Darmo nie upuszczając namniejszej godziny⁵³².

Czyli nas już umarłe macie za stracone

I którym już na wieki słońce jest zgaszone?

A my owszem⁵³³ żywiemy żywot⁵³⁴ tym ważniejszy⁵³⁵,

Czym nad to grube ciało duch jest ślachetniejszy.

Ziemia w ziemię się wraca, a duch z nieba dany

Miałby zginąć ani na miejsca swe⁵³⁶ wezwany?

O to sie ty nie frasuj, a wierz niewątpliwie,

Że twoja namilejsza Orszuleczka żywie.

A tu więc takim ci sie kształtem⁵³⁷ ukazała,

Jakoby sie śmiertelnym oczom poznać dała,

Ale miedzy anioły i duchy wiecznemi

Jako wdzięczna jutrzenka świeci, a za swemi

Rodzicami sie modli⁵³⁸, jako to umiała

Z wami będąc, choć jeszcze słów nie domawiała.

Jesliżeć też stąd roście⁵³⁹ żałość, że jej lata

Pierwej są przyłomione⁵⁴⁰, niżli tego świata

Rozkoszy zażyć⁵⁴¹ mogła: o biedne i płone

Rozkoszy⁵⁴² wasze, które tak są usadzone⁵⁴³,

Że w nich więcej frasunków i żałości więcej,

Czego ty doznać możesz sam z siebie napręcej.

Ucieszyłeś sie kiedy z dziewki swej tak wiele,

Żeby pociecha twoja i ono wesele

Mogło porownać z twoim dzisiejszym kłopotem?

Nie rzeczesz tego, widzę. Także trzymaj⁵⁴⁴ o tem, Jakoś doznał, ani sie frasuj, że tak rana⁵⁴⁵

Twojej ze wszech namilszej dziewce śmierć zesłana.

Nie od rozkoszyć poszła⁵⁴⁶; poszłać od trudności,

Od pracej⁵⁴⁷, od frasunków, od złez, od żałości,

Czego świat ma tak wiele, że — by też⁵⁴⁸ co było

W tym docześnym żywocie człowieczeństwu⁵⁴⁹ miło —

Musi smak swój utracić prze wielkość przysady⁵⁵⁰,

A przynamniej prze bojaźń nieuchronnej zdrady⁵⁵¹.

Czegóż płaczem, prze Boga? Czegóż nie zażyła⁵⁵²?

Że sobie swym posagiem pana⁵⁵³ nie kupiła?

Że przegrozek⁵⁵⁴ i cudzych fuków⁵⁵⁵ nie słuchała?

Że boleści w rodzeniu dziatek nie uznała⁵⁵⁶?

Ani umie powiedzieć, czego jej troskliwa

Matka doszła⁵⁵⁷: co z więtszym utrapieniem bywa,

Czy je rodzić, czy je grześć⁵⁵⁸? Takieć pospolicie

Przysmaki wasze, czym wy sobie świat słodzicie.

W niebie szczere⁵⁵⁹ rozkoszy, a do tego wieczne,

Od wszelakiej przekazy⁵⁶⁰ wolne i bezpieczne.

Tu troski nie panują, tu pracej nie znają,

Tu nieszczeście, tu miejsca przygody nie mają,

Tu choroby nie najdzie, tu nie masz starości,

Tu śmierć łzami karmiona nie ma już wolności.

Żyjem wiek nieprzeżyty⁵⁶¹, wiecznej używamy

Dobrej myśli⁵⁶², przyczyny wszytkich rzeczy znamy.

Słońce nam zawżdy⁵⁶³ świeci, dzień nigdy nie schodzi⁵⁶⁴

Ani za sobą nocy niewidomej⁵⁶⁵ wodzi.

Twórcę wszech rzeczy widziem⁵⁶⁶ w Jego majestacie,

Czego wy, w ciele będąc, prózno upatrzacie⁵⁶⁷.

Tu w czas obróć swe myśli, a chowaj sie na te⁵⁶⁸

Nieodmienne, synu mój, rozkoszy bogate.

Doznałeś⁵⁶⁹, co świat umie i jego kochanie,

Lepiej na czym ważniejszym zasadź swe staranie.

Dziewka twoja dobry los (możesz wierzyć) wzięła⁵⁷⁰,

A własnie w swoich rzeczach⁵⁷¹ sobie tak poczęła,

Jako gdy kto na morze nowo⁵⁷² sie puściwszy,

A tam niebezpieczeństwo wielkie obaczywszy,

Woli nazad⁵⁷³ do brzegu. Drudzy⁵⁷⁴, co podali

Żagle wiatrom, na ślepe skały⁵⁷⁵ powpadali:

Ten mrozem zwyciężony, ten od głodu zginął,

Rzadki, co by do brzegu na desce przypłynął.

Śmierci zniknąć⁵⁷⁶ nie mogła, by też dobrze była

Onę dawną Sybillę⁵⁷⁷ wiekiem swym przeżyła.

