- Усё! Усё! - крыкнуў Балаш, быццам чалавек мог яго пачуць. - Людзi на Зямлi вывелi тваю формулу...

Доўгае шыпенне ў навушнiках было адказам Балашу. Чалавек маўчаў. Можа, думаў, можа, у яго не стала ўжо сiлы, каб сказаць апошняе, развiтальнае слова, а можа, ужо лiчыў гэта слова наогул неiстотным, непатрэбным.

Маўчанне шлемафонаў было невыносным. Але нi Скрут, нi Балаш не адважвалiся выключыць апарат. Iм здавалася, што тым самым яны дачасна абарвуць жыццё гэтага мужнага чалавека. Прайшла, напэўна, гадзiна. Вяршынi гор пасвятлелi пачынаўся дзень.

- Трэба вяртацца, - сказаў Балаш, - мы безнадзейна познiмся.

- Яшчэ крышачку... - папрасiў Скрут.

Балаш пакiваў галавой, адчуваючы i сам, што не можа пайсцi адсюль, не дачакаўшыся канца.

Патушылi лiхтар. Ранiшняе святло, лёгкае, свежае, пранiкла праз зроблены Скрутам уваход у пячору. Прамень сонца крануў гермашлем чалавека, i твар яго нiбы ажыў, разгладзiлiся пакутлiвыя складкi. Скрут усхапiўся, навёў кiнаапарат. I тут шлемафоны ажылi.

"Вось цяпер, здаецца, усё".

Зноў прагучала доўгая формула, пасля паўзы чалавек паўтарыў яе. Для гэтага ён знайшоў сiлы. I гэта, вiдаць, былi яго апошнiя намаганнi. Апарат даў сiгнал, што запiс скончаны.

- Хто ён? - спытаў Скрут, думаючы над тым, чаму гэта пасвятлеў твар Балаша. - Няўжо мы не знондзем дзе-небудзь тут яго iмя?

- Не ведаю. Але ён выратаваў нас. Ён зазiрнуў глыбей, чым мы. Не ведаючы яго адкрыцця, мы на адваротным шляху паўтарылi б лёс яго карабля.

Скрут не быў нi фiзiкам, нi матэматыкам. Ён не мог зразумець формулы, знойдзенай гэтым чалавекам. I яго зусiм зараз не хвалявала, што яны маглi не вярнуцца. У далёкiм космасе людзi гатовы i да гэтага.

Ён сабраў батарэi, далучыў да iх аварыйную батарэю са свайго скафандра i падключыў да ўстаноўкi, якая ўначы свяцiла чырвоным агеньчыкам. Потым заварыў прарэзаны надоечы ўваход у пячору i пабег даганяць Балаша.


Перейти на страницу:
Изменить размер шрифта: