлiвыя,

Толькi не тлумiць яе маной,

Бо адным мы вiнны, пакуль жывы,

Перад нашаю вялiкай нiвай:

Праўдай абавязаны мы ёй.

Iсцiнай.

Адзiнаю.

Адной.