XXX

Cum sedeo meditans, et corda silentia dulce

Acta repraesentant praeteritosque dies,

Deesse gemo permulta, olim quaesita, dolorque

Tempus ob effusum fit novus ille mihi.

Tum lacrimis desueta opplentur lumina caros

Propter eos, longa qui mihi nocte silent;

Flere queo exstinctos et amores, flere parata

Gaudia non parvo, sed fugitiva tamen.

Tum renovare libet distantis temporis iras,

Nominaque accepti dinumerare mali;

Omnia quae lacrimis rursum solvenda videntur,

Tanquam eadem nullis ante soluta forent.

Sed meminisse tui per tot, carissime, curas

Omnia compensat damna, fugitque dolor.

XXXI

Quos desiderium finxit periisse meorum

Morte, tuum pectus, carius inde, tenent;

Omnis ibi pietas et munus amabile regnat,

Cordaque amicorum quae data rebar humo.

Quot lacrimas autem veras ad triste sepulcrum

Ex oculo elicuit relligiosus amor,

His velut exstinctis; quae tantum novimus esse

Mota situ, in te nam viva latere tamen.

Pectus, amicitiae custos ac vita sepultae,

Tu mihi carorum pignora quanta capis!

Hi tibi legavere in me sua; debita multis

Quae fuit, ad te nunc ius redit omne rei.

Tot facies caras in te contemplor, habesque

Has ubi tecum omnes, sum tuus omnis ego.

XXXII

Me bene contentis superes si, care, diebus,

Haec ubi mors atrox texerit ossa solo;

Ac relegas iterum fortasse hoc carminis ipsum

Quod rude panxisset, iam tibi raptus, amans;

Cum meliore die lectum conferre memento,

Victumque a calamo quoque tuere tamen.

Tactus amore mei facias, non carminis arte,

Magnorum ingeniis cesserit illa virûm.

Comiter o tum fare, mei si versus amici

Robore crevisset cum meliore die,

Ediderat pietas aliquid felicius ista,

Aptius et iunctos fecerat ire pedes.

Quando obiit, meliusque novi scripsere poetae,

Hos arte egregios, hunc pietate, legam.

XXXIII

Saepe diem vidi, splendens ut mane niteret

Blanditus summis regius ore iugis;

Pascua caelesti viridantia tangeret auro,

Auro caeruleas pingeret amnis aquas.

Qui breve post tempus nimborum obscaena sinebat

Agmina in aetherio turpiter ore vehi;

Mox faciem miseris abdens mortalibus ibat

Occiduum furtim sic maculatus iter.

Haud aliter quodam in frontem mihi mane refulsit

Qui veluti vitae sol erat ipse meae;

Sed miserum, meus esse unam modo perstitit horam,

Abditur in nubis iam regione diu.

Necdum ideo contemnit amor; solemque nigrare

Fas puto mortalem, si nigret ille deus.

XXXIV

Cur faceres tu me placidae dans omina lucis

Tam male munitum vestibus ire foras,

Opprimeret nubes ut euntem obscaena, tuusque

Turpibus in fumis occuleretur honos?

Nec quod ea velles interdum erumpere nube

Purgavit madidas id satis imbre genas;

Non ita; nemo hominum laudat fomenta, receptum

Dedecus intactum quae remanere sinant.

At pudet admissi; sed quae medicamina quaeso

Sunt ea? non explet damna recepta pudor.

Quod pudeat sontes illi fit tenue levamen

Grande iniustitiae qui tolerabit onus.

At flesti; ah, lacrimae pietas est aurea, flesti;

Omniaque his opibus furta piavit amor.

XXXV

Nolis ulterius, nolis, admissa dolere;

Fert rosa nam spinas, claraque lympha lutum.

Defectu et nebulis maculant sol lunaque sese,

Tetraque sub tenero germine pestis erit.

Sic homines peccant, ego certe, exempla legendo

Auctor nequitiae factus et ipse tuae.

Dedecus inque meum tua purgo sequius acta

Ac veniae supra, quem meruere, modum.

Siquid amore in me peccas, ibi causor amorem,

Oppositae partis gratificatus opem.

Lis mihi fit quaedam mecum, nam pectoris irae

Cum pietate in me talia bella gerunt,

Vt nequeam non et tua demum furta tueri,

Furta in me domini dulcis amara mei.

XXXVI

Dividuis, fateor, iam nobis vita terenda est,

Quos individuos attinet unus amor;

Sic probra nota meae, mecum restantia, sortis

Te sine, te nullum participante, feram.

Vnus amor nobis eadem petit, una duobus

Dissociat vitas ira maligna deûm;

Illaque, ut effectus nunquam mutarit amoris,

Tempora deliciis eius habenda negat.

Illicitum posthac te voltu agnoscere ducam,

Ne sceleris triste hoc sit tibi, care, probro;

Neve palam alloquii tu me digneris honore,

Ni tibi vis demptum qui mihi detur honos.

Quod fieri nolis; te sic amplector, ut ipse

Si meus es, curae sit tua fama meae.

XXXVII

Vt iuvene in nato fortissima cernere gaudet

Invalidus senio decrepitusve pater,

Sic ego, fortunae laesus per tela, levamen

Invenio in meritis ac pietate tuis.

Si bona possideas nonnulla vel omnia demum

Ingenii, formae, nobilitatis, opum,

Sive alio te sub titulo laus ulla coronat,

His etiam cunctis noster adhaeret amor.

Nec fuerit pauper claudusve aut nomine nullo,

Cui solidae tantum sufficit umbra rei;

Laudis namque mihi tua copia praebet abunde,

Ac tua, parsve tuae, gloria vita mihi est.

Cuncta tibi rerum precor optima, compos et eius

Optati deciens inde beatus ego.

XXXVIII

Qui sua materies musam defecerit, auras

Tu mihi vitales donec, amice, trahis;

Tu qui dulce mei sis carminis argumentum,

Quod nequeat vilis quisque tenere liber?

O referas ad te, siqua in me digna legendo

Obvenient oculis, si modo digna, tuis;

Mutus ita est quisquamne ut te non dicere possit,

Vatibus o doctis luminis ipse dator?

Tu decima esto Musa, potentior una novenis

Quas rogat antiquus versificator opem.

Invocat et qui te numeros effundere possit

Exsuperaturos saecula multa virûm.

Si tenuis doctae placeat mea musa diei,

Cura mea, at laudis sit tuus omnis honos.

XXXIX

Quone verecundo te possim attollere versu,

Altera cum pars sis nobiliorque mei?

Quidne valet mea laus a memet dicta, tuumque

Dum celebro nomen, non ibi laudor ego?

Dividua hinc nobis decurrant stamina vitae,

Cedat ab unius nomine noster amor;

Sic habeam spatio dum separor, illud, amice,

Reddere quod laudis, solus at ipse, meres.

O in suppliciis quid non, absentia, posses,

Ni sinerent tristes dulcia bina morae;

Fallere nempe horam repetendo cordis amores,

Fallitur hoc blande pectus et hora simul;

Tum facere ex uno binos, quo tempore noster

Et praesens laude est, et procul inde loco.