Είναι δύσκολο αυτό. Να στο πω με ένα αρνητικό παράδειγμα. Τι θα πει, δηλαδή, να μην είσαι τέτοιος άνθρωπος, τέτοια προσωπικότητα καλλιεργημένη, συγκροτημένη. Πόσες φορές, ας πούμε, χαιρόμαστε να μας πει κάποιος μία καλή κουβέντα. Πόσες φορές δε θέλουμε να ακούσουμε έναν καλό λόγο από κάποιον άλλον. Πόσες φορές δε μας ευχαριστεί η παρέα των άλλων γιατί δεν αντέχουμε τη δική μας παρέα. Την παρέα, δηλαδή, με τον εαυτό μας. Δεν μπορούμε να κάτσουμε μόνοι μας, δεν μπορούμε να αναπαυτούμε με τον εαυτό μας και θέλουμε διαρκώς μια επιβεβαίωση απ' τους άλλους. Αυτή η μόνιμη ανασφάλεια που μας πιάνει. Αυτή η επιθυμία να μας δώσουν οι άλλοι αξία. Ότι αξίζω, αν μου χαμογελάσεις. Αξίζω, αν μου μιλήσεις. Αξίζω, αν με πάρεις στην παρέα σου. Αν δε μου απευθύνεις το λόγο, δεν αξίζω! Αυτό είναι που θέλει ο Χριστός μας να ξεπεράσουμε και να φτάσουμε να ζήσουμε την πληρότητα μιας προσωπικότητας ολοκληρωμένης.

Δεν ξέρω αν αυτό το είχες σκεφτεί ως στόχο ζωής μέσα στα πολλά που σκέφτεσαι. Να νιώθεις, δηλαδή, κάποια στιγμή μια τέτοια ανάπαυση με τον εαυτό σου και να κάτσεις στο σπίτι σου, να περπατήσεις στους δρόμους της πόλης σου, να πας μια βόλτα, να κοιτάξεις ας πούμε, τις βιτρίνες, να κοιτάς τα μαγαζιά, να δεις ένα βιβλιοπωλείο, να πας κάπου μόνος και να μη νοιώθεις μοναξιά! Να πας κάπου χωρίς κόσμο και να 'σαι ευτυχισμένος· και να νοιώθεις ότι έχεις μια παρέα, την παρέα του εαυτού σου. Όχι, όμως, ως ναρκισσισμό, όχι, όμως, ως μια ενασχόληση με τον εαυτό σου, (ότι εγώ είμαι πολύ σπουδαίος και εγώ δεν έχω ανάγκη κανένα). Όχι έτσι περιφρονητικά για τους άλλους· ούτε εγωιστικά για τους άλλους αλλά ως πληρότητα. Νοιώθω μέσα μου πληρότητα. Η αξία μου δεν αποκτάται από τους άλλους. Η αξία μου είναι πολύ μεγάλη, επειδή υπάρχει μέσα μου η σφραγίδα του Θεού. Επειδή υπάρχει μέσα μου η εικόνα Του, η χάρη Του, η ψυχή που μου χάρισε ο Θεός η πνοή Του. Αυτό μου δίνει αξία. Όχι το τι θα μου πουν οι άλλοι. Αν οι άλλοι, δηλαδή, με βρίσουν είμαι ένα τίποτα και αν οι άλλοι με ανεβάσουν στα ουράνια κάτι αξίζω.

Όχι. Αξίζεις! Αξίζεις επειδή είσαι πλάσμα του Θεού. Δημιούργημα του Θεού. Επειδή σε αγαπάει ο Θεός και όλος ο ουρανός ασχολείται μαζί σου και σ' αγαπά και σε φροντίζει και σου δίνει σημασία. Κανείς σήμερα να μη σε πάρει τηλέφωνο, μα κανείς να μη σου μιλήσει, έχεις μια φοβερή δυναμική μέσα σου. Έχεις μια αξία, μια προσωπικότητα. Είσαι ένα πλάσμα όμοιο του οποίου δεν υπάρχει σε όλη τη γη. Δεν υπάρχει κανένας, καμία, σα και εσένα. Με τα δικά σου γνωρίσματα, με τα δικά σου χαρίσματα, μετά δικά σου προβλήματα, με τις δικές σου ιδιορρυθμίες, ιδιοτροπίες με το δικό σου χαρακτήρα. Είσαι αυτός που είσαι!.. Είσαι αυτή που είσαι και αξίζεις!.. Κι αξίζεις! Και σ' αγαπάει ο Χριστός και σου δίνει σημασία ο Χριστός και θέλει να σε δυναμώσει!

