- Цi толькi працы?

- I свой, i маiх памочнiкаў.

- Чым мы табе можам быць карысныя?

- Ты ведаеш чым - ты мой даўнi знаёмы. Ты страцiў руку, калi ў тваiм замку адбыўся выбух рэторты, хоць i кажаш, што гэта здарылася ў бiтве з сарацынамi.

- Дапусцiм, - сказаў рыцар.

- Мне галоўнае - захаваць усё гэта. Каб працаваць далей.

- Пахвальна. Але калi нашыя пойдуць заўтра на штурм, як я магу абяцаць табе бяспеку?

- I не толькi мне, брат, - сказаў Раман. - Ты ведаеш, што ў нас жыве польская князёўна?

Шар зноў прыблiзiўся да Кiна. Губы ў Кiна заварушылiся, i шар перадаў яго шэпт:

- Дрэнь справы. Думай, Жуль... Жуль кiўнуў, нiбыта Кiн мог убачыць яго. I павярнуўся да Ганны - можа, шукаў спачування?

- Калi ты пойдзеш, я не спраўлюся з машынаю? - спыталася Ганна.

- Не, мая дзяўчынка, - сказаў Жуль цiха. - Табе не выцягнуць нас.

Раман i рыцар паднялi галовы.

- Нехта iдзе, - хутка сказаў Раман хлопцу. - Затрымай яго. Я вярнуся. Рыцар цяжка ўстаў з-за стала i апусцiў капюшон.

- Завязаць вочы? - спытаўся Фрыдрых.

Раман махнуў рукою.

- Я выйду з табою. Хутчэй.

Патайныя дзверы зачынiлiся за рыцарам i Раманам.

Блазан спусцiўся па лесвiцы.

- Дзе гаспадар? - спытаўся ён.

- Не ведаю, - сказаў хлопец.

- Уцёк да ордэнскiх братоў? Не, ён адзiн не ўцячэ. Яму ўсё гэта патрэбна... гэтае яго золата... Гэтая яго ўлада i слава.

22

- Жуль, - сказала Ганна, - я ведаю, што рабiць.

- Праўда? - Жуль зноў павялiчыў Кiнаў твар. Кiн глядзеў на блазна.

- Я падобная на Магду. Ты сам сказаў, што я падобная на Магду.

- Якую яшчэ Магду? - у Жулевых вачах была туга.

- Польскую князёўну, Магдалену.

- Ну i што?

- Жуль, я пайду туды. Замест яе.

- Ты што, з глузду з'ехала? Не кажы глупства. Цябе пазнаюць. Мне яшчэ не хапала тваёй смерцi. I куды мы князёўну дзенем?

- Ды слухай спакойна. Жуль, мiлы, у нас з табою няма iншага выйсця. Хутка будзе свiтаць. Кiн звязаны i бяссiльны.

- Сцiхнi. I без тваiх iдэй моташна.

- Усё вельмi проста. Ты можаш мяне высадзiць у любым месцы.

- Вядома. - Ён пацiснуў плячыма.

- Тады высадзi мяне ў князёўнiнай спальнi. Гэта адзiнае выйсце. Зразумей нарэшце. Калi я не прабяруся да Кiна ў блiжэйшыя хвiлiны, ён загiне. Я ўжо не кажу, што правалiцца вашая справа. Кiн можа загiнуць. I мне гэта не ўсё роўна!

- Ты хочаш сказаць, што мне ўсё роўна? Ты што думаеш, Кiн першы? Думаеш, нiхто з нас не гiнуў?..

З акенца павеяла вiльготным халадком - надвор'е ў дваццатым стагоддзi таксама пачало псавацца. Брахалi сабакi. Ганна раптам адчула сябе ўдвая старэйшаю за Жуля.

- Не ў гэтым справа! Вядзi шар! Будзь мужчынам, Жуль! Вы азнаёмiлi мяне з вашай справай...

- Так, але... - Жуль сумеўся. - Занадта мы ўжо лезем у мiнулае.

- Перажывём. Успомнi: Кiн ляжыць звязаны.

Жуль некалькi секунд сядзеў нерухома. Потым рэзка павярнуўся, кiнуў позiрк на Ганну.

- Можа атрымацца так, што я не змагу сачыць за табою.

- Не марнуй часу. Вядзi шар у церам. Мне ж трэба пераадзецца.

- Пачакай, можа быць...

- Паехалi, Жуль, мiленькi!

Ганну ахапiла лiхаманкавае нецярпенне, як бы перад скачком з парашутам, i было страшна, але страх запазнiцца скочыць своечасова быў яшчэ большы.

Шар пакiнуў Раманаву хату, праляцеў над дахам. Краем вока Ганна заўважыла агеньчыкi на сценах i далёкае зарыва. Наперадзе быў церам.

Шар завiс у калiдоры, павольна папоўз уздоўж цёмных сцен. Ганна падышла да рамы, хацела ўвайсцi, потым апамяталася, пачала паспешна сцягваць кофту...

- Усё чыста, - сказаў Жуль. - Можна.

- Пачакай! - крыкнула Ганна. - Я ж не магу там пакiнуць вопратку...

Князёўна спала на нiзкiм куфры з цвёрдым узгалоўем, накрыўшыся коўдрай са шкур. Адзiнокi каганец мiгцеў на стале. Па шыбе з слюды сцякалi каплi дажджу. Шар закружыўся па пакоi, абышоў усе куткi i спынiўся перад заднiмi, зачыненымi дзвярыма...

