Εύχομαι η ώρα που πέρασε να μην ήταν χαμένη. Εύχομαι να με συγχωρείς, γιατί και εγώ μέσα απ' την αδύναμη ψυχή που έχω, βγάζω πράγματα που, ίσως, να 'ναι λανθασμένα, εμπαθή, προβληματικά· αλλά πιστεύω ότι, αν εσύ μέσα σου τα τακτοποιήσεις, τα διορθώσεις, τα καθαρίσεις, μέσα απ'τη δική σου ψυχή, μέσα απ' τη δική σου προσευχή — έτσι; — είναι και αυτό στο κλίμα που έλεγα. Μη τα δέχεσαι όλα όσα σου λένε παθητικά, δυνάμωσε και εσύ και σκέψου και εσύ. Και σ' αυτά που ακούς σκέψου κάτι καλύτερο. Σκέψου κάτι σωστότερο. Και το σωστότερο, όταν το καταλάβεις ε… θυμήσου τότε και εμάς που έχουμε κάνει τα λάθη και είπαμε λάθος πράγματα. Και εσύ μετά, από τη δυνα-μωμένη ψυχή που θα έχεις, θα προσευχηθείς και για μας και για το Βασίλη Χατζηνικολάου, που οι μουσικές του διαρκώς μας συντροφεύουν. Και τον ευχαριστούμε και σήμερα και για όσους κάνουν εκπομπή στο σταθμό και για όσους μας ακούν και για όλους τους αδελφούς μας, σ' όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.

Καλή δύναμη, αγαπητοί μου φίλοι. Καλή δύναμη, καλή αντάμωση στην επόμενη εκπομπή και μακάρι η ψυχή μας ως τότε, να γίνει λίγο περισσότερο πιο δυνατή.

Το πιο μεγάλο θαύμα! Το πιο μεγάλο θαύμα στη ζωή είναι να μάθεις ν' αγαπάς. Είναι να μάθεις όλα αυτά που ακούς στο Ευαγγέλιο, όλα αυτά που μας δίδαξε ο Κύριος, όλα αυτά που βλέπουμε στη ζωή των αγίων, να μάθεις αυτά, να τα κάνεις κτήμα σου, βίωμά σου. Όχι σε επίπεδο απλώς θεωρητικό· δηλαδή, ν' ακούς γι' αυτά τα πράγματα. Αλλά σε καθημερινή βάση· έστω λίγο, αλλά αληθινά και όχι θεωρητικά και στο χώρο της φαντασίας και στον κόσμο του ονείρου, αλλά στην πράξη, έστω κάτι λίγο να το ζήσεις. Αυτό είναι μεγάλο θαύμα!

Θαύμα νομίζεις πολλές φορές στη ζωή σου είναι να δεις μια εικόνα να κινείται, να δακρύζει, να ματώνει. Είναι· και αυτό είναι θαύμα. Αλλά το συγκλονιστικό, αυτό που κάνει τους ουρανούς να χαίρονται, αυτό που κάνει τον Θεό να ευφραίνεται βλέποντας τα πλάσματά Του, είναι αυτός ο συντονισμός της ζωής μας με τη ζωή του Θεού!

Όταν η ζωή Του γίνει ζωή μας, όταν αυτά που λέμε δεν είναι μόνο λόγια, λόγια, θεωρίες, αλλά πράξη. Τότε χαιρόμαστε αληθινά! Τότε μπορούμε να πούμε ότι γινόμαστε σιγά-σιγά χριστιανοί. Τότε μπορούμε να πούμε ότι είμαστε άνθρωποι αληθινά του Θεού και ότι ο Θεός μπήκε στην καρδιά μας.

