Wiadomo powszechnie, że zwierzęta niszczą ogród, szczególnie młody i dopiero tworzony. Psy z szalonym upodobaniem tarzają się w świeżo posadzonych i wschodzących z nasion roślinkach, starannie omijając zielska i gładką trawę, koty bawią się łodygami lilii i tulipanów, łamiąc wszystko, także, w celach sanitarnych, kopią potężne doły i usypują góry wszędzie tam, gdzie jest to szkodliwe dla roślinności, wiewiórki namiętnie kradną orzechy laskowe, a roślinożerne wrąbią w ogóle wszystko, cokolwiek wyrośnie. Albo zwierzę, albo ogród.
Alicja wybrała ogród i dla własnego zdrowia psychicznego musiała wmówić w samą siebie, że nie cierpi kotów. Nie chce ich. Posługiwała się pretekstem ptaków, które tolerowała w pełni, niewątpliwie dzięki temu, że nie miała ani wiśni, ani czereśni, ani porzeczek i nie było czego jej wydziobywać. Ale serce musiało ją boleć przez te wszystkie lata i teraz wreszcie, kiedy ogród rozszalał się tak, że chyba tylko stado bawołów dałoby mu radę, mogła puścić wodze upodobaniom.
Z wielkim zainteresowaniem i równą mu tkliwością przyglądałam się teraz procedurze karmienia. Jedna mała kocia puszka i trzy fileciki rybne, bardzo racjonalnie. Chociaż ja z pewnością dałabym im sześć filecików, po dwa na głowę, ponieważ zawsze lubiłam karmić zwierzątka.
Z jej wyjaśnień wywnioskowałam, że koty pojawiły się po wizycie Blekota, a zatem bardzo niedawno, ileż to…? Zaledwie dwa miesiące temu! Jakim cudem zdążyła je już wytresować? Koty są nieufne…
Wcześniej siedziały nieruchomo w progu, teraz, na widok puszki z mięskiem i ryby, którą Alicja pomachała w ich kierunku, zanim włożyła ją na chwilę do mikrofalówki, ruszyły jak na komendę i wbiegły do domu. Do kuchni. Otarły się o jej nogi i usiadły dookoła dużego, płaskiego, jednorazowego talerza, na mnie nie zwracając najmniejszej uwagi. Jeść zaczęły równocześnie i bardzo zgodnie.
– Przez dwa miesiące tak je przyuczyłaś? – spytałam podejrzliwie.
Alicja zachichotała.
– Wcale nie przez dwa miesiące, tylko przez całą zimę. Od jesieni. Zakradały się, głodne, no więc dawałam im jeść na tarasie. To mądre koty, przyniosły mi w prezencie trzy myszy…
– Wiedziały, czym się zasłużyć!
– Przecież mówię, że mądre. W marcu były wichry i talerze fruwały po całym ogrodzie, więc musiałam dawać im jeść w domu. A przez Blekota zwabiłam je całkiem, zaraz zobaczysz, co będzie. Ty chyba rzeczywiście masz jakieś pozytywne cechy, bo im nie przeszkadzasz, z obcych osób nie każdego lubią.
– Ja żyję z kotami w symbiozie od urodzenia – powiadomiłam ją z lekką urazą. – Te są dzikie, nie domowe, z daleka widać. Odrobaczyłaś je?
Alicja zawahała się, najwyraźniej w świecie z trudem wyciskając z siebie intymny sekret.
– No dobrze, przyznam się. Zrobiłam to samo co ty. Ściągnęłam weterynarza, dostały lekarstwa, nawet je zaszczepił. Tylko z antykoncepcją są kłopoty, ale jakoś się od jesieni nie okociły i, prawdę mówiąc, do tej pory nie jestem pewna ich płci. Teoretycznie powinny to być dwie kotki i jeden kocur albo odwrotnie, z tym że nie wiadomo, które jest które. Sama widzisz, że są jednakowe.
Istotnie, były jednakowe, kompletnie czarne, bez jednego białego włoska. Skończyły posiłek i rozlazły się po salonie i przedpokoju, lekceważąc kuchnię. Zapewne wydawała im się za ciasna.
