286. że* — tu: choć. [przypis redakcyjny]

287. upatrując — podpatrując. [przypis redakcyjny]

288. źrzenice (starop. forma D. lp rodz. ż.) — źrenicy. [przypis redakcyjny]

289. lekki* (starop.) — posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

290. płochy (starop.) — niestały, posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

291. bawić* (daw.) — zaprzątać uwagę, tu: zwodzić. [przypis redakcyjny]

292. podobno (starop.) — może, prawdopodobnie. [przypis redakcyjny]

293. owa (starop.) — słowo wyrażające możliwość, że coś się stanie. [przypis redakcyjny]

294. baczenie (starop.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]

295. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

296. ociec (starop.) — ojciec. [przypis redakcyjny]

297. barziej (starop.) — bardziej. [przypis redakcyjny]

298. żałować — tu: opłakiwać. [przypis redakcyjny]

299. ledwie sie kiedy (starop.) — rzadko się kiedy. [przypis redakcyjny]

300. łaski godne — godne serdeczności, życzliwości, miłości. [przypis redakcyjny]

301. ochędożny (starop.) — schludny, czysty. [przypis redakcyjny]

302. niepieszczony — nie rozpieszczony. [przypis redakcyjny]

303. jako co uczone (starop.) — jakby specjalnie uczone lub: jak ktoś, kogo uczono. [przypis redakcyjny]

304. ukłon trafić — naśladować ukłony. [przypis redakcyjny]

305. wyrazić postawę — przedstawić czyjeś zachowanie się, naśladować je. [przypis redakcyjny]

306. zabawa* (daw.) — zajęcie. [przypis redakcyjny]

307. obyczajny (daw.) — grzeczny; znający obyczaje. [przypis redakcyjny]

308. nierzewniwy (starop.) — niepłaczliwy. [przypis redakcyjny]

309. dobrowolny* (starop.) — chętny, posłuszny, pełny dobrej woli. [przypis redakcyjny]

310. układny (daw.) — zgodliwy, grzeczny. [przypis redakcyjny]

311. skromny — w znaczeniu współczesnym lub: spokojny, pokorny. [przypis redakcyjny]

312. po ranu karmie nie wspomniała — z rana nie dopominała się o jedzenie; karmia (starop.): pokarm, dziś tylko o pokarmie dla zwierząt mówi się karma. [przypis redakcyjny]

313. poruczyć (daw.)— powierzyć. [przypis redakcyjny]

314. przeciwko ojcu* — tu: naprzeciw ojcu, w kierunku ojca, na spotkanie ojca. [przypis redakcyjny]

315. Każdej roboty pomóc (starop.) — pomóc w każdej robocie, przy każdej robocie. [przypis redakcyjny]

316. Uprzedzić (...) wszytki rodziców swych sługi (starop.) — uprzedzić w wykonywaniu posług służbę swych rodziców. [przypis redakcyjny]

317. w tak małym wieku — w tak młodym, delikatnym wieku. [przypis redakcyjny]

318. bujność — obfitość plonu, wybujałość. [przypis redakcyjny]

319. nie zstał się (starop.) — nie dojrzał. [przypis redakcyjny]

320. twej godziny nie czekając — nie czekając na właściwą dla ciebie chwilę (aż staniesz się dorosła). [przypis redakcyjny]

321. grzebę (forma starop.) — grzebię. [przypis redakcyjny]

322. nie wznidziesz (forma starop.) — nie wzejdziesz. [przypis redakcyjny]

323. wiekom wiecznie (starop.) — po wiek wieków, na wiek wieków. [przypis redakcyjny]

324. przed mojema (...) oczema (starop.) — przed moimi oczami. [przypis redakcyjny]

325. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

326. wdzięczny* (starop.) — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]

327. pożegnanim (starop. forma N.) — pożegnaniem; za tym nieodpowiednim pożegnanim: z powodu tego nie zapowiedzianego, niewłaściwego pożegnania. [przypis redakcyjny]

328. omyliłaś mię (starop.) — zwiodłaś mnie, zmyliłaś mnie. [przypis redakcyjny]

329. sen znikomy — znikający, nieuchwytny. [przypis redakcyjny]

330. wielkość* — wielka ilość. [przypis redakcyjny]

