Zatrzymałam się. Zastanowiłam się nad tym osobliwym zjawiskiem. Przed laty umiałam bezbłędnie przepowiedzieć wysokość wypłaty, myliłam się o grosze, zgadywałam porządek i triplę. Uświadomiłam sobie nagle, że ostatnimi czasy kompletnie mi to nie wychodzi, prawie wszystkie wypłaty zaskakują mnie in plus albo in minus. Może coś w tym jest…?

Postanowiłam powiedzieć im o tym bardzo porządnie, przystępnie, wytłumaczyć lepiej, niż sołtys krowie na miedzy, bo rzecz mogła okazać się ważna.

– Widzi się najpierw konia w programie – rzekłam powoli. – Można odgadnąć, że będzie to faworyt i ludzie będą go grali. Widzi się następnie, co się dzieje w kasach i co grają. Na jakiegoś tam konia wiszą zerowe bilety, nikt go nie rusza, wszyscy się pchają na faworyta. Przychodzi nagle ten fuks od zerowych biletów, powinni zapłacić majątek, powiedzmy sześćdziesiąt tysięcy górą. Płacą dziesięć. Znaczy, ten niezwykły fuks został

. Przez kogoś ostro zagrany. To samo w porządkach i triplach, fuks, grane zupełnie co innego, wypłata powinna być monstrualna, a tu chata. Ledwo przeciętna. Ktoś zagrał. Dzisiaj zaistniało właśnie takie zjawisko…

Opowiedziałam im o koniach po Derczyku i o tej drugiej tripli, która spadła dziesięciokrotnie. Przy okazji przypomnieli mi się Sarnowski i Białas. Pomyślałam, że taśma mu się skończy, a ja ciągle będę w początkach tej epopei.

– Dysproporcje w wypłatach, góra, porządek i tripla – powiedziałam. – Wysoka góra, wysoka tripla, tymczasem bywa dziwnie, góra owszem, a tripla niska. Albo odwrotnie, góra mała, a tripla idzie w miliony, ale to drugie można zrozumieć.

– Bo co to znaczy?

– Ktoś kończył jakimś koniem, innego akurat zaniedbał, gra go wysoko górą, żeby się zabezpieczyć. Przegra triplę, ale wygra pojedynczo. Jasne, że wtedy ta góra spada, ale tripla zostaje, bo na to już jego gra nie ma wpływu. Triplę gra się z wyprzedzeniem o jedną gonitwę, to znaczy na przykład od czwartej można zagrać przed trzecią i nic później.

– Zaraz – powiedział major Józio. – Ja to powtórzę dla sprawdzenia, czy dobrze zrozumiałem. Przychodzi coś, czego nikt nie gra, i za to coś powinni zapłacić bardzo dużo. Płacą mało. To znaczy, że ktoś zagrał… jak? W tajemnicy?

– Nie da rady grać całkiem w tajemnicy, bo wszyscy patrzą wszystkim na ręce. Ale mógł w ostatniej chwili, w jednej kasie, bardzo wysoko.

– Czy z tego należy wnioskować, że zostało to ułożone, a on o tym wiedział?

– Niby można, ale ja bym głowy nie dała. Wstrzymuje mnie wydarzenie, w którym sama uczestniczyłam i którego do dziś dnia nie rozumiem. Przychodził mianowicie kiedyś taki Hindus, z ambasady chyba, bardzo nobliwy, przyprowadzał ze sobą parę żon i mnóstwo dzieci. Raz się przytrafiła gonitwa, w której szło dziewięć koni, dwulatków, w tym jeden debiut. Inne już biegały. Wybrałam sobie z paddocku trzy sztuki, jedynka, dwójka i siódemka, i zagrałam je w kółko, dwójka to był właśnie ten debiut, co przeoczyłam. I ta dwójka przyszła pierwsza, za nią jedynka, dwa jeden. Pojęcia nie mam, co ludzie wtedy grali, ale do kasy stały dwie osoby, Hindus i ja, każdy z nas do innej. Ja zagrałam za dwadzieścia złotych i dostałam dwa tysiące dwieście, a Hindus zagrał za dwa tysiące i wziął wszystkie pieniądze z toru. Był to jego ostatni pobyt, więcej się tam nie pokazał. Nie rozumiem tego wcale.

– Dlaczego? Może to było właśnie takie robione…?

– W dziewięciu dwulatkach?! Primo niemożliwe, a secundo, gdyby było robione, wiedziałoby o tym pół toru, a nie jeden Hindus. Wytłumaczenie mogłoby istnieć tylko jedno, mianowicie, ze on wszystko grał po dwa tysiące. Stawkę miał taką. W tej gonitwie też mógł grać piętnaście porządków po dwa tysiące i trafić przypadkiem, innego wyjaśnienia nie widzę. I taki przypadek może się przytrafić zawsze i każdemu.

– To, co mi pani tu zadaje, to jest, zdaje się, łamigłówka…

– Możliwe. Lada chwila zacznie pan rozumieć, dlaczego ja nie mam zdania. Otóż, po któreś tam… Które wypada?

– Dziesiąte.