Αυτή η λέξη, «να 'χεις δυνατή ψυχή». Να 'χεις μια προσωπική σχέση με το Χριστό. Επαναλαμβάνω: να βρεις τη χρυσή τομή. Προσωπική σχέση που δε σε απομονώνει από την κοινωνία των αδελφών σου. Από τους πιστούς της ενορίας σου, για παράδειγμα. Από μια ομιλία που πηγαίνεις, από τις σχολές γονέων, από μια συγκέντρωση που πηγαίνεις με άλλους πιστούς. Δεν θα απομονωθείς. Αλλά και, όταν πηγαίνεις εκεί, να μην πηγαίνεις εκεί για να αποκτήσεις αξία. Η αξία σου δεν αποκτάται από τέτοια πράγματα. Έχεις αξία! Και καθηλωμένος να είσαι σε ένα κρεβάτι και σ' ένα καρότσι να κάθεσαι επάνω, άρρωστη, και να μην μπορείς να κουνηθείς και να 'σαι γεμάτος με σωληνάκια, έχεις αξία! Και ας μη σου δώσει κανένας σημασία…

Αυτό είναι εύκολο να το λες και εύκολο να το ακούς. Το μεγαλείο είναι να αναβλύζει αυτό από μέσα σου και να το καταλαβαίνεις. Είναι δύσκολα πράγματα αυτά. Είναι μερικά πρόσωπα στο Ευαγγέλιο, που όταν διαβάζω, τα περιστατικά, το πώς φέρθηκαν, πώς κινήθηκαν, πώς μίλησαν στο Χριστό, πώς έζησαν, με πείθουν ότι είχαν μια τέτοια προσωπικότητα. Δυνατή ψυχή. Γενναία ψυχή. «Θα πάω να βρω το Θεό και να 'χω μια σχέση μαζί Του. Ασχέτως τι θα κάνουν οι άλλοι. Δε μ' ενδιαφέρει πώς θα με δει ο κόσμος. Τι θα πουν οι άλλοι για μένα. Έχω δυνατή ψυχή. Έχω πίστη στον εαυτό μου ότι μπορώ να πλησιάσω το Θεό μου». Με αυτήν την έννοια.

Αν και πάλι, αυτό ο Θεός το χαρίζει· αλλά δεν είμαι ένας άνθρωπος διαλυμένος, άβουλος, χωρίς τη δική μου δυναμική. Δεν περιμένω τους άλλους συνέχεια να με σπρώχνουν.

Για παράδειγμα, θυμάμαι την αιμορροούσα γυναίκα. Αυτή τη γυναίκα που, όταν ο Χριστός πήγαινε να κάνει ένα θαύμα, μπήκε στη μέση στο δρόμο και έγινε και ένα δεύτερο θαύμα και έγιναν και άλλα θαύματα που δεν τα ξέρουμε και εμείς, αλλά μερικά τα γράφει το Ευαγγέλιο. Παράλληλα θαύματα. Μπαράζ θαυμάτων!.. Το ένα πάνω στο άλλο. Του λέει ο Ιάειρος: «Έλα να κάνεις καλά το κοριτσάκι μου σε παρακαλώ, γιατί πεθαίνει». Λέει, «Θα 'ρθω. Πάμε σπίτι σου». Πάνε στο σπίτι, στην πορεία κόσμος πολύς συνέπνιγαν τον Κύριο. Τον συνέθλιβαν. Πολύς κόσμος. Και μια γυναίκα, χωρίς να βάλει τους Αποστόλους να μεσολαβήσουν — αυτό εννοώ δυνατή ψυχή — (είπε καθ' εαυτήν): «Θα πάω να βρω το Θεό. Θα βρω το Θεό μου κατευθείαν». Δε θα βάλω ανθρώπους. Δε θα ζητιανέψω σε ανθρώπους, δε θα εξαρτηθώ από ανθρώπους με αυτήν την έννοια. Δε θα εξαρτηθώ. Δε θα κάνω είδωλα· γιατί ακριβώς ο σκοπός μου είναι να μην έχω είδωλο· να βρω το Θεό που δεν είναι είδωλο. Είναι πέρα από όλα τα είδωλα. Αν στο δρόμο μου (για) να βρω το Θεό, χρησιμοποιώ ανθρώπους σαν είδωλά μου, θεοποιώντάς τους, προσδοκώντας από αυτούς, δηλαδή, περισσότερα από αυτά που έχουν να μου δώσουν, τότε απέτυχα.

«Θα πάω», λέει, «μόνη μου». Αυτή η γυναίκα πρέπει να 'χε πολύ συγκροτημένη ψυχή. Μπορεί το σώμα της να έσταζε αίμα και να είχε αιμορραγία για πόσα χρόνια, λέει, και είχε ξοδέψει όλα της τα λεφτά στους γιατρούς και δεν είδε τίποτα· αλλά νομίζω ότι η ψυχή της είχε υγεία. Έτσι πιστεύω. Ήταν ωραία γυναίκα. Γενναία ψυχή.

