Oni alvokis Grafon kaj Grafinon Andrenyi, sed la grafo envenis la manĝ-vagonon sola.

Estis nenia dubo, ke li estis bon-aspekta viro. Li estis alta preskaŭ du metrojn, kun larĝaj ŝultroj kalj mallarĝaj koksoj. Li estis bone vestita per angla vestaro, kaj oni povus facile ricevi la impreson ke li estas anglo, krom pro la longeco de lia liphararo kaj io en la formo de la vangoj.

“Nu, sinjoroj,” li diris, “kiamaniere mi povas helpi vin?”

“Vi komprenas, sinjoro,” diris Poirot, “ke pro tio, kio okazis mi devas fari kelkajn demandojn al ĉiuj pasaĝeroj.”

“Certe, certe,” respondis la grafo. “Mi tute komprenas la situacion. Tamen, mi opinias, ke mia edzino kaj mi ne povos multe helpi vin. Ni dormis, kaj aŭdis nenion.”

“Ĉu vi scias, kiu estis la murdito, sinjoro?”

“Mi komprenas, ke li estis la granda usonano – viro kun malafabla vizaĝo. Li sidis ĉe tiu tablo dum la manĝoj.”

Li indikis per kalpgesto la tablon ĉe kiu Ratchett kaj MacQueen estis sidintaj.

 “Jes, sinjoro, vi estas tute prava. Tamen, mi intencis diri, ĉu vi sciis lian nomon?”

“Ne.” La grafo aspektis tute perpleksita pro la demandoj de Poirot.

“Se vi deziras scii lian nomon,” li diris, “certe ĝi estas sur lia pasporto.”

“La nomo sur lia pasporto estas Ratchett,” diris Poirot.

“Sed tio ne estas lia vera nomo. Li estas la viro Cassetti, kiu estis respondeca pri konata infan-ŝtela afero en Usono.”

Li zorge rigardis la grafon dum li parolis, sed tiu ŝajnis esti tute netuŝita de la informo. Li nur iomete malfermis la okulojn.

“Ha!” li diris. “Tio certe devus iomete klarigi la aferon. Neordinara lando, Usono.”

“Vi estis tie, eble, sinjoro?”

“Mi estis unu jaron en Washington.”

“Eble vi konis la familion Armstrong?”

“Armstrong – Armstrong – estas malfacile memori – ni tiom da personoj renkontis.”

Li ridetis, kaj levis la ŝultrojn. “Sed ni revenu al la nuna afero, sinjoroj,” li diris. “Kion plu mi povas fari por helpi al vi?”

“Vi eniris vian kupeon por dormi – kiam, sinjoro grafo?”

La okuloj de Hercule Poirot vagis al lia plano. Grafo kaj Grafino Andrenyi okupis la kupeojn N-roj 12 kaj 13.

“Oni pretigis por la nokto unu kupeon kiam ni estis en la manĝ-vagono. Reveninte, ni sidis en la alia dum iom da tempo.”

“Kio estis la numero de tiu?”

“N-ro 13. Ni kartludis kune. Ĉirkaŭ la dek-unua mia edzino enlitiĝis. La konduktoro pretigis mian kupeon kaj mi ankaŭ enlitiĝis. Mi bone dormis ĝis la mateno.”

“Ĉu vi rimarkis, ke la trajno haltis?”

“Mi ne sciis pri ĝi ĝis hodiaŭ matene.”

“Kaj via edzino?”

La grafo ridetis. “Mia edzino ĉiam prenas dormigaĵon kiam ŝi veturas per trajno. Ŝi prenis sian kutiman dozon.”

Li paŭzis. “Mi bedaŭras, ke mi povas neniel helpi vin.”

Poirot transdonis al li paperon kaj plumon.

“Mi dankas vin, sinjoro grafo. Estas nur formalaĵo, sed ĉu vi donos al mi viajn nomon kaj adreson?”

La grafo skribis malrapide kaj zorge. “Estas bone, ke mi skribas tion por vi,” li diris. “La literado de la nomo de mia bieno estas malfacila por tiuj, kiuj ne scipovas la lingvon.”

Li transdonis la paperon al Poirot, kaj leviĝis. “Estos tute nenecese, ke mia edzino venu ĉi tien,” li diris. “Ŝi povas diri al vi nenion plu.”

Ekbrileto venis en la okuloj de Poirot.

“Povas esti,” li diris. “Sed ĉiuokaze mi ŝatus iomete paroli kun la grafino.”

“Mi certigas al vi, ke tio estas tute ne necesa.”Lia voĉo sonis aŭtoritate.

