Teraz H~eron był pewny swego – miał do czynienia ze spiskiem, uknutym przez Gaskończyka. Gdyby był rozpatrzył rzecz na zimno, a nie miał wciąż na myśli ucieczki delfina, byłby z pewnością ostrożniejszy, co do osoby Armanda. Ale wszystkie jego podejrzenia skierowane były na de Batza. St. Just wydawał mu się głupcem, aktorem, ale najwidoczniej nie był on Anglikiem.

Zerwał się z krzesła, dziękując pannie Lange za uprzejme zaproszenie. Musiał odejść co prędzej. Aktorzy i aktorki byli zawsze faworyzowani przez władzę: dostarczali jedynie rozrywki w chwilach wolnych od scen terroru, były to istoty niewinne i nieszkodliwe, nie mieszające się do polityki.

Janka tymczasem śledziła promiennymi oczyma swego wszechpotężnego nieprzyjaciela, starając się wyczytać z jego twarzy los Armanda. Wiedziała doskonale, że odwiedziny spowodowane były obecnością Armanda – ktoś zdradził go, może ów wstrętny de Batz. Postanowiła walczyć o jego życie i wolność. Życie St. Justa zależało od jej zimnej krwi i panowania nad sobą, ale czuła, że napięcie nerwów było silniejsze niż znieść mogła. Pomimo to grała swą rolę w dalszym ciągu. Wymawiała H~eronowi krótkość jego wizyty, prosiła, by pozostał choć 5 minut dłużej, zarzucając mu z prawdziwie kobiecą chytrością nieuzasadniony niepokój o małego Kapeta, który przyśpieszał jego odejście.

– Byłam niezmiernie zaszczycona zeszłego wieczora, obywatelu – rzekła z przymileniem – że zapomniałeś na chwilę o małym Kapecie i przyszedłeś na mój debiut w roli Celimeny.

– Zapomnieć o nim! Nie zdarza mi się to nigdy. Muszę co prędzej wracać; za dużo kotów krąży koło mojej myszy. Bądź zdrowa, obywatelko, źle zrobiłem, że nie przyniosłem ci kwiatów, ale wybacz – jestem człowiekiem pracy, bardzo przemęczonym.

– Rozumiem – odparła, kiwając głową z przejęciem – ale przyjdź dziś wieczorem do teatru, gram Kamillę; taka to piękna rola, jedna z moich ulubionych.

– Być może, że przyjdę: ale teraz muszę odejść; cieszę się, że miałem sposobność widzieć się z tobą, obywatelko. Gdzie mieszka twój kuzyn? – dodał nagle.

– Na razie tutaj – rzekła śmiało.

– Przyślij go jutro do Conciergerie po świadectwo bezpieczeństwa. Jest to nowy dekret; a i tobie takie świadectwo jest potrzebne.

– Dobrze. Hektor i ja przyjdziemy razem z ciocią Marią. Tymczasem nie poślij nas do „Maman Guillotine”, obywatelu – rzekła wesoło – gdyż inaczej nie ujrzysz już Kamilli i Celimeny.

Trzymała się znakomicie do ostatniej chwili. Odprowadziła H~erona do drzwi, żartując sobie z jego eskorty.

– Jesteś prawdziwie wytworny, obywatelu – rzekła, patrząc z udanym zachwytem na dwóch szpiegów, stojących w pogotowiu na korytarzu. – Jestem dumna, że tylu obywateli odwiedziło mnie dzisiaj. Przyjdź koniecznie do teatru. Nie zapomnij o zielonym gabinecie – będzie dla ciebie otwarty.

Ukłoniła mu się nisko i zamknęła sama za nim drzwi. Poczekała chwilę, póki ciężkie kroki nie ucichły na dębowych schodach; gdy zadźwięczały na kamiennym podwórzu, powróciła powoli do salonu.

Musiała przyjść nieunikniona reakcja. Kolana trzęsły się pod nią i siły ją opuszczały. Ale już Armand stał przy niej i podtrzymywał drobną słaniającą się postać, podobną do białego narcyza, smaganego wiatrem.

– Armandzie! Musisz opuścić w tej chwili Paryż – szepnęła wśród płaczu, którego powstrzymać nie była w stanie. – On powróci, wiem, że powróci. Wyjeżdżaj co prędzej do Anglii

Ale on nie myślał o przyszłości! Zapomniał o H~eronie, o Paryżu, o całym świecie – myślał tylko o niej.

– Zawdzięczam ci życie! – zawołał z uniesieniem. – Jakaś ty piękna i odważna! Kocham cię!

Zdawało mu się, że zawsze ją kochał od chwili, gdy w chłopięcym sercu wymarzył sobie ideał kobiecości, a zwłaszcza od zeszłego wieczora, gdy jej głos zatrzymał go w teatrze. Nie wiedział wówczas, że miłość zarzuciła już na niego swe sieci. O jakże był zaślepiony! Całował ze czcią rąbek jej sukni, jak pielgrzym przyciska do ust relikwie świętego, który uczynił zdumiewający cud.

