A rodzicom nieszczesnym serca sie krajały¹³¹.

Nigdyć by ona była bez wielkiej żałości

Mojej umrzeć nie mogła, nigdy bez ciężkości¹³²

I serdecznego bolu, w którymkolwiek lecie¹³³

Mnie by smutnego była odbiegła¹³⁴ na świecie;

Alem ja już z jej śmierci nigdy żałościwszy,

Nigdy smutniejszy nie mógł być ani teskliwszy¹³⁵.

A ona (by był Bóg chciał) dłuższym wiekiem swoim

Siła¹³⁶ pociech przymnożyć¹³⁷ mogła oczom moim.

A przynamniej¹³⁸ tym czasem mogłem był odprawić

Wiek swój¹³⁹ i Persefonie¹⁴⁰ ostatniej¹⁴¹ sie stawić¹⁴²,

Nie uczuwszy na sercu tak wielkiej żałości,

Której równia¹⁴³ nie widzę w tej tu śmiertelności¹⁴⁴.

Nie dziwuję Nijobie¹⁴⁵, że na martwe ciała

Swoich namilszych dziatek¹⁴⁶ patrząc, skamięniała¹⁴⁷.

Tren V¹⁴⁸

Jako oliwka mała pod wysokim sadem¹⁴⁹

Idzie¹⁵⁰ z ziemie¹⁵¹ ku górze macierzyńskim szladem¹⁵²,

Jeszcze ani gałązek, ani listków rodząc,

Sama tylko dopiro¹⁵³ szczupłym prątkiem¹⁵⁴ wschodząc;

Tę, jesli ostre ciernie¹⁵⁵ lub rodne¹⁵⁶ pokrzywy

Uprzątając, sadownik¹⁵⁷ podciął ukwapliwy¹⁵⁸,

Mdleje¹⁵⁹ zaraz, a zbywszy¹⁶⁰ siły przyrodzonej¹⁶¹,

Upada przed nogami matki ulubionej.

Takci sie mej namilszej Orszuli dostało:

Przed oczyma rodziców swoich rostąc¹⁶², mało

Od ziemie sie co¹⁶³ wznióswszy, duchem zaraźliwym¹⁶⁴

Srogiej śmierci otchniona¹⁶⁵, rodzicom troskliwym¹⁶⁶

U nóg martwa upadła. O zła Persefono¹⁶⁷,

Mogłażeś tak wielu łzam¹⁶⁸ dać upłynąć płono¹⁶⁹?

Tren VI¹⁷⁰

Ucieszna moja śpiewaczko, Safo¹⁷¹ słowieńska¹⁷²,

Na którą nie tylko moja cząstka¹⁷³ ziemieńska¹⁷⁴,

Ale i lutnia¹⁷⁵ dziedzicznym prawem spaść miała;

Tęś nadzieję już po sobie okazowała,

Nowe piosnki sobie tworząc, nie zamykając

Ustek¹⁷⁶ nigdy, ale cały dzień prześpiewając¹⁷⁷,

Jako więc lichy¹⁷⁸ słowiczek w krzaku zielonym

Całą noc prześpiewa gardłkiem¹⁷⁹ swym ucieszonym¹⁸⁰.

Prędkoś mi nazbyt umilkła, nagle cię sroga

Śmierć spłoszyła, moja wdzięczna¹⁸¹ szczebiotko¹⁸² droga.

Nie nasyciłaś mych uszu swymi piosnkami

I tę trochę teraz płacę sowicie¹⁸³ łzami.

A tyś ani umierając śpiewać przestała¹⁸⁴,

Lecz matkę ucałowawszy, takeś żegnała:

«Już ja tobie, moja matko, służyć nie będę

Ani za twym wdzięcznym stołem miejsca zasiędę;

Przyjdzie mi klucze położyć, samej precz jechać,

Domu rodziców swych miłych wiecznie¹⁸⁵ zaniechać¹⁸⁶».

To, i czego żal ojcowski nie da serdeczny

Przypominać więcej, był jej głos ostateczny¹⁸⁷.

A matce, słysząc¹⁸⁸ żegnanie tak żałościwe,

Dobre¹⁸⁹ serce, że od żalu zostało żywe.

Tren VII¹⁹⁰

Nieszczesne ochędóstwo¹⁹¹, żałosne¹⁹² ubiory

Mojej namilszej cory¹⁹³,

Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie?

Żalu mi przydajecie¹⁹⁴.