Jeden ulokował się na górnej półce regału, gdzie wlazł ze zdumiewającą zręcznością, nie tykając kwiatków, lamp ani koni, których ustawiona tam była cała kolekcja, zapoczątkowana przed dwudziestu laty i wciąż przez Alicję uzupełniana. Drugi wlazł na wierzch wąskiego, wysokiego, żelaznego bałwana, będącego kominkiem, w którym nigdy nie widziałam ognia. Zdaje się, że użytkowanie bałwana zgodnie z przeznaczeniem było niemożliwe, ponieważ gdzieś tam, w przewodzie kominowym, jakiś ptaszek dawno temu uwił sobie gniazdko i Alicja nie miała serca niszczyć mu domostwa. Trzeci wybrał na swoją sjestę ogromne pudło, leżące na fotelu przy salonowym stole i ukoronowane poduszką, i utkwił tam jak przyrośnięty, aczkolwiek cała konstrukcja wydawała się mocno chwiejna.
– Czasem włażą na tę szafkę w kącie – poinformowała mnie Alicja. – Lubią siedzieć na wysokościach.
Zmieniłam zdanie.
– One nie są całkiem dzikie. Są półdzikie. Były kiedyś domowymi kotami, zostały wyrzucone na ulicę i połowicznie zdziczały, a teraz chętnie udomowią się z powrotem.
– Skąd wiesz?
– Mam podobną sytuację u siebie. Zostawiasz je na noc w środku czy na zewnątrz?
– Na zewnątrz. One lubią się bawić w nocy, a tu jest za dużo rzeczy do zrzucania. Sypiają w składziku, na zimę dałam im dwa stare piernaty i etolę z norek.
– Gronostai nie miałaś?
– Głupia jesteś, ta etola pochodzi sprzed trzydziestu lat, raz mi wpadła pod samochód i sama ją przejechałam, a potem zleciała na nią paląca się świeca. Każdy kretyn by ją wyrzucił, a ja nie, i proszę, jak się przydała.
Zgodziłam się z nią bez wahania. Odżałować nie mogłam, że wyrzuciłam kiedyś gruby i ciepły kostium, przypalony papierosem, bo dla moich kotów byłby teraz jak znalazł. Przemyśliwałam właśnie nad obdarowaniem ich starą pelisą na futrze, która była wprawdzie jak nowa, ale nie zamierzałam się w nią ubrać już nigdy w życiu, przed tym podarunkiem jednakże wciąż byłam powstrzymywana.
– Te u mnie mają aktualnie kołdrę i dywan Marii – pochwaliłam się. – Moja kołdra, dywanik i dwa koce już poszły, ale ja mam ich więcej.
– Dywaników czy kotów?
– Kotów. Latają po drzewach.
– To znaczy, że twoje są niedobre.
– Możliwe. Zniszczyły klon. Obdrapały korę, ostrząc sobie pazury, ale żadnego ptaka jeszcze nie tknęły. Za to złapały mysz. I kretowiska w okolicy nie uświadczysz.
– No to można wytrzymać – zaopiniowała Alicja łaskawie.
Trzy czarne kupy futra siedziały w bezruchu w różnych punktach salonu i przyglądały się nam przymrużonymi, zielonymi oczami. Były tak identyczne, że musiały pochodzić z jednego miotu. Pomyślałam, że tym razem pobyt u Alicji będzie dla mnie przyjemniejszy niż zwykle, i nawet cień przeczucia na tle złej godziny nie zaświtał mi w głowie.
Brzęknęła furtka na zewnątrz i ktoś zapukał do drzwi, które, oczywiście, jak zwykle były otwarte.
– Proszę! – wrzasnęłam gromko i całkowicie bez sensu, bo mógł to przecież być tubylec, a dla Duńczyka polskie „proszę” stanowi po prostu niezrozumiały szelest. Alicja nie zareagowała wcale.
Nie był to tubylec, tylko Anita.
Ucieszyłam się na jej widok, ale zarazem ogarnęła mnie zazdrość. Anita z wiekiem zdecydowanie wypiękniała, kiedyś była zbyt chuda i patrząc na nią, minio woli myślało się o wnętrzu, posiadanym przez każdą istotę ludzką. Nie, nie wyglądała jak szkielet, ale sam ten szkielet jakoś natrętnie o sobie przypominał. Teraz utyła odrobinę, tyle ile trzeba, wyglądała normalnie, a w dodatku jej czarne włosy zrobiły się szpakowate, z czym jej było nadzwyczajnie do twarzy.
