CX
Hei mihi, sed verum est, huc illuc isse locorum
Me scio, qua variae vestis et oris eram;
Irrisi mea sensa, habui carissima venum
Cuncta, cupidinibus lusus, ut ante, novis.
Pura fides oculis est a me censa malignis;
Hoc tamen affirmo, per quod ubique deûm est,
Dum fluito, pietas antiqua renascitur imo
Corde, tuamque probant cetera falsa fidem.
His posui finem; cape iam sine fine futura:
Non iterum cote hac est acuendus amor.
Eius non iterum renovo tentamina, nostras
Inter amicitias qui Iovis instar habet.
Optime post illum, tu me dignare benigne
Accipere, inque tuum condere pectus amans.
CXI
O potius pro me Fortunae corripe nomen,
Quae dea delictis praesidet una meis;
Illa mihi ad vitam tantum nonnulla pararat
Publica, par morum nascitur unde genus.
Hinc macula aspersum nomen, naturaque rebus
Victa, velut fuco tingitur usa manus.
Omnia quae volvens tu me miserare, voveque
Hoc mihi, ut incipiam pectus habere novum.
Aeger ero patiens, et aceti pocula quot sunt
Ebibero si sit tanta repressa lues.
Nil ego triste habeam, vel poenam poena priorem
Si geminet, domitum perdomitura malum.
Me miserare igitur, sat enim, carissime, firmo
Esse salutiferum si miseratus eris.
CXII
Omne mihi explesti, dum me miseraris amasque,
Sculpserat in frontem quod mala fama notae.
Laudet enim culpetve alius, quid noscere curem,
Prava coloraris tu modo, recta probes.
Es mihi tu mundus, quid rectum quidve probrosum,
Me decet a labris quaerere, care, tuis;
Vivit nemo mihi, nullique ego, ferrea sensa
Qui queat haec in fas flectere, sive nefas.
Do barathro vocum curas aliunde crepantum
Quodlibet, austero sive favente sono;
His habeo occlusos, frigens ut vipera, sensus;
Quem tuear fastum qua ratione, vide:
Consiliis tu sic nostris cognatus, amice,
Efficis ut reliquos mortua corda putem.
CXIII
En oculus, simulac te liqui, sola tuetur
Praeterita, et regimen deserit omne viae.
Parte puto caecum, nam visus sicubi iusti
Fert speciem, visu conficit inde nihil.
Tradit enim menti formae nihil ille receptae,
Sit volucris, sit flos, sitve figura viri;
E rapide oblatis aliquid mens prendere nescit,
Quaeque oculus prendit vix ea firma tenet.
Quodlibet aspiciat, perquam rude, perve decorum,
Distortum membris, egregiumve genus;
Mons, mare, lux, nox sit, cornix aut candida penna,
Ille sibi in speciem mitigat omne tuam.
Te plena, accipiunt aliud nil corda, vetatque
Vna fides aliam pectus habere fidem.
CXIV
An mihi plena ob te regali pectora fastu
Blanditias sitiunt, regibus acre malum?
Anne oculum dicam de visis vera referre,
Per magicen illi quam tuus addat amor;
Vnde reformari monstra indigestaque rerum
Aetheria specie, consimilique tuae?
Sic oculo promptum e pravis formosa creare
Omnia, sub radios eius ut omne cadit.
O reor est illud, visus blandissima fingit,
Blandaque regum instar mens animosa vorat;
Deinde, quod est oculo mentis bene nota voluptas,
Protinus ad mentis miscuit ille sitim.
Falsaque si miscet, minor eius culpa, quod ipse
Est avidus falsi, libat et omne prior.
CXV
O penitus falsos mihi versus, posse negantes
Hoc fieri ut noster carior esset amor!
Nondum habui notum quare plenissima pridem
Postmodo lucidior flamma futura foret.
Et metui tempus, tot casibus inter amantes
Repere, tot regum vertere iussa solet;
Os pulchrum violare, acres obtundere sensus,
Deprimere ad rerum fortia corda vices.
Temporis has metuens iras cur deinde vererer
Scribere non possis carior esse mihi?
Certus in ambiguis rerum, praesentia laude
Dignor ego, incertus cetera quidne vehant.
Sed quod amor puer est errabat versus, adultum
Id memorans crescit quod mihi quoque die.
CXVI
Noluerim verum cordis cum corde fideli
Coniugia externas impediisse moras;
Non mutatur amor si quid mutabile rerum
Invenit, ad fluxam fluxus et ipse fidem.
O amor est constans, amor est immotus ut iras
Despiciens ponti non tremefacta Pharos;
Est homini, quod stella incertis alta carinis,
Vis superans captum, suspicienda tamen.
Nil patitur per tempus amor, iuvenilia labra
Dum metit ac roseas falx ea curva genas.
Mensium et horarum brevitates negligit ille,
Dum pereant fato cuncta, fidelis amor,
Quae fuerint unquam si falsa, in meque probata,
Non ego sum vates, nullus amavit homo.
CXVII
Tu mihi des culpae tratatum parcius omne
Gratia cum meritis esset habenda tuis;
In numeris siluisse tui vel nomen amoris,
Cui nova me iungunt vincula quoque die;
Auribus ignotis indultum, horaeque volanti
Iura tua, et magno iura redempta, dari;
Pandere me dicas vel ad omnes carbasa ventos,
Siqua tuo e visu longius aura ferat;
Nequitiam, peccata, severis scribe tabellis
Omnia et ex iusta conice plura fide;
Omne supercilium coge in me frontis, amice,
At subitum teli dirigat ira nihil.
Actis testor eis illud me noscere velle,
An tuus et constans et pius esset amor.
CXVIII
Vt, gula si nobis est irritanda, palatum
Praestat amaritie sollicitare cibi;
Pellimus ut tectos purgando pectora morbos,
Effugiumque mali est anticipasse malum;
Sic tua dulcedo, nequeo sat cuius habere,
Me tamen ad victus asperiora movet.
Deliciis impletus eundum ad tristia duxi
Tempore, cum nondum talibus esset opus.
Sic in amore sagax illud, ventura pericla
Praecipere, in praesens sensimus ire nefas.
Ipsa salus cupiit commissa medentibus esse,
Aegra bonis, optans esse refecta malo.
Hinc didici, verumque habeo; quem morbus amandi
Te capit, huic omnis sumpta medela nocet.
CXIX
Philtra ego virgineis, o, quae stillantia ocellis
Sirenum saturis improbitate bibi!
Quas spes quosve metus inter miserabilis egi,
Victus, io, victor qua mihi visus eram!
Quam misere erravit fatuum mihi pectus, ibique
Se penitus felix, ut nihil ante, ratum;
Interdum mihi paene suis ex orbibus acta
Lumina, dum pectus distrahit ille furor.
O sed in adversis bona sunt, usuque docemur
Optima ab oppositis esse probata malis.
Nobilior surgit, maior, robustior ille
Rursum e relliquiis aedificatus amor.
Commonitus redeo sic ad meliora, lucratus
Per mala pro sumptu faenora terna meo.