Μου έκανε εντύπωση, κάποτε μίλαγα και έλεγα διάφορα και μου λέει στο τέλος κάποιος: «Όλα αυτά που είπες, είναι θεωρίες»; Λέω, «Όχι! Είναι λόγια αλλά είναι αυτά που η Εκκλησία μας διδάσκει, είναι αυτά που ζούμε». «Κάτσε, κάτσε», μου είπε. «Είπες ότι είναι αυτά που διδάσκει και είναι αυτά που ζούμε. Ότι τα διδάσκει το ξέρω· ότι τα ζούμε δεν το ξέρω. Δεν τα έχω δει αυτά που λες. Μπορείς να μου δείξεις κάπου αυτά που λες, να τα δω ποιοι τα ζουν»; «Σου μιλάω», μου λέει, «για ζωή έτσι; για βιώματα, για πράξεις, για συγκεκριμένα περιστατικά στο εδώ και τώρα». «Εκτός», λέει, «κι αν μιλάς», «για κάποιο άλλο χώρο, για κάποιο διαστημικό χώρο στο Σύμπαν, κάπου αλλού, και μιλάς για κάτι άλλο». «Αν μιλάς για αυτήν τη ζωή», μου λέει, «για αυτόν τον κόσμο, θέλω να δω». Και μην βιαστείς και εσύ να πεις «Μα, υπάρχουν!»

Εντάξει, υπάρχουν! Αλλά, είδες τι λέω; Θα πάω να σου βρω κάποιον να σου δείξω. Δηλαδή, έλα να πάρουμε ένα λεωφορείο να πάμε να ταξιδέψουμε να σου δείξω κάποιον άνθρωπο. Δηλαδή, είναι σαν να του λέω και εγώ ότι αυτά που διδάσκω τα ζουν κάποιοι, αλλά για να τους βρεις αυτούς τους κάποιους, να σου δείξω, πρέπει να πάρεις λεωφορείο, να ταξιδέψουμε. Δηλαδή είναι κάποιος!.. Πού είναι αυτός; Κάποιοι, μερικοί· δεν είναι η πλειοψηφία! Είναι λίγοι.

Και μερικές φορές φτάνουμε και στο άλλο ακραίο σημείο να λέμε: «Τι λες; Αυτά που λέμε δεν είναι θεωρίες! Είναι κάποιοι στο Άγιο Όρος που τα έχουνε ζήσει». «Δηλαδή, ποιοι είναι αυτοί οι κάποιοι στο Άγιο Όρος; Πέντε άνθρωποι»; «Τι λες;» «Εγώ», μου λέει, «στο Άγιο Όρος γνώρισα τον πατέρα Παΐσιο». «Δηλαδή, καλά, συγγνώμη· το βίωμα του Ευαγγελίου είναι ο πατέρας Παΐσιος»; Μου είχε πει κάποιος από εσάς. Μου έγραψε μια επιστολή. «Δηλαδή, όταν σου λέω πέντε ονόματα, αυτή είναι η διδασκαλία στην πράξη; Τα πέντε ονόματα; Και κάποιοι άλλοι… ελάχιστοι»; Και ντράπηκα. Και του λέω: «Τώρα αυτό το ερώτημα, γιατί μου το κάνεις»; Και μου λέει: «Γιατί θέλω να καταλάβω αν αυτά που διδάσκεις, είναι θεωρίες ή αλήθειες. Αν είναι μόνο λόγια, έστω ωραία λόγια. Εντάξει, ωραία λόγια ακοόμε από παντού. Το θέμα είναι να τα δω αυτά που λες, κάπου. Να τα δω».

Δεν ήθελα να συνεχίσω τη συζήτηση, γιατί ντρεπόμουνα. Εσύ, βέβαια, θα μου πεις ότι «έπρεπε να συνεχίσεις, να του εξηγήσεις, να τον πείσεις, να του δώσεις επιχειρήματα».

Μα τι να του πω; Αφού και εγώ την ώρα που μου τα έλεγε, ντράπηκα· γιατί δεν είχα επιχειρήματα πολλά κι εγώ να του πω. Γιατί το πιστεύω αυτό που είπε. Είμαστε θεωρητικοί Χριστιανοί. Δεν είμαστε στην πράξη συνεπείς σ' αυτά που λέμε. Γιατί άλλα λέμε, άλλα κάνουμε. Μεγάλα λόγια και ελάχιστα έργα.

Ας πούμε· τελειώνω μια ομιλία, πάω να φύγω από την Εκκλησία και με βρίσκει ένας φτωχός και μου ζητάει ελεημοσύνη. Και τι του λέω: «Ξέρετε, δεν έχω ψιλά μαζί μου».

