Se Marsa virino volus tiel montri malŝaton aŭ malestimon,ŝi plej verŝajne farus tion per glavopiko, aŭ perfingromovo sur pafila ellasilo; sed ĉar iliaj sentimentojestas plejparte atrofiaj, nur plej serioza ofendo elvokusĉe ili tian koleron. Solla, mi menciu, estis escepto; neniammi vidis ŝin fari kruelan aŭ eĉ krudan agon, aŭ interrompisian daŭran bonkorecon. Ŝi ja estis, kiel ŝiajkun-Marsaninoj diris pri ŝi, kara kaj altvalora reiraĵo alantaŭa tipo de ama kaj amata praavo.

Vidante, ke la kaptitino altiras la atenton de siaj ĉirkaŭantoj,mi haltis por rigardi. Mi ne devis longe atendi,ĉar Lorkas Tomel kaj lia sekvantaro de ĉefuloj alproksimiĝis al la konstruaĵo kaj gestante, ke la gardistoj sekvu kun la kaptitino, eniris la aŭdiencan ĉambregon. Sciante,ke mi estas iom favorata persono, kaj konvinkita,ke la militistoj ne konas mian kompetentecon pri ilialingvo (ĉar mi petis al Solla, ke ŝi tenu tion sekreta, pretekstante,ke mi ne volas paroli kun la viroj ĝis mi flueparolos la lingvon), mi riskis eniri la aŭdiencejon poraŭskulti la proceson.

La konsilantaro kaŭris sur la ŝtuparo de la tribuno, kajmalsupre de ili staris la kaptitino kaj du gardistinoj. Mividis, ke unu el la virinoj estas Sarkoja, kaj tiel komprenis,kiel ŝi estis ĉeestinto en la antaŭa tago kaj povis raportiaferojn al la dormejanoj en la antaŭa nokto. Ŝiasinteno al la kaptitino estis plej severa kaj bruta. Tenantesin, ŝi enigis siajn rudimentajn ungojn en la karnon dela kompatinda knabino, aŭ tordis ŝian brakon dolore.

Kiam necesis moviĝi de unu loko al alia, ŝi aŭ tiris ŝinkrude, aŭ puŝis ŝin antaŭen maldelikate. Ŝajnis, ke ŝi elverŝassur tiun, ne kapablan defendi sin, la tutan malamon,kruelon kaj sovaĝecon de siaj naŭcent jaroj, fortigatajde nediveneblaj epokoj de brutaj kaj sovaĝaj praavoj.

La alia gardistino estis malpli kruela, ĉar tute indiferenta;se ŝi estus la sola gardistino (tia, feliĉe, ŝi ja estisdumnokte), la kaptitino apenaŭ estus atentata.

Kiam Lorkas Tomel levis la okulojn, ekparolante al laĉeestantaro, liaj okuloj trafis min, kaj li turnis sin al TarsTarkas kun gesto kaj parolo senpaciencaj. Tars Tarkasfaris ian respondon, kiun mi ne aŭdis, kiu estis ridetigapor Lorkas Tomel; poste ili ambaŭ ne plu atentis min.

”Kio estas via nomo?” demandis Lorkas Tomel al lakaptitino.

”Deja Toris, filino de Mors Kajak de Heliumio.”

”Kaj kiaspeca estis via ekspedicio?”

”Ĝi estis tute nur sciencesplora, sendita de la patro demia patro, Jedako de Heliumio, por remapi la aerajn cirkulojn,kaj provi la densecon de la atmosfero,” respondisla kaptitino per kvieta, bone modulita voĉo. ”Ni estisnepreparitaj por batalo, ĉar nia celo estis paca, kiel bonesignis la standardoj sur nia aviadilo. Nia laboro estis kajpor via intereso, kaj por nia, kaj bone vi scias, ke sen niajlaboroj kaj sciencaj faroj ne estus sur Marso sufiĉe daakvo aŭ da aero por vivteni unu homon. Dum jarcentojni tenis la provizon de akvo kaj aero je la sama kvanto,kaj tion ni faris malgraŭ la sovaĝa kaj brute sensciaĝenado flanke de vi, verdaj homoj.”

”Kial, ho kial, vi ne lernas vivi amike kun aliaj?! Ĉu porĉiam, dum la fluo de la jaroj, vi evoluos al la fina estingiĝo neniam superante, laŭ inteligento, la mutajn bestojn,kiuj servas vin. Raso sen skribita lingvo, sen arto,sen hejmoj, sen amo; viktimoj de edukado, dum jarmiloj,laŭ la terura idealo de komunismo! Posedinte ĉionkomune, eĉ viajn virinojn kaj infanojn, vi sekve nun posedas komune nenion. Vi malamas inter vi, same kiel vimalamas ĉion krom vi mem. Revenu al la moroj de niajkomunaj prapatroj, revenu al la lumo de bonkoreco kajkunuleco. La vojo estas libera antaŭ vi, vi trovos la manojnde la ruĝaj homoj etenditaj por helpi vin. Kune nipovos ankoraŭ labori por regeri nian mortantan planedon.

La nepino de la plej eminenta kaj potenca homo deHeliumio petas vin. Ĉu vi revenos?”