– Po dziesiąte. Dżokej spada z konia, częściowego, powiedzmy, faworyta. Krzyk na torze, specjalnie zleciał! Szczególnie na płotach to było, pojechałam kiedyś z Jeremiaszem na tor, patrzyłam z bliska. Konie idą z szybkością prawie 60 kilometrów na godzinę. Leci ich wielka kupa, wszystkie mają kopyta, zleciałby pan pod te kopyta dobrowolnie? Paru dżokejów już w szpitalu leżało, paru przestało jeździć, paru ma trwały uraz. Ja poważnie wątpię, czy oni spadają specjalnie.

– Też bym wątpił. Zaraz. Od czego zależy wysokość wypłaty?

– W grze?

– W grze.

– Od wpłaconych pieniędzy. Nie wtedy jest wysoka wypłata, kiedy przyszedł koń mało grany, tylko wtedy, kiedy nawalił koń grany przez tor. Z czegoś musi spaść, jeśli rozumie pan, co ja mówię. Bez faworyta nie ma fuksa. Jeżeli grają różne rzeczy, wypłata jest przeciętna.

Józio Wolski myślał przez chwilę, napił się wina i kiwnął głową.

– Chyba rozumiem. Jakie są wysokości stawek?

– Pojedynczo i porządek dwa tysiące, tripla cztery, kwinta pięć, co tez nie ma żadnego sensu. Kto o tym decyduje, żebym ja to wiedziała!

– Co by było? – zainteresował się Janusz.

– Chyba coś dużego. Mówić do tej osoby, to, mam wrażenie, walić grochem o mur oporowy. Niewykluczone, ze przystąpiłabym do rękoczynów. Ale mnie od kretynów odrzuca, więc najpierw musiałabym się postarać o narzędzie na długim drągu. Broni palnej nie dacie…?

Obaj tak energicznie pokręcili głowami, że smętne westchnienie wyrwało mi się samo.

– Nie, żeby zaraz zabić – spróbowałam jeszcze. – Jakąś solą może, ewentualnie śrutem…?

Józio Wolski skierował na Janusza pytające, odrobinę niespokojne spojrzenie. Janusz znów pokręcił głową.

– Nie ma absolutnie nic, ręczę.

Zgniewali mnie trochę. Wino spowodowało rozkwit szczerości.

– Mogę sobie zrobić łuk – oznajmiłam jadowicie. – W nader wczesnej młodości robiłam. Z leszczyny. Strzały nie były idealne, ale leciały z pięć metrów i raz jednej koleżance o mało nie wybiłam oka.

– Łuk z leszczyny proszę bardzo – zgodził się podkomisarz. – Dlaczego ta kwinta nie ma sensu?

– Na całym świecie stawka za wifajf jest najniższa albo najwyżej taka sama, w Danii, na przykład, jedną koronę. Ludzi to zachęca, grają potworną ilość kombinacji, wpływy są z tego największe z wszystkich gier. U nas kwinta ma stawkę najwyższą, ilość kombinacji każdy ogranicza, zniechęca się i przestaje grać. Im trudniej w coś trafić, tym niższa powinna być stawka, to jest udowodnione naukowo, dlaczego myśmy sobie wykombinowali odwrotnie, pojąć nie można. Chcę poznać tego idiotę, który o tym zadecydował, no dobrze, nie będę do niego strzelać, mogę mu napluć na buty. Albo chociaż popatrzeć z obrzydzeniem, to tez dobrze robi.

– Myślę, że zdołam się tego dowiedzieć i wtedy go pani pokażę – obiecał major Wolski. – W kwestii robionych gonitw mamy już do przemyślenia dziesięć punktów. Będzie jedenasty?

– Przy odrobinie uporu można by dojść do sto jedenastego – uszczęśliwiłam go. – Po jedenaste zatem, bywa tak, że jeden drugiego puszcza z grzeczności. Lecą razem dwa konie, ścigają się jak szatany, któryś wygrywa o nos, to tez wielka sztuka. Ten drugi puścił tego pierwszego i dał mu ten nos, bo akurat były tamtego imieniny. Prezent mu zrobił. Albo siostra tamtego kończyła nim triplę. Oczywiście muszą to być przyjaciele, a nie wrogowie, ale ostatnio był wypadek, że jechali razem ojciec i syn. Jest tu dżokej, którego syn też jeździ, mało mu brakuje do kandydata, dwie gonitwy chyba, wszyscy uważali, że ojciec puści syna, niech sobie leci i zrobi kolejne zwycięstwo, ojciec mu pokaże sztukę przegrywania na celowniku o nos, tymczasem nic podobnego. Ojciec mu pokazał sztukę wygrywania na celowniku o nos. Nawet się dopytywałam, w jakich oni są ze sobą stosunkach, bo różnie bywa, ale okazało się, że w dobrych. W ogóle dżokej z prawdziwego zdarzenia… a, to powinno być po dwunaste. Dżokej z prawdziwego zdarzenia leci odruchowo. Jeśli koń ciągnie, jeździec zapomina o wszystkich i pcha się do przodu, niesie go, można powiedzieć, powołanie. No, Mełnicki był fenomenem, ale Mełnicki to jest w ogóle oddzielna epopeja…