To, co miało być potym, uprzedzić wolała:

Tymże mniej⁵⁷⁸ tego świata niewczasów⁵⁷⁹ doznała.

Drugie⁵⁸⁰ po swych namilszych rodzicach zostają

I ciężkiego siroctwa⁵⁸¹ nędzne⁵⁸² doznawają.

Wypchną drugą na męża leda jako⁵⁸³ z domu,

A majętność zostanie, sam to Bóg wie komu.

Biorą drugie i gwałtem⁵⁸⁴; a biorą i swoi;

Ale w hordach⁵⁸⁵ część sie wielka ich zostoi⁵⁸⁶,

Gdzie w niewoli pogańskiej i służbie sromotnej⁵⁸⁷

Łzy swe piją, czekając śmierci wszystkokrotnej⁵⁸⁸.

Tego twej wdzięcznej dziewce bać sie już nie trzeba,

Która w swych młodych leciech⁵⁸⁹ wzięta jest do nieba,

Żadnych frasunków⁵⁹⁰ tego świata nie doznawszy

Ani grzechem dusze swej drogiej pomazawszy.

Jej tedy rzeczy, synu (niemasz wątpliwości),

Dobrze poszły, ani stąd używaj żałości⁵⁹¹.

Swoje szkody tak szacuj i omyłki swoje,

Abyś nie przepamiętał⁵⁹², że baczenie twoje

I stateczność⁵⁹³ jest droższa. W tę bądź przedsię panem⁵⁹⁴,

Jako sie kolwiek czujesz w pociechy obranem⁵⁹⁵.

Człowiek, urodziwszy sie, zasiadł w prawie takim⁵⁹⁶,

Że ma być jako celem⁵⁹⁷ przygodom wszelakim.

Z tego trudno sie zdzierać⁵⁹⁸; pocznimy⁵⁹⁹, co chcemy:

Jesli po dobrej woli nie pójdziem, musi[e]my.

A co wszytkich jednako ciśnie, nie wiem czemu

Tobie ma być, synu mój, naciężej jednemu.

Śmiertelna, jako i ty, twoja dziewka była,

Póki jej zamierzony kres⁶⁰⁰ był, poty żyła.

Krótko wprawdzie, ale w tym człowiek nic nie włada,

A wyrzec⁶⁰¹ też, co lepiej, niełacno przypada⁶⁰².

Skryte są Pańskie sądy; co sie Jemu zdało⁶⁰³,

Nalepiej⁶⁰⁴, żeby sie też i nam podobało.

Łzy w tej mierze niepłatne⁶⁰⁵; gdy raz dusza ciała

Odbieży⁶⁰⁶, prózno czekać, by sie wrócić miała.

Ale człowiek nie zda sie praw szcześciu⁶⁰⁷ w tej mierze,

Że szkody pospolicie tylko przed się bierze⁶⁰⁸,

A tego baczyć nie chce ani mieć w pamięci,

Co mu też czasem padnie wedle jego chęci⁶⁰⁹.

Tać jest władza fortuny, mój namilszy synie⁶¹⁰,

Że nie tak uskarżać sie, kiedy nam co zginie,

Jako dziękować trzeba, że wżdam⁶¹¹ co zostało,

Bo to wszytko nieszczeście w ręku swoich⁶¹² miało.

A tak i ty, folgując⁶¹³ prawu powszechnemu,

Zagródź drogę do serca upadkowi⁶¹⁴ swemu,

A w to patrzaj⁶¹⁵, co uszło ręku złej przygody:

Zyskiem człowiek zwać musi, w czym nie popadł⁶¹⁶ szkody.

Na koniec, w co sie on koszt i ona utrata,

W co sie praca i twoje obróciły lata,

Któreś ty niemal wszystkie strawił nad księgami,

Mało sie bawiąc świata tego zabawami⁶¹⁷?

Teraz by owoc zbierać⁶¹⁸ swojego szczepienia

I ratować w zachwianiu mdłego przyrodzenia⁶¹⁹.

Cieszyłeś przed tym insze w takiejże przygodzie:

I będziesz w cudzej czulszy⁶²⁰ niżli w swojej szkodzie?

Teraz, Mistrzu, sam sie lecz; czas doktór każdemu.

Ale kto pospolitym torem⁶²¹ gardzi, temu

Tak poznego⁶²² lekarstwa czekać nie przystoi:

Rozumem ma uprzedzić, co insze czas goi⁶²³.

A czas co ma za fortel⁶²⁴? Dawniejsze świeżemi

Przypadkami wybija⁶²⁵, czasem weselszemi,

Czaem też z tejże miary⁶²⁶, co człowiek z baczeniem⁶²⁷

Pierwej, niż przyjdzie, widzi i takim myśleniem

Przeszłych rzeczy nie wściąga⁶²⁸, przyszłych upatruje

I serce na oboję fortunę⁶²⁹ gotuje.

Tego sie, synu, trzymaj, a ludzkie przygody