Poirot ĝentile rigardis lin. “Estos nur formalaĵo,” li diris, “sed vi komprenos, ke tio estas necesa por mia raporto.”

“Kiel vi volas.” La grafo malvolonte cedis. Li sin klinis kaj forlasis la manĝ-vagonon.

Poirot elmetis la manon por pasporto. Ĝi surhavis la nomojn kaj titolojn de la grafo. Li legis plu – akompanata de la edzino . Antaŭnomoj, Elena Maria; fraŭlina nomo, Goldenberg; aĝo, dudek. Grasmakulo troviĝis sur ĝi, ŝajne iam faligita de senzorgema oficisto.

“Diplomata pasporto,” diris S-ro Bouc. “Ni devas esti zorgemaj ne ofendi iun, mia amiko. Tiuj personoj ne povas havi ian rilaton kun la murdo.”

“Estu trankvila, mon vieux , mi estos tre taktoplena. Nura formalaĵo.”

Lia voĉo mallaŭtiĝis kiam la grafino eniris la manĝ-vagonon. Ŝi aspektis timema kaj tre ĉarma.

“Vi deziras vidi min, sinjoroj?”

“Nur formalaĵo, sinjorino grafino.”

Poirot leviĝis galante, kaj proponis al ŝi la seĝon kontraŭ li. “Mi nur deziras demandi al vi, ĉu vi vidis aŭ aŭdis ion hieraŭ vespere, kio povas lumigi la nunan aferon.”

“Absolute nenion, sinjoro. Mi dormis.”

“Vi ne aŭdis, ekzemple, bruon en la apuda kupeo? La usonanino, kiu okupas ĝin estis histeria kaj sonoris por la konduktoro.”

“Mi aŭdis nenion, sinjoro. Mi estis trinkinta dormigaĵon.”

“Nu, mi komprenas. Mi ne bezonas teni vin plu.”

Tiam, kiam ŝi ekleviĝis. “Nur momenton – ĉi tiuj detaloj, via fraŭlina nomo, aĝo, kaj tiel plu, ĉu ili estas ĝustaj?”

”Tute ĝustaj, sinjoro.”

“Eble vi subskribos ĉi tiun memuaron tiucele.”

Ŝi rapide subskribis ĝin en bela skribmaniero. Elena Andrenyi .

“Ĉu vi akompanis vian edzon al Usono, sinjorino?”

“Ne, sinjoro.” Ŝi ridetis, kaj iomete ruĝiĝis. “Tiam ni ne estis geedzigitaj; ni geedziĝis antaŭ nur unu jaro.”

“Ha, jes, mi dankas vin, sinjorino. Parenteze, ĉu via edzo fumas?”

Preta por la foriro, ŝi atente rigardis lin. “Jes.”

“Pipon?”

“Ne. Cigaredojn kaj cigarojn.”

“Do, mi dankas vin.”

Ŝi hezitis; ŝiaj okuloj rigardis lin strange. Belegaj okuloj ili estis ; malhelaj kaj migdalformaj, kun tre longaj nigraj okulharoj, kiuj akcentis la elegantan senkolorecon de ŝiaj vangoj. Ŝiaj lipoj, tre ruĝaj, estis iomete malfermitaj. Ŝi aspektis rava kaj bela.

“Kial vi demandis tion al mi?”

“Sinjorino,” Poirot mangestis, “detektivoj bezonas fari ĉiajn demandojn. Ekzemple, eble vi diros al ni la koloron de via tualet-robo?”

Ŝi rigardis lin kaj ridis. “Ĝi estas el gren-kolora muslino. Ĉu tio estas vere grava?”

“Tre grava, sinjorino.”

Ŝi scivoleme demandis, “Ĉu vi estas vera detektivo?”

“Je via dispono, sinjorino.”

“Mi pensis, ke ne estas detektivoj en la trajno dum ĝi estas en Jugoslavujo – ne ĝis oni atingas Italujon.”

“Mi ne estas jugoslava detektivo, sinjorino. Mi estas internacia detektivo.”

“Vi apartenas al la Ligo de Nacioj?”

“Mi apartenas al la mondo, sinjorino,” diris Poirot drame. Li daŭrigis: “Mi laboras plejparte en Londono. Vi parolas angle?” li aldonis en tiu lingvo.

“Mi iomete parolas ĝin, jes.” Ŝia akcento estis ĉarma.

Poirot kliniĝis denove. “Ni ne tenos vin plu, sinjorino. Vi rimarkas, ke ĝi ne estis tre terura.”

Ŝi ridetis, klinis la kapon kaj foriris.