Armand, ten wielki idealista, znalazł ideał kobiety. Skupiała w sobie wszystkie zalety, tak wysoko cenione przezeń u wodza, który dotąd był jedynym wcieleniem jego ideału. Przypomniał sobie jej pomysłowość i przytomność umysłu wobec grożącego niebezpieczeństwa. Czym sobie zasłużył na tak wielkie poświęcenie z jej strony?… Janka sama nie umiała na to odpowiedzieć, ani określić, kiedy miłość odezwała się w jej sercu. – Zeszłego wieczora może, w chwili rozstania, gdy uczuła, że musi go jeszcze zobaczyć; a dziś?… może zapach fiołków ją odurzył?… pachniały tak cudnie… Może rozmowa o Anglii?… Ale gdy nadszedł H~eron, wiedziała, że musi ratować życie Armanda za wszelką cenę.

W ten sposób filozofowało tych dwoje dzieci, usiłując zgłębić tajemnicę miłości. Nie rozumieli dostatecznie, że wspólne niebezpieczeństwo związało ich nierozerwalnie. Instynkt kobiecy zawsze gotowy do poświęcenia, dodał młodemu dziewczęciu sił do wzięcia na siebie ciężkiego zadania. Teraz kochała go za niebezpieczeństwa, z których go wyrwała, a on uwielbiał ją za to, że naraziła się dla niego.

Godziny mijały, wieczór nadchodził, pokój, obicia i ciężkie kotary zapadały w mrok. Ciocia Maria, wciąż jeszcze sparaliżowana trwogą, nie śmiała wyjść z kuchni i nie wnosiła lampy, ale ciemności odpowiadały nastrojowi Armanda. Janka zaś zadowolona była, że zmierzch ukrywał nieustanny rumieniec jej twarzy.

Więdnące kwiaty roztaczały silną woń. Armand upojony był zapachem fiołków i szeptem jej głosu, drżącego wśród łez.

Ani szmeru od zewnątrz – na małym placu przed domem zapalono latarnię i jej słaby blask wkradał się do salonu przez koronkowe firanki okna. Oświecał drobną sylwetkę dziewczęcia, igrając lokami jej włosów, i złocąc kontury szyi i ramion.

Armand powstał z klęczek.

– Kochasz mnie?… – szepnął.

Jak dziecko skłoniła głowę na jego piersi, a on pocałował jej włosy, pachnące narcyzami. Łzy na jej policzkach błyszczały jak ranna rosa.

Ciocia Maria weszła w końcu, przynosząc światło. Zastała ich siedzących obok siebie jak dwoje dzieci, ręka w rękę, milczących z nadmiaru szczęścia. Żyli jakby w złotym śnie, wiedząc jedynie, że się kochają.

Lampa przerwała sen, a ciocia Maria spytała wciąż jeszcze lękliwym głosem:

– Ach, kochanie! Jakim sposobem pozbyłaś się tych zbójów?

Ale nie zadawała dalszych pytań nawet wówczas, gdy światło odkryło jej wyraźnie rumieńce Janki i płomienne oczy Armanda. W swym sercu nosiła drogie wspomnienia, starannie zachowane w zakątku duszy i te wspomnienia sprawiły, że stara kobieta zrozumiała.

Tymczasem rzeczywistość stawała im coraz wyraźniej przed oczyma i strach powoli powracał.

Coś spowodowało ten lęk. Może czyjeś ciężkie kroki na ulicy, może odgłos bębnów lub brzęk naczyń w kuchni cioci Marii?

Nagle Janka zerwała się na równe nogi z szalonym niepokojem o ukochanego.

– Twoje życie jest wciąż zagrożone – rzekła – zapominam o tym… twoje cenne, drogie życie…

– Podwójnie drogie – odparł – od czasu, gdy zawdzięczam je tobie.

– Wobec tego proszę cię, błagam, strzeż go dla mojej miłości. Opuść co prędzej Paryż. Zrób to dla mnie – dodała błagalnie – każda godzina może sprowadzić na ciebie nieszczęście!

– Nie mógłbym opuścić Paryża, póki ty tu jesteś.

– Ależ nic mi nie grozi! – mówiła – nic a nic! Jestem tylko biedną artystką, i rząd nie zwraca na mnie uwagi. Ludzie muszą się bawić, nawet w chwilach wolnych od rzezi. Jestem pewna, że będę o wiele bezpieczniejsza, czekając tutaj cierpliwie. Nagły mój wyjazd w tych okolicznościach pogorszyłby tylko naszą sprawę.

Była pewna słuszność w tym twierdzeniu, ale czyż mógł ją opuścić i pozostawić w tym okropnym Paryżu, wśród takich ludzi jak H~eron, którzy przychodzili zagrażać jej życiu w jej własnym mieszkaniu?

– Posłuchaj mnie, droga – rzekł po chwili namysłu – czy pozwolisz mi naradzić się wpierw z moim wodzem „Szkarłatnym Kwiatem”, który obecnie bawi w Paryżu? Jestem pod jego rozkazami i nie mógłbym teraz opuścić Francji. Ja i moi towarzysze mamy mu pomóc w wielkim przedsięwzięciu, którego nam jeszcze nie wyjawiał, ale zdaje mi się, że ma na celu uwolnienie delfina.