Kiam la parolo finiĝis, Lorkas Tomel kaj la militistojsidis dum kelkaj momentoj, silente kaj intense rigardantela junan virinon. Kio pasis tra iliaj mensoj, tion neniuhomo povas scii, sed mi vere kredas, ke la parolo iomkortuŝis ilin; se estus inter ili unu eminenta viro, sufiĉefortkaraktera por supermeti sin el la rutina moraro, lamomento estus la komenco de nova kaj signifoplenaepoko por Marso.

Tars Tarkas leviĝis por paroli, kaj sur lia vizaĝo estistia esprimo, kian mi neniam vidis ĉe verdMarsana militisto.

Ĝi signis grandan internan batalon kontraŭ la memo,kontraŭ la heredo, kontraŭ multaĝa moraro. Kiamli ekparolis, esprimo preskaŭ bonkora, preskaŭ amema,por momento lumigis lian sovaĝan kaj teruran vizaĝon.

Sed neniam la grava parolo venis el liaj lipoj. Junamilitisto, evidente perceptante la mensan orientiĝon dela pli maljunaj ĉeestantoj, kuris malsupren de la la podiaŝtuparo, kaj frapis la malfortan kaptitinon en la vizaĝon faligante ŝin teren. Poste li metis piedon sur ŝiankuŝantan korpon, turnis sin al la ĉirkaŭa konsilantaro,kaj eligis el sia gorĝo senhumuran kaj malhumanan ridadon.

Dum momento mi kredis, ke Tars Tarkas mortfraposlin. Ankaŭ Lorkas Tomel, laŭ lia vizaĝesprimo, ne simpatiesentis pri la brutulo. Sed la humoro pasis, la antaŭajtemperamentoj revenis — kaj ili ridetis. Tio tamenestis signifoplena, ke ili ne laŭte ridis; ĉar la bruta ago,laŭ Marsa etiko, estis petolaĵo kiel eble plej ridegiga.

La fakto, ke mi okupis kelkajn momentojn, rakontantepri la epizodo, ja ne signifas, ke tiomtempe mi restis neaganta.

Mi kredas, ke mi anticipis multon, ĉar mi konstatasnun, ke mi kaŭris por salti, ĝuste kiam mi vidis, kela frapo celas ŝian belan, pledantan vizaĝon. Kaj antaŭol la frapo trafis, mi estis duone survoje.

Apenaŭ li unufoje ridegaĉis, mi atingis lin. La brutuloaltis kvar metrojn kaj estis plene armita, sed tiel intensaestis mia kolero, ke vere mi kapablis batali kontraŭĉiuj en la ĉambro. Saltante supren, mi batis lin alvizaĝe,kiam pro mia averta krio li turnis sin por renkonti min.

Li tiris la glavon, ankaŭ mi. Mi saltis denove, al lia brusto.

Kroĉante unu kruron super la tenilo de lia revolvero,kaj tenante unu el liaj dentegoj per la maldekstramano, mi batis kaj batis lian grandegan bruston.

Li ne povis bone uzi sian mallongan glavon, ĉar mi troproksimis al li, kaj li ne povis eltiri sian revolveron, kvankamtion li penis fari, tute kontraŭe al la Marsa moro,laŭ kiu oni rajtas batali kontraŭ kunmilitisto en privatakverelo nur per tia armilo, per kia oni atakis vin. Fakteli povis nenion fari, krom vane peni delokigi min. Malgraŭsia grandeco, li ne estis multe pli forta ol mi, kajpost nur kelkaj minutoj li falis sur la plankon, sangantakaj senviva.

Deja Toris estis levinta sin sur unu kubuto, kaj rigardisla batalon per larĝe malfermitaj okuloj. Kiam mi reeestis sur miaj piedoj mi levis ŝin per miaj brakoj, kaj portisŝin al unu el la benkoj ĉe la flanko de la ĉambro.

Denove neniu Marsano entrudis sin. Ŝirante pecon dasilko de mia pelerino mi penis ĉesigi la sangelfluon elŝiaj naztruoj. Baldaŭ mi sukcesis, ĉar ŝi apenaŭ vundiĝis,kaj kiam ŝi kapablis paroli, ŝi metis manon sur mian brakon.

”Kial vi faris tion?” ŝi diris, rigardante min rekte en laokulojn. ”Vi rifuzis eĉ amike rigardi al mi en la unuahoro de mia danĝero. Kaj nun vi riskas la vivon, kaj mortigaskunulon, nur pro mi. Mi ne povas kompreni. Kiahomo povas esti vi, kiu kunestas la verdajn homojn,malgraŭ tio, ke via haŭtkoloro estas nur ete diferenca dela blanka simio? Diru al mi, ĉu vi estas homa, aŭ ĉu pliol homa?”

”Stranga estas la historio pri tio,” mi respondis, ”trolonga por nuna rakontado. Cetere, mi tiom dubas mempri ĝia vereco, ke apenaŭ mi povus kredigi aliulojn. Sufiĉas diri nun, ke mi estas amiko al vi, kaj, en la grado laŭkiu niaj kaptintoj permesos, via protektanto kaj via servisto.”

”Ankaŭ vi, do, estas kaptito? Kial, tamen, vi portastiujn armilojn kaj la insignaron de ĉefulo el Tark? Kioestas via nomo, kaj via lando?”