”Jes, Deja Toris, ankaŭ mi estas kaptito. Mia nomoestas Johano Carter, kaj Virginio, unu el la ŝtatoj de Usono,mia hejmo; kial oni permesis al mi porti armilojn,tion mi ne scias, ankaŭ mi ne sciis, ke mia insignaroestas tiu de ĉefulo.”

Nia interparolo interrompiĝis per la alveno de iu militistoportanta armilojn kaj ornamaĵojn, kaj subite pormi respondiĝis unu el ŝiaj demandoj, kaj solviĝis por mienigmo. Mi vidis, ke la korpo de mia kontraŭlo estas nudigita,kaj mi komprenis per la minaca sed respektemasinteno de la alportinto, simila sinteno al tiu de la alportintode mia unua ekipaĵo, ke okaze de mia unuabatalo en la aŭdienca ĉambrego mi mortigis mian kontraŭulon.

Nun mi komprenis la aferon; mi iĝis inicitulo. Laŭ lakruda justeco de Marso (kio, interalie, igis min nomi laplanedon ”Paradoksa Planedo”), oni donas al mi la honorojn de venkinto — la armilojn kaj rangon de la mortigitaviro. Vere, mi iĝis Marsa ĉefulo, pro kio, mi postelernis, rezultis mia pli granda libereco en la aŭdiencaĉambrego.

Kiam mi turnis min por ricevi la alportataĵojn, mi rimarkis,ke Tars Tarkas kaj pluraj aliaj alproksimiĝis al ni,kaj la okuloj de Tars Tarkas demande rigardis al mi. Fineli parolis al mi.

”Vi bone parolas la lingvon de Barsumo, des pli, konsidere,ke antaŭ kelkaj tagoj vi estis muta kaj surda porni. Kie vi lernis ĝin, Johano Carter?”

”Vi mem estas la kaŭzo de tio, Tars Tarkas,” mi respondis,”ĉar vi donis al mi instruistinon rimarkinde kapablan.

Al Solla mi devas danki pro mia lernado.”

”Ŝi bone faris,” li respondis, ”sed necesas poluri aliajnfacetojn de via edukado. Ĉu vi scias, kion kostus al vi viaeksterordinara malprudento, se vi ne sukcesus ambaŭfojemortigi, kiam vi batalis kontraŭ la ĉefuloj, kies insignarojnvi nun portas?”

”Mi supozas, ke tiu, kiun mi ne mortigis, estus minmortiginta,” mi respondis, ridete.

”Malprava vi estas. Nur en ekstrema okazo, por defendisin, Marsa militisto mortigus kaptiton. Oni preferaskonservi ilin por aliaj celoj.” Lia vizaĝesprimo aludisal eventualaĵoj ne agrable pripenseblaj.

”Tamen unu afero povas savi vin nun. Se, pro via kuraĝo, tiel bone montrita, Tal Hajus taksus vin inda porlin servi, oni eble akceptus vin en la komunumon, kaj viiĝus plenrajta ano de Tark. Ĝis ni atingos la ĉefsidejon deTal Hajus, Lorkas Tomel volas, ke oni donu al vi la respekton,kiun meritis viaj agoj. Vi estos traktata de ni kielĉefulo de Tark. Mi finis paroli.”

”Mi aŭskultis vin, Tars Tarkas,” mi respondis. ”Vi bonescias, ke mi ne estas indiĝeno de Barsumo; viaj morojne estas miaj, kaj mi povas aĝi estonte nur same, kielmi ĝis nun agis, laŭ la instruo de mia konscienco kaj lakriterioj de mia propra popolo. Se vi lasos min neĝenata,mi pace kondutos; alie, la individuaj Barsumanoj kunkiuj mi rilatos aŭ respektos miajn rajtojn de fremdulointer vi, aŭ devos akcepti la konsekvencon. Pri unu aferoestu certa; kiaj ajn estas viaj intencoj finfine pri tiu ĉikompatinda junulino, en la estonteco tiu, kiu insultos aŭofendos sin, certe devos renkonti min en batalo pri tio.”

Kutime mi ne emas al longaj paroladoj, kaj ĉiam mievitis fanfaronadon; sed mi bone divenis, kia estus lafrapinda klavaro en tiu ĉi alvoko al la verdaj Marsanoj.

Miaj vortoj profunde impresis ilin, kaj ilia sinteno de tiutempo igis eĉ pli respektema.

Al Tars Tarkas mem mia respondo ŝajne aparte plaĉis,sed lia sola komento estis enigmeca. ”Kaj mi kredas kemi bone konas Tal Hajus, Jedakon de Tark.”

Nun mi turnis mian atenton al Deja Toris, helpante alŝi restariĝi, kaj ni turnis nin kune al la elirejo, ignoranteŝiajn gardistinaĉojn, kiel ankaŭ la scivolemajn rigardojnde la ĉefuloj. Ĉu mi ne estas nun ankaŭ ĉefulo? Bone,mi ankaŭ nun akceptos la respondecojn! Ili ne malhelpisnin, kaj tiel estis, ke Deja Toris, princino de Heliumio,kaj Johano Carter, ĝentlemano de la ŝtato Virginio,sekvataj de la fidela Ula, pasis tra plena silento el laaŭdienca ĉambrego de Lorkas Tomel, Jed inter la Tarkanojde Barsumo.

Kiam ni atingis plenaeron, la du gardistinoj kure alvenis, kvazaŭ por denove prigardi ŝin. La kompatindulinopremis sin al mi, kaj mi sentis sur mia brakola prenon de ŝiaj du etaj manoj. Forgestante la virinojn,mi informis ilin, ke estonte Solla prizorgos la kaptitinon,kaj mi plue informis al Sarkoja, ke estontaj kruelaĵoj deŝi al Deja Toris rezultigos certe la morton de Sarkoja.

Mia minaco estis malbone farita, kaj faris nenian bononal Deja Toris, ĉar, kiel mi poste sciis, viro kaj virinosur Marso neniam mortigas unu la alian. Sarkoja nurrigardis nin aĉhumore, kaj foriris por elpensi diablaĵojnkontraŭ ni.

Mi baldaŭ trovis, kie estas Solla, kaj klarigis al ŝi miandeziron, ke ŝi zorgu pri Deja Toris kiel ŝi zorgis pri mi,ankaŭ, ke ŝi trovu novan loĝejon, kie Sarkoja ne ĝenos.

Fine mi informis ŝin, ke mi mem ekloĝos inter la viroj.

Solla rigardis al la armiloj en mia mano, kaj al tiuj portatajsur mia ŝultro.

”Vi estas nun granda ĉefulo, Johano Carter,” ŝi diris,”kaj mi devas obei vin, kvankam efektive tio estas por miĉiam ĝojo. Tiu, kies armilojn vi portas, estis juna, sed liestis eminenta militisto