331. zmysł — tu w znaczeniu ogólnym: zmysły. [przypis redakcyjny]

332. łakomy (daw.) — pożądliwy, chciwy. [przypis redakcyjny]

333. uciecze (forma starop.) — ucieknie. [przypis redakcyjny]

334. na jawi (forma starop.) — na jawie. [przypis redakcyjny]

335. żądza (starop.; tu forma B. lp: żądzą) — namiętne pragnienie. [przypis redakcyjny]

336. odbieżała (forma starop.) — odbiegła; por. „bieżeć” [np. Tren XVI: „śmierć (...) k nam bieży”]. [przypis redakcyjny]

337. zgoła mówiąc — mówiąc bez ogródek, mówiąc wprost. [przypis redakcyjny]

338. dusze połowicę (starop.) — połowę duszy. [przypis redakcyjny]

339. tesknica (starop.) — tęsknota, żal. [przypis redakcyjny]

340. pamiątka* (daw.) — upamiętniający znak (dziś znaczenie węższe); nieszczęsna pamiątka: znak świadczący o nieszczęściu i upamiętniający je. [przypis redakcyjny]

341. wydróżcie (forma starop.) — wyżłóbcie, wyryjcie, wydrążcie. [przypis redakcyjny]

342. kochanie — przedmiot miłości, a zarazem miłość. [przypis redakcyjny]

343. niebaczny (starop.) — nie mający baczenia na coś, czyli nie zwracający na coś uwagi, nieuważny, tu: nie przestrzegający ustalonego porządku rzeczy. [przypis redakcyjny]

344. opakeś to (...) udziałała (starop.) — postąpiłaś na opak, przewrotnie, wbrew naturalnemu porządkowi rzeczy. [przypis redakcyjny]

345. W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

346. wrota nieszczesne — były one nieszczęsne, gdyż ci którzy przez nie przechodzili byli nieszczęśliwi, gdyż pozbawieni największego dobra: życia. [przypis redakcyjny]

347. Puszczał sie w ziemie — wyprawiał się w głąb ziemi, w drogę pod ziemię. [przypis redakcyjny]

348. Orfeusz — w mit. gr. poeta tracki, który potrafił poruszyć za pomocą swej muzyki nawet rzeczy nieożywione. Kiedy zmarła jego żona Eurydyka udał się do podziemi i tak oczarował Plutona, że uwolnił on Eurydykę pod warunkiem, że Orfeusz nie odwróci się, dopóki nie wyjdą na ziemię. Kiedy już mieli postawić swe stopy na ziemi, Orfeusz odwrócił się i Eurydyka natychmiast zniknęła. Ogromny żal Orfeusza po powtórnej stracie żony tak rozwścieczył trackie kobiety, że w czasie jednej z orgii z okazji bachanaliów rozerwały go na strzępy. [przypis redakcyjny]

349. żebych (starop.) — żebym. [przypis redakcyjny]

350. on* — tu: ten. [przypis redakcyjny]

351. bród (...) przez który/ Srogi jakiś przewoźnik wozi blade cienie — srogi przewoźnik: Charon. [przypis redakcyjny]

352. cyprys — drzewo żałobne, poświęcone przez Rzymian Plutonowi, ponieważ raz ścięte nie odrasta; uważa się, że było kiedyś używane do wyrobu trumien; Grecy i Rzymianie kładli do trumien gałązki cyprysu; jest to drzewo cmentarne. [przypis redakcyjny]

353. żenie (forma starop.) — gna, pędzi. [przypis redakcyjny]

354. nie zostawaj — nie zostawiaj, nie opuszczaj. [przypis redakcyjny]

355. wdzięczny* (starop.) — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]

356. lutni (starop.; W. lp) — lutnio. [przypis redakcyjny]

357. pospołu (daw.) — razem, wespół (por. rzadko już używany wyraz społem: razem). [przypis redakcyjny]

358. pódź (forma starop.)— pójdź, chodź. [przypis redakcyjny]

359. do pokoja (forma starop.) — do pokoju. [przypis redakcyjny]

360. Pluton — w mit. rz. władca świata podziemnego, syn Saturna, brat Jupitera i mąż Prozerpiny (gr. Persefony). [przypis redakcyjny]