“Elle est Jolie femme ,” diris S-ro Bouc. Li suspiris. “Do, tio ne multe helpis al ni.”

“Ne,” diris Poirot. “Du personoj, kiuj vidis nenion kaj aŭdis nenion.”

“Ĉu ni nun vidu la italon?”

Dum momento Poirot ne respondis. Li zorge rigardis grasmakulon sur hungara diplomata pasporto.

Poirot subite elreviĝis. Liaj okuloj ekbriletis renkonte al tiuj de S-ro Bouc.

“Mia kara amiko,” li diris, “mi iĝis tiu, kiun oni nomas la snobo! Mi opinias, ke ni devus atenti la unuan klason antaŭ la duan. Mi pensas, ke nun ni intervjuos la bel-aspektan Kolonelon Arbuthnot.”

Eltrovinte ke la franc-lingva scio de la kolonelo estas tre malmulta, Poirot faris sian demandaron en la angla lingvo. Li demandis pri la nomo, aĝo, hejm-adreso kaj preciza armea rango de Arbuthnot. Poste li daŭrigis:

“Ĉu estas, ke vi venas hejmen de Hindujo pro la kutima forpermeso?”

Kolonelo Arbuthnot respondis laŭ la brita malonga maniero: “Jes.”

“Sed vi ne hejmenvenas per la rekta ŝiplinio?”

“Ne.”

“Kial ne?”

“Mi elektis veni per la surtera vojo pro personaj kialoj.” Lia maniero ŝajnis diri, “Kaj tio sufiĉas por vi, vi trudema malgranda impertinentulo.”

“Vi venis senhalte de Hindujo?”

La kolonelo seke respondis; “Mi haltis unu nokton por vidi Ur Kaldea, kaj tri tagojn en Bagdad kun la komandanto, kiu estas amiko mia.”

“Vi haltis tri tagojn en Bagdad. Mi komprenas, ke la juna anglino, F-ino Debenham, ankaŭ venas de Bagdad. Eble vi renkontis ŝin tie?”

“Ne. Mi unue renkontis F-inon Debenham kiam ŝi kaj mi kune veturis en fervoja vagono de Kirkuk ĝis Nissibin.”

Poirot antaŭenklinis sin. Li iĝis persvadema kaj iom pli fremda ol necese.

“Sinjoro, mi intencas petegi al vi. Vi kaj Fraŭlino Debenham estas la solaj angloj en la trajno. Estas necese, ke mi demandu al ĉiu, kion tiu opinias pri la alia.”

“Tute neregula,” malvarme diris Kolonelo Arbuthnot.

“Vi eraras. Tiu krimo kredeble estas farita de virino. La viro estas pikita ne malpli ol dek du fojojn. Eĉ la trajnestro tuj diris, ‘Estis virino.’ Nu, kio estas mia unua tasko? Ekzameni ĉiun virinon, kiu veturas en la Istanbul-Calais vagono. Sed fari decidon pri anglino estas malfacila. La angloj estas tre retiremaj. Mi do petegas vin, sinjoro, pro justeco. Kia persono estas F-ino Debenham? Kion vi scias pri ŝi?”

“F-ino Debenham,” diris la kolonelo per iom da varmeco, “estas ĝentlemanino.”

“Ha!” diris Poirot, kaj li aspektis kvazaŭ tre kontenta. “Do vi opinias, ke kredeble ŝi ne estas implikita en tiu krimo?”

“La ideo estas absurda,” diris Arbuthnot. “La viro estis tute fremda al ŝi – ŝi neniam antaŭe vidis lin.”

“Ĉu ŝi diris tion al vi?”

 “Jes. Ŝi tuj komentis pri lia iom malafabla aspekto. Se virino estas implikata, kiel vi ŝajnas pensi (miaopinie, sen ia atesto krom nura supozo), mi povas certigi al vi, ke F-ino Debenham tute ne povus esti indikata.”

“Vi sentas varme pri la afero,” diris Poirot kun rideto.

Kolonelo Arbuthnot rigardis lin malvarme. “Mi tute ne scias, kion vi intencas,” li diris.

La rigardo ŝajnis iom hontigi Poirot. Li mallevis la okulojn kaj komencis manipuli la paperojn antaŭ si.

“Ĉi tio estas flankaĵo,” li diris. “Ni estu praktikaj kaj parolu pri faktoj. La krimo, ni kredas, okazis je kvarono post la unua hieraŭ nokte. Estas parto de la necesa rutino demandi al ĉiu en la trajno kion li aŭ ŝi estis faranta je tiu horo.”