Już ona członeczków swych wami nie odzieje,

Nie masz, nie masz nadzieje¹⁹⁵.

Ujął¹⁹⁶ ją sen żelazny, twardy, nieprzespany¹⁹⁷.

Już letniczek¹⁹⁸ pisany¹⁹⁹

I uploteczki²⁰⁰ wniwecz²⁰¹, i paski złocone -

Matczyne dary płone²⁰².

Nie do takiej łóżnice²⁰³, moja dziewko droga,

Miała cię mać uboga²⁰⁴

Doprowadzić, nie takąć dać obiecowała

Wyprawę²⁰⁵, jakąć dała.

Giezłeczkoć²⁰⁶ tylko dała a lichą tkaneczkę²⁰⁷,

Ociec ziemie²⁰⁸ bryłeczkę

W główki²⁰⁹ włożył. Niestetyż, i posag i ona

W jednej skrzynce²¹⁰ zamkniona²¹¹.

Tren VIII²¹²

Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,

Moja droga Orszulo, tym zniknienim²¹³ swoim.

Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:

Jedną maluczką duszą²¹⁴ tak wiele ubyło.

Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała,

Wszytkiś w domu kąciki²¹⁵ zawżdy pobiegała²¹⁶.

Nie dopuściłaś nigdy matce sie frasować²¹⁷

Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować²¹⁸,

To tego, to owego wdzięcznie²¹⁹ obłapiając²²⁰

I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając.

Teraz wszytko umilkło, szczere²²¹ pustki w domu,

Nie masz zabawki²²², nie masz rośmiać sie nikomu.

Z każdego kąta²²³ żałość człowieka ujmuje²²⁴,

A serce swej pociechy²²⁵ darmo²²⁶ upatruje²²⁷.

Tren IX²²⁸

Kupić by cię²²⁹, mądrości, za drogie pieniądze,

Która (jesli prawdziwie mienią²³⁰) wszytki żądze,

Wszytki ludzkie frasunki²³¹ umiesz wykorzenić²³²,

A człowieka tylko nie²³³ w anioła odmienić²³⁴,

Który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje,

Złym przygodam²³⁵ nie podległ, strachom nie hołduje²³⁶.

Ty wszytki rzeczy ludzkie masz za²³⁷ fraszkę sobie,

Jednaką myśl²³⁸ tak w szcześciu, jako i w żałobie²³⁹

Zawżdy²⁴⁰ niesiesz; ty śmierci namniej²⁴¹ sie nie boisz,

Bezpieczną²⁴², nieodmienną, niepożytą²⁴³ stoisz.

Ty bogactwa nie złotem, nie skarby wielkiemi,

Ale dosytem²⁴⁴ mierzysz²⁴⁵ i przyrodzonemi²⁴⁶

Potrzebami; ty okiem swym nieuchronionym²⁴⁷

Nędznika²⁴⁸ upatrujesz²⁴⁹ pod dachem złoconym,

A uboższym nie zajźrzysz²⁵⁰ szcześliwego mienia²⁵¹,

Kto by jedno²⁵² chciał słuchać twego upomnienia.

Nieszcześliwy ja człowiek, którym lata swoje

Na tym strawił, żebych był ujźrzał progi²⁵³ twoje.

Terazem nagle z stopniów ostatnich²⁵⁴ zrzucony

I miedzy insze²⁵⁵, jeden z wiela²⁵⁶, policzony.

Tren X²⁵⁷

Orszulo moja wdzięczna²⁵⁸, gdzieś mi sie podziała?

W którą stronę, w którąś sie krainę udała?

Czyś ty nad wszystki nieba²⁵⁹ wysoko wniesiona

I tam w liczbę aniołków małych policzona?

Czyliś do raju wzięta? Czyliś na szcześliwe

Wyspy²⁶⁰ zaprowadzona? Czy cię przez teskliwe

Charon²⁶¹ jeziora wiezie i napawa zdrojem

Niepomnym²⁶², że ty nie wiesz nic o płaczu moim?

Czy człowieka zrzuciwszy²⁶³ i myśli dziewicze,

Wzięłaś na się postawę i piórka słowicze²⁶⁴?

Czyli sie w czyścu czyścisz²⁶⁵, jesli z strony ciała

Jakakolwiek zmazeczka na tobie została?

Czyś po śmierci tam poszła, kędyś pierwej była²⁶⁶,

Niżeś sie na mą ciężką żałość²⁶⁷ urodziła?