17

Зусiм не здагадваючыся, што яго чакае, Дафнiс адразу ж падняўся, узяў пастуховы кiй i пайшоў за Лiкэнiён. Яна ж вяла яго як мага далей ад Хлоi; i, калi яны апынулiся ў найбольшым гушчары, яна сказала яму прысесцi паблiзу ручаiны i прамовiла: "Ты, Дафнiс, кахаеш Хлою; гэта я ўведала ўночы ад нiмфаў. У сне яны расказалi мне i пра твае ўчарашнiя слёзы i загадалi дапамагчы табе i навучыць цябе, што трэба рабiць. Але ж гэта не пацалункi, не абдымкi i не тое, што робяць бараны i казлы; iншыя гэта скачкi i нашмат саладзейшыя, чым у iх, i даўжэйшы час трывае асалода. Дык калi хочаш пазбавiцца свае бяды i зазнаць тыя ўцехi, якiх ты шукаеш, то хадзi, аддайся мне, будзь мiлым вучнем; я ж, каб дагадзiць тым нiмфам, навучу цябе гэтаму".

18

Дафнiс не мог утрымацца ад радасцi, праставаты казапас, да таго ж закаханы i малады, упаў ён да ног Лiкэнiён, молячы як мага хутчэй навучыць яго ўмельству зрабiць з Хлояю тое, што ён так хоча; i як бы яна мела навучыць яго нечаму вялiкаму i сапраўды ад бога спасланаму, ён абяцае ёй маладзенькае казляня, далiкатнага сыру з аднае смятанкi i нават казу. Знайшоўшы ў iм такую пастушыную шчодрасць, якой яна анi не чакала, Лiкэнiён пачала навучаць такiм спосабам: яна сказала, каб падсеў блiжэй да яе i цалаваў яе так часта i палка, як ён гэта звычайна робiць, i, цалуючы, заадно абняў яе i лёг долу. Калi ж ён прысеў, пацалаваў, прылёг да яе i яна адчула, што ён поўны сiлы для работы i гарыць жаданнем, яна прыпадняла яго, бо ён ляжаў на баку, спрытна падставiлася пад яго i навяла яго на дарогу, якую ён так доўга расшукваў; а там не спатрэбiлася мудраваць, сама прырода навучыла, што рабiць далей.

19

Як толькi Дафнiс закончыў навуку кахання, ён, усё яшчэ па-пастухоўску прастадушны, хацеў бегчы да Хлоi, каб тут жа зрабiць з ёю тое, чаму навучыўся, як быццам баяўся забыцца, калi прамарудзiць; але Лiкэнiён, затрымаўшы яго, сказала так: "Яшчэ вось што павiнен ты давучыць, Дафнiс. Я ж жанчына i нiякага болю цяпер не адчувала, бо даўно ўжо навучыў мяне гэтаму iншы мужчына, узяўшы ва ўзнагароду маё дзявоцтва. Хлоя ж, змагаючыся з табою ў гэтай сутычцы, будзе крычаць i плакаць i будзе ляжаць у крывi, нiбы забiтая. Але ты не бойся крывi, а, угаварыўшы яе аддацца табе, прывядзi яе на гэтае месца, дзе, калi яна i закрычыць, нiхто не пачуе i дзе, калi яна i заплача, нiхто не ўбачыць, а калi давядзецца ёй у кроў абрабiцца, то зможа ў гэтай ручаiне памыцца. I помнi, што я раней за Хлою мужчынам цябе зрабiла".

20

Пасля такiх павучанняў Лiкэнiён падалася ў другi бок лесу, нiбы ўсё яшчэ шукаючы гусака; а Дафнiс, абдумваючы яе словы, стрымаў сваё першае парыванне, баючыся вымагаць ад Хлоi нечага большага, чым пацалункi ды абдымкi, бо ён не хацеў, каб яна ад яго крычала, нiбы ад ворага, плакала ад болю i сплывала крывёю, нiбы яе забiваюць. Толькi ледзь падвучыўшыся, ён баяўся крывi i думаў, што толькi з раны кроў можа лiцца. I рашыўшы з ёю цешыцца звычайным спосабам, Дафнiс выйшаў з лесу; прыйшоўшы туды, дзе сядзела Хлоя, плетучы з фiялак вянок, ён схлусiў ёй, што вырваў гусака з арлiных кiпцюроў, i, абняўшы яе, пачаў цалаваць, як ён, цешачыся, рабiў з Лiкэнiён, бо гэта ж была дазволеная i бяспечная ўцеха. А яна надзела яму вянок на галаву i цалавала яго валасы, якiя здалiся ёй прыгажэйшымi за фiялкi. I дастаўшы са свае пастуховай торбы пляйстар сушанай садавiны i некалькi скiбак хлеба, дала яму падсiлкавацца; i калi ён еў, яна выхоплiвала ў яго з рота кавалачкi i глытала, як маленькае птушаня.