- Май на ўвазе, што там спiць яе цётка, - сказаў Жуль.

Потым iншым голасам, прагнаўшы сумненнi:

- Добра. Цяпер слухай уважлiва. Момант пераносу не павiнен мець памылак.

Жуль падняўся, дастаў з пульта плоскую аплатку, крыху меншую за капеечную манетку, прыцiснуў яе Ганне пад левым вухам. Аплатка была халаднаватая, цмокнуўшы, яна прысмакталася да скуры.

- Каб вярнуцца, ты павiнна замкнуць поле. Для гэтага дакранаешся пальцам да гэтага... прысоска. Я цябе выцягну. Будзеш там прызямляцца крыху падагнi ногi, каб не стукнуцца.

Польская князёўна павярнулася ў сне, заварушыла губамi. Рука ўпала ўнiз - сагнутыя пальцы дакранулiся да падлогi.

Ганна хуценька ступiла ў раму. Платформа холадам працяла яе босыя ногi. I адразу ж закружылася галава, i пачалося падзенне - падзенне ў глыбiню часу, бясконцае i страшнае, таму што не было за што ўчапiцца, не было каму крыкнуць, каб спынiлi, затрымалi, выратавалi, i не было голасу, не было верху i нiзу, была смерць або пярэдадзень яе, i ў галаве кружылася адна думка - чаму ж ёй не сказалi? Не папярэдзiлi? Чаму ёй здрадзiлi, пакiнулi яе, забылiся? Яна ж нiкому кепскага не зрабiла! Яна яшчэ такая маладая, яна не паспела пажыць... Жаль да сябе адгукнуўся болем у сэрцы, слёзнай слабасцю, а падзенне прадаўжалася i раптам... спынiлася, заняло дух, нiбы ў засеўшым лiфце, i Ганна расплюшчыла вочы...

Цвёрдая падлога стукнула знiзу ў ступакi. Ганна праглынула слiну.

Каганец гарэў на стале. Побач стаяла крэсла з простаю высокаю спiнкаю. Пах дрэнна вырабленых шкураў, дыму з печы, гарэлага масла, поту i мускусу стукнуў у ноздры... Ганна зразумела, што яна ў iншым стагоддзi.

Колькi прайшло часу? Гадзiна цi больш?.. Не, гэта памылковае адчуванне - Кiн жа пранiк у мiнулае амаль iмгненна: ступiў у раму i апынуўся ў Раманавым двары. А раптам машына сапсавалася i яе падарожжа на самай справе зацягнулася? Не, на невысокiм куфры спiць польская князёўна, рука яе ледзь-ледзь дастае да падлогi.

- Адзiн, два, тры, чатыры, пяць, - лiчыла ў памяцi Ганна, каб думкi вярнулiся на месца. Жуль цяпер бачыць яе ў шары. Дзе ж шар? Напэўна, крыху вышэй, над галавой, i Ганна паглядзела туды, дзе павiнен быў вiсець шар, i ўсмiхнулася Жулю - яму цяпер горш за ўсiх. Ён адзiн. Ах ты, гусар з дваццаць сёмага стагоддзя, табе, напэўна, пападзе за выкапнёвую дзяўчынку...

Цяпер трэба дзейнiчаць. I хутчэй. У любы момант можа пачацца штурм горада. Ганна паглядзела ў невялiкае, застаўленае слюдой акенца, i ёй здалося, што ў цемры ночы яна ўгадвае сiнь досвiтку.

Магдаленiна сукенка ляжала на табурэцiку каля куфра, невысокiя боцiкi без абцасiкаў валялiся побач.

Ганна прыслухалася. Церам жыў начным жыццём - скрыпам дошак у падлозе, пiскам мышэй на гарышчы, аддаленым лязганнем зброi, вокрыкам вартавога ля ганка, лёгкiм шорганнем крокаў... Князёўна замармытала ў сне. Было душна. У трынаццатым стагоддзi не любiлi расчыняць вокны.

Князёўнiна сукенка гучна зашалясцела. Надзяваць яе прыйшлося знiзу вышэй талii яна сцягвалася тасёмкамi. На грудзях сукенка цеснаватая - няхай сабе, пацерпiм. Цяпер вельмi важна - хустка. Яе трэба завязаць так, каб не было вiдаць валасоў. Дзе шапачка - пляскатая з залатым абручом? Ганна ўзяла каганец, пасвяцiла над сталом, у кутку знайшла шапачку. Цяпер каб люстэрка, - як дрэнна выпраўляцца ў мiнулае ў такой спешцы. "Строi нам павiнны быць да твару, - падумала Ганна, - але як шкада, што iнфармацыю давядзецца чэрпаць з чужых вачэй". Вядома, у князёўны дзесьцi ёсць люстэрка на доўгай ручцы, як у казках, але няма часу шнарыць па чужых куфрах. Ганна сунула нагу ў боцiк. Боцiк засеў на шчыкалатцы - нi туды нi сюды. За перагародкай нехта заварочаўся. Жаночы голас. Спытаў па-русiнску:

- Ты што, Магда, не спiш?

Ганна разгубiлася, адказала не адразу.

- Сплю, - сказала яна цiха.

- Спi, спi, - гэта быў цётчын голас. - Можа, чаго даць?

Цётка цяжка ўздыхнула.