9

Вясна была ў самым пачатку, i ўсе кветкi цвiлi - у лясах, на лугах, а колькi iх было ў гарах; i ўсюды ўжо пчалiны гуд, птушыны шчэбет, гульнi малечы з новага прыплоду; ягняты скачуць па пагорках, гудуць у лугах пчолкi, у гушчары спяваюць птушкi. I як гожая пара года поўнiла ўсё весялосцю, то i яны абое - маладыя, прывабныя - пераймалi ўсё, што чулi i бачылi. Чулi спеў птушак - i самi спявалi, бачылi скокi ягнятак - i самi лёгка скакалi, i, пчол наследуючы, збiралi яны кветкi, аднымi з iх убiралi сабе грудзi, з другiх плялi вяночкi i прыносiлi ў дарунак нiмфам.

10

I ўсё яны рабiлi разам, пасвячы блiзка адно каля аднаго чароды. I часта Дафнiс займаў авечак, якiя разбягалiся, часта i Хлоя зганяла ўнiз са скал вельмi адважных коз. А то адно з iх глядзела абедзве чарады, калi другое занадта захаплялася гульнёю. Гульнi ж iхнiя былi пастушыныя, дзiцячыя. Яна, назбiраўшы дзе-небудзь там бадылiнак, пляла з iх пастку на цвыркуноў i за работаю спускала з вока авечак; а ён, нарэзаўшы тонкiх чароцiн, пракруцiўшы дзiрачкi ў каленцах, злеплiваў трубачкi адну з адною мяккiм воскам i аж да ночы вучыўся iграць на сiрынзе. Калi-нiкалi яны дзялiлiся мiж сабою малаком i вiном i спажывалi разам полудзень, што бралi з сабою з дому. I хутчэй можна было бачыць асобна авечак i коз, чым Хлою i Дафнiса.

11

Тым часам, калi яны бавiлiся, Эрас учынiў iм такую сур'ёзную штуку. Ваўчыца, якая нядаўна вывела ваўчанят, часта цягала авечак з навакольных сёл, бо ёй, каб пракармiць сваiх малых, трэба было шмат яды. I вось сяляне, сышоўшыся ўночы, выкапалi яму - сажань у шырыню, чатыры ў глыбiню. Большую частку выбранай зямлi, аднёсшы далёка, раскiдалi, а на яму наслалi сухiх доўгiх жэрдачак i прысыпалi рэштай зямлi, каб усё тут выглядала, як было дагэтуль; але калi б нават заяц прабег тут, то праламаў бы латы, якiя былi слабейшыя за саломiнкi, i тады можна было б убачыць, што гэта не зямля, а падабенства зямлi. I хоць яны выкапалi шмат такiх ям па гарах i раўнiнах, не пашчасцiла iм злавiць ваўчыцу: яна ўчула, што зямля тут падманная; затое шмат коз i авечак зламалi сабе каркi, ды бязмала i Дафнiс, а выйшла яно так:

12

Два казлы, раз'ятрыўшыся адзiн на аднаго, схапiлiся ў рожкi. У гэтай гвалтоўнай сутычцы адзiн з iх зламаў сабе рог i, падскочыўшы ад болю, кiнуўся ўцякаць; але другi, перамогшы, бег за iм следам, не даючы ўцекачу супачынку. Дафнiс, перажываючы за зламаны рог i зазлаваўшыся на нахабнага казла, ухапiў палку ды свой пастуховы кiй i кiнуўся даганяць даганяльшчыка. Але таму, што нi той, што ўцякаў, нi другi, разгневаны, што яго даганяў, не глядзелi, што ў iх было пад нагамi, то абодва падаюць у яму, перш казёл, а Дафнiс за iм. Гэта i ўратавала Дафнiса, бо, як падаў, апорай яму быў казёл. Плачучы, чакаў ён, цi не прыйдзе хто, каб яго выцягнуць; а Хлоя, убачыўшы гэта, спяшаючыся, пабегла да ямы; i, пераканаўшыся, што Дафнiс жывы, клiча валапаса з суседняга поля на дапамогу. Прыйшоўшы, ён пачаў шукаць доўгай вяроўкi, трымаючыся за якую Дафнiс мог бы вылезцi наверх. Але вяроўкi не было, i Хлоя, развязаўшы сваю павязку, дала яе апусцiць валапасу; так яны, стоячы на беразе ямы, абое цягнулi, а ён, ухапiўшыся рукамi за павязку, выбраўся наверх. Выцягнулi яны i няшчаснага казла, якi страцiў абодва рагi; такая вось кара спасцiгла за пераможанага казла. Яны аддалi яго валапасу з удзячнасцю за паратунак, каб той яго прынёс у ахвяру, а дома збiралiся зманiць, што напалi ваўкi, калi б хто заўважыў нястачу; самi ж, вярнуўшыся назад, агледзелi сваiх авечак i коз; а ўбачыўшы, што козы i авечкi ў добрым ладзе пасуцца, уселiся яны на дубовай калодзе i пачалi разглядаць, цi не паранiў Дафнiс, падаючы, чаго сабе да крывi. Але не было анi раны, анi крывi, толькi ў зямлi i гразi былi валасы ды ўсё цела. I ён намерыўся памыцца, пакуль Ламан i Мiртала не даведалiся, што з iм здарылася.