Alicja spojrzała w głąb przedpokoju i wyszczerzyła zęby w radosnym uśmiechu, dzięki czemu od razu wiedziałam, że w głębi duszy się rozzłościła, ale chce okazać uprzejmość. Zupełnie inaczej wyglądał jej uśmiech, kiedy cieszyła się naprawdę.
Anita też ją znała.
– Nie, nie – powiedziała uspokajająco. – Nie zamierzam u ciebie nocować. Chciałam ci złożyć spóźnione życzenia imieninowe i mam tu takie coś…
Uczyniła kilka kroków, zatrzymała się obok kominkowego kloca i wyciągnęła rękę z małą paczuszką. Futrzany kłąb na wierzchu kominka poruszył się, zasyczał wściekle i błyskawicznie machnął łapą w jej kierunku. Nie chciał jej podrapać, tylko odpędzić od siebie, ale zahaczył pazurem o rękaw jedwabnej bluzki i słychać było, jak pękły co najmniej dwie nitki. Anitę rzuciło w bok, odskoczyła i oparła się o stół.
– Nie wiedziałam, że tu leżysz – zwróciła się do kota z wyrzutem. – Wcale się nie pcham do ciebie. Cholera, te stworzenia mają gryfie szpony!
Zobligowana dobrym wychowaniem, Alicja zerwała się od stołu.
– Bardzo cię przepraszam, nie podrapał cię…? Podarł ci rękaw…?
– On nie miał na myśli nic złego, chciał tylko odepchnąć twoją rękę, bo się przestraszył – usprawiedliwiłam kota równocześnie.
Anita nie była kłótliwa ani przesadnie nerwowa. Obejrzała się na kominek, gdzie czarna kupa futra spokojnie zastygła w poprzedniej pozie.
– Nie wygląda na przestraszonego – zauważyła z lekkim powątpiewaniem. – Nic mi nie zrobił, a to w ogóle stara bluzka i nigdy jej nie lubiłam. Alicja, wszystkiego najlepszego i może ci się taki jeszcze jeden przyda. Witaj, Joanno, wiedziałam, że się tu wybierasz, i miałam nadzieję, że cię zastanę…
Po szarży kota Alicja nie mogła już stroić grymasów, chociaż nad rękawem Anity nie wydziwiała zbytnio. Prztyknęłam czajnikiem i wyjęłam filiżankę, kiedy rozwijała paczuszkę.
W środku znajdował się prześliczny, włochaty konik, stający dęba na kawałeczku trawy. Alicja mogła nie lubić Anity, ale wiadomo było, że konikowi się nie oprze. Zachwyciła się nim uczciwie.
– Coś pięknego! Takiego nie miałam! Zaraz go ustawię, siadaj, napijesz się kawy. Czekaj, zdaje się, że mam jakieś czekoladki, Joanna, jeśli dosięgniesz drzwiczek od szafki, to tam stoi Napoleon…
Zrozumiałam, że robimy przyjęcie, konik i kot przysłużyły się Anicie, która najwidoczniej czymś się musiała ostatnio Alicji narazić. Żadnych informacji na ten temat chwilowo jeszcze nie miałam.
Owszem, udało mi się dosięgnąć drzwi szafki, tyle że trzeba było w tym celu wedrzeć się pomiędzy dwa pudła. Od trzech lat Alicja tonęła w pudłach, przeznaczonych na rozmaite rzeczy, których jeszcze nie zdążyła do tych pudeł powtykać. Tymczasową ich zawartość stanowiły rośliny w różnej postaci, to cebulek, to nasionek, to ususzonych kwiatów i owoców, mieszcząc się w nich raczej z wielką łatwością. Chociażby jedna łodyżka ostróżki, ulokowana w pudle po telewizorze…
Nic już o tym nie mówiłam, żeby Alicji nie drażnić, aczkolwiek osobiście przeniosłabym tę ostróżkę przynajmniej do pudełka po butach. U siebie miałam odwrotność, na jesieni cebule i nasiona wysypywały mi się wierzchem ze znacznie mniejszych zasobników, a zasuszone wiechcie wykluczały korzystanie z półki w garderobie. Zważywszy jednak mój ogólny stosunek do porządku, byłam ostatnią osobą na świecie, która mogłaby Alicję krytykować.