Και πάει, λοιπόν, και αγγίζει τον Κύριο· όχι τον Ίδιο, στα πανάγια Πόδια Του, αλλά αγγίζει το Ιμάτιό Του και νιώθει να βγαίνει δύναμη απ' το Σώμα του Κυρίου· και γίνεται καλά αυτή η γυναίκα. Θεραπεύεται. Σταματάει η πληγή του αίματος. Ο Χριστός μας νοιώθει να βγαίνει από μέσα Του δύναμη, γυρίζει στον κόσμο και ρωτά, οι Απόστολοι ξαφνιάζονται, Του λένε: «Γιατί απορείς; Τόσος κόσμος είναι κοντά Σου. Τόσοι σε πιέζουμε. Εσύ τί ένοιωσες;». «Κι όμως» λέει «με πιέζουν τόσοι, αλλά ένας άνθρωπος, κάτι άλλο πήρε από Μένα, που δεν το πήρατε εσείς οι υπόλοιποι. Είστε όλοι κοντά Μου, αλλά δεν ελκύετε επάνω σας αυτό που έχω να σας δώσω. Με έχετε δίπλα σας, αλλά δεν παίρνετε όλοι σας αυτό που έχω».

Αυτή η γυναίκα, πήρε απ' το Χριστό. Οι άλλοι δεν πήραν. Και γιατί πήρε; Γιατί είχε αυτή τη γενναιότητα. Την όμορφη ψυχή. Την ψυχή που προόδευε. Την ψυχή που, ενώ το σώμα της έσκυβε και ακουμπούσε τα ιμάτια του Κυρίου, το χιτώνα που σερνόταν στο χώμα, στην άμμο, αυτή η ψυχή της ήταν όρθια. Και είδε τη θεραπεία.

Δεν ξέρω αν το παθαίνεις αυτό πολλές φορές. Το παθαίνουμε· δηλαδή, θέλουμε πάντα να μεσολαβούν πάντα κάποιοι άλλοι· πάντα να εξαρτώμαστε απ' το τι θα πουν οι άλλοι, να βάλουμε μέσον. Να βάλουμε μέσον. Και όταν πας να βάλεις μέσο έναν Άγιο, πρόσεξέ το κι αυτό· να καταλαβαίνεις πώς τον βάζεις· ως μέσον. Δεν τον θεοποιείς, δεν τον κάνεις ένα καινούργιο είδωλο, δεν τον λατρεύεις, δεν τον κάνεις να είναι πάνω απ' το Θεό· ζητάς να σε οδηγήσει στο Χριστό για να δυναμώσει η ψυχή σου στη συνέχεια. Και όχι να είσαι διαρκώς καθηλωμένος σε τέτοιου είδους εξαρτήσεις. Πρόσεξε ποιον θαυμάζεις. Πρόσεξε ποιους θαυμάζεις και ως ποιο σημείο τους θαυμάζεις. Μήπως αυτός ο θαυμασμός καταντήσει στο τέλος να γίνει μια μορφή ειδωλοποίησης και αυτό θα σε βασανίσει στο τέλος. Και αυτό θα σε απογοητεύσει. Και αυτό θα σε πληγώσει. Γιατί οι άνθρωποι πληγώνουμε ο ένας τον άλλον.

Το παθαίνεις αυτό. Λες: «Φοβερός αυτός! Φοβερός ο άλλος!». Θαυμάζεις ομιλητές, θαυμάζεις ανθρώπους, θαυμάζεις ιερείς. Είναι κακό, θα πει κανείς, να θαυμάζει; Δεν είναι κακό να θαυμάζει κανείς, να εμπνέεται, να παίρνει δύναμη, να παίρνει κουράγιο. Ναι. Αλλά, ως ποιο σημείο;

Σου δείχνω με το δάχτυλό μου το δάσος του Παραδείσου. Σου δείχνω με το δάχτυλό μου το Θεό· και εσύ κοιτάς το δάχτυλο και εντυπωσιάζεσαι. Εντυπωσιάζεσαι με το στόμα κάποιου που μιλά, ενώ μιλάει για το Θεό. Και σκοπός σου είναι να πας εκεί· γιατί αυτό το στόμα είναι πηλός. Μπορεί ο πηλός να μιλάει για το Θεό, αλλά αν δεν πας στο Θεό και μείνεις στον πηλό, θα γίνεις και εσύ πηλός. Κάποια στιγμή θα απογοητευτείς, δε θα προκόψεις πνευματικά.