13

I, увайшоўшы разам з Хлояй у пячору нiмфаў, ён аддаў пiльнаваць ёй свой кароткi хiтон i пастуховую торбу, а сам, стаўшы над крынiцаю, узяўся мыць сабе валасы i ўсё цела. А валасы яго былi чорныя i густыя, цела - загарэлае ад сонца: можна было падумаць, што гэта ад ценю валасоў такое смуглае. Калi Хлоя ўбачыла так яго, здаўся ёй Дафнiс прыгожым, а таму, што падаўся прыгожым упершыню, падумала яна, што прычынаю красы тут купанне. I калi яна змывала яму спiну, адчула, якое мяккае цела, так што яна не раз украдкам дакраналася да сябе, каб пераканацца, цi яе цела далiкатнейшае. А пазней яны - сонца ж было на захадзе - пагналi чароды дахаты. Хлоя ж з таго часу нiчога больш не хацела, абы толькi зноў бачыць, як Дафнiс купаецца.

Назаўтра, калi яны зноў прыйшлi на пашу, Дафнiс, седзячы, як звычайна, пад дубам, iграў на сiрынзе i заадно сачыў за козамi, якiя ляжалi i нiбы прыслухоўвалiся да яго iгры, а Хлоя, седзячы побач з iм, хоць i сачыла за чарадою авечак, але яшчэ часцей паглядала на Дафнiса; i зноў ён, калi iграў на сiрынзе, здаўся ёй прыгожым, i зноў яна палiчыла музыку за прычыну яго красы, а таму яна пасля яго ўхапiла сiрынгу, каб паспрабаваць, цi не зробiцца таксама прыгожаю. Яна ўгаварыла яго зноў скупацца, i глядзела на яго, калi ён купаўся, i, бачачы яго, дакранулася, i зноў адышла з подзiвам, а гэты подзiў быў пачаткам кахання.

Што здарылася з ёю, гэтага не ведала маладое дзяўчо, якое вырасла ў вёсцы i яшчэ нi разу не чула iмя Эрас. Смутак сцiснуў ёй сэрца, вочы няўважна блукалi, i яна часта вымаўляла: Дафнiс! Яда ёй была не ў памяцi, начамi не спала, забывалася пра сваiх авечак, яна то смяялася, то плакала; то засынала, то зрывалася са сну; твар яе то быў бледны, то раптам зноў успыхваў чырванню. Нават кароўка, якую ўджалiць авадзень, не мучыцца так. Аднаго разу, калi яна была адна, прыйшлi ёй на розум вось такiя словы:

14

"Хворая я цяпер, але што за хвароба, не ведаю: мне балiць, а няма на мне раны; сумую я, хоць нiводная з маiх авечак не прапала; я ўся палаю, хоць сяджу ў такiм цянi. Колькi разоў нi абдзiралi мяне калючкi, я не плакала; колькi пчол нi джалiлi мяне, я не адмаўлялася ад яды; але тое, што цяпер ранiць сэрца, яшчэ вастрэйшае. Дафнiс прыгожы, але ж i кветкi прыгожыя; прыгожа гучыць яго сiрынга, але прыгожа спяваюць i салаўi; ды я пра iх анi не думаю. О, калi б я была яго сiрынгаю i ўбiрала яго дыханне, цi калi б я была козачкаю i каб ён пасвiў мяне! О лiхая вада, толькi Дафнiса ты зрабiла прыгожым, а я ж дарэмна купалася. Гiну я, любыя нiмфы, i нават вы не ратуеце дзяўчыны, што вырасла пры вас. Хто ж вас вянкамi прыбiраць будзе пасля мяне? Хто бедных ягнятак кармiць будзе? Хто дагледзiць майго стракатлiвага цвыркуна, якога я з вялiкаю цяжкасцю злавiла, каб ён перад пячораю сваiм цвырканнем спяваў мне на сон; але я цяпер праз Дафнiса страцiла сон, i дарэмна стракоча мой цвыркун".