Και ένας φτωχός γύρισε και μου είπε: «Μα δεν χρειάζομαι μόνο ψιλά. Δεν πειράζει πάτερ· και χοντρά, αν έχετε». Δηλαδή τα πέντε ευρώ — που είναι τα χοντρά, ένα χαρτονόμισμα για παράδειγμα — δεν του πέφτει του ανθρώπου πολύ. Και αυτό λίγο τού είναι, αφού είναι φτωχός και πέντε ευρώ να του δώσεις, τα χρειάζεται. Γιατί συνέχεια: «Δεν έχω ψιλά, δεν έχω ψιλά!»;

Και ενώ μπορεί, ας πούμε πριν, να μίλαγα περί αγάπης, στο κήρυγμα, να κάνω μια πολύ ωραία ομιλία. Μα και τώρα· πες ότι μπορεί να με ακούει κάποιος που έχει ανάγκη. Σκέψου να με πάρει κάποιος τηλέφωνο· πάλι τα ίδια θα κάνω δυστυχώς. Δυστυχώς. Σκέψου να με πάρεις τηλέφωνο και να μου πεις: «Πάτερ, μπράβο! Πολύ ωραία τα είπες! Σε παίρνω τηλέφωνο για να επανορθώσεις. Δωσ' μου χρήματα. Έχω ανάγκη από πολλά λεφτά»…

Σιωπώ. Δεν περιμένω το Βασίλη Χατζηνικολάου να βάλει μουσική. Ο Βασίλης βάζει τη μουσική. Αλλά αυτό το κενό που άφησα ήτανε το κενό, Βασίλη, της δικής μου αμηχανίας. Σ' ευχαριστώ που και σήμερα είσαι μαζί μας. Να, ο Χριστιανισμός στην πράξη είναι ο Βασίλης Χατζηνικολάου! Και αγαπά την εκπομπή και το δείχνει εμπράκτως και μουσικώς. Με τη μουσική του επέν-δύση και την ηχητική επεξεργασία, δείχνει ότι όχι απλώς λέει, αλλά στην πράξη βοηθάει και με στηρίζει.

Σκέψου να μου 'λεγε: «πάτερ, πολύ θα ήθελα να σε βοηθήσω στην εκπομπή που κάνεις και να σε στηρίξω. Θα το ήθελα, θα μου άρεσε. Και θα ήταν όμορφο κάποτε, κάπου, κάπως, αλλά δεν μπορώ τώρα». Αυτό που κάνω εγώ. Λόγια χωρίς αντίκρισμα.

Πού είναι αυτές οι εντολές του Χριστού; Αυτό θα ήταν το μεγαλύτερο θαύμα! Να ζούμε τις πολύ συγκεκριμένες εντολές του Χριστού και να μην αναλώνουμε τον χρόνο μας, την γκρίνια μας, τον τσακωμό μας, το μίσος μας, τις κακίες μας, οτιδήποτε άλλο κάνουμε που βαραίνει την ψυχή μας, γι' άλλα πράγματα, δευτερεύοντα στη ζωή μας.

Είδες τι είπε ο Κύριος; Λέει, «Αφήσατε, λέει, την Κρίση και το Έλεος…αφήσατε τα βαρύτερα του νόμου… Τα βαριά που σας ζήτησα». «Είπα μερικά πράγματα», λέει, «πολύ ξεκάθαρα, πολύ βαριά, πολύ ουσιαστικά και αυτά τα προσπερνάτε τόσο εύκολα. Και δεν κάνετε τίποτα από αυτά που λέω και ασχολείστε με ασήμαντα πράγματα, με δευτερεύοντα».

Θα μου πει κανείς τώρα: «Ποια είναι τα ασήμαντα πράγματα»; Ξέρω κι εγώ; Δεν ξέρω ποια είναι τα ασήμαντα. Πάντως ξέρω ότι πολλές φορές τσακωνόμαστε για πράγματα — και στο χώρο της εκκλησίας — για πράγματα άλλα, ενώ προηγούνται άλλα· αυτά τα άλλα θα έπρεπε να προηγούνται στην ζωή μας· όμως δεν τα κάνουμε.