21

Калi яны так елi, а яшчэ больш цалавалiся, чым елi, то ўбачылi рыбацкi човен, што праплываў паўз iх. Ветру не было, мора было спакойнае, i даводзiлася веславаць. I рыбакi з усiх сiл працавалi вёсламi, бо спяшалiся прывезцi ў горад аднаму багацею толькi што злоўленую рыбу. I як гэта заўсёды робяць маракi, каб забыць пра стому, так рабiлi, вяслуючы, тыя. Адзiн з iх, задаючы тэмп, запяваў марскiя песнi, а рэшта, як хор, усе разам i ў лад падхоплiвала iх.

Пакуль яны так рабiлi ў адкрытым моры, песня замiрала, бо тоны яе гублялiся ў далёкай прасторы; але калi яны, аб'ехаўшы мыс, увайшлi ў глыбокую выгнутую паўмесяцам бухту, iх усклiкi чулiся мацней i бадзёрая песня выразней далятала да берага. Бо глыбокая цяснiна прылягала да раўнiны i, нiбы поласць флейты, прымаючы ў сябе гук, на кожны голас адгукалася рэхам - выразна чулiся i плёскат вёслаў, i галасы весляроў. Люба слухаць было гэта. Бо спярша далятаў гук з мора, i доўга, пасля таго, як ён замiраў, гучаў толькi водгалас з сушы, спыняючыся нагэтулькi пазней, наколькi ён i пазней пачынаўся.

22

Дафнiс, ведаючы ўсё гэта, сачыў толькi за морам i любаваўся, гледзячы, як карабель хутчэй за птушку пралятае паўз раўнiну, i стараўся нешта запомнiць з песень, каб сыграць пасля на сiрынзе. А Хлоя, якая тады ўпершыню пачула тое, што рэхам завецца, то глядзела на мора, дзе маракi ў такт вёслам спявалi, то, павярнуўшыся да лесу, шукала, хто ж iм адгукаецца. I калi тыя праплылi паўз яе i ў цяснiне запанавала цiша, яна спыталася ў Дафнiса, цi ёсць за мысам яшчэ мора, i цi праплыў там другi карабель, i цi не спявалi другiя маракi тую самую песню i ўсе ў адзiн час замоўклi. Усмiхнуўся пяшчотна Дафнiс, яшчэ пяшчотней пацалаваў Хлою i, усклаўшы на яе вянок з фiялак, пачаў расказваць ёй легенду пра Эхо, наперад выпрасiўшы ў яе яшчэ дзесяць пацалункаў у плату за аповяд.

23

"Род нiмфаў, мая любая, вялiкi: мэлii, дрыяды, гэлеi, усе красунi, усе пявуннi. Адна з iх мела дачку Эхо, смертную, бо ад смертнага бацькi, прыгожую, бо ад прыгожае маткi. Нiмфы яе ўзгадавалi, музы яе на сiрынзе, на дудцы iграць навучылi, пад лiру, пад кiфару ўсялякiя песнi спяваць, так што, увабраўшыся ў дзявочую красу, з нiмфамi яна танцавала, з музамi спявала. Але ад усiх мужчын уцякала - i людзей, i багоў, любячы сваё дзявоцтва. Зазлаваў на дзяўчыну Пан, зайздросцячы яе спевам, намарна прагнучы яе красы, спаслаў вар'яцтва на пастухоў авечак i коз. I гэтыя, як сабакi цi ваўкi, разрываюць i па ўсёй зямлi раскiдаюць яе часткi, якiя яшчэ ўсё спяваюць. Зямля з ласкi да нiмфаў пахавала ўсе гэтыя часткi. А ўмельства гучання зберагла i з волi муз падае голас i ўсё пераймае, як некалi дзяўчына: багоў, людзей, музычныя iнструменты, звяроў; нават iгру на сiрынзе самога Пана пераймае. А ён, пачуўшы гэта, ускоквае i ганяецца па гарах, не так хочучы злавiць, як даведацца, хто ж гэта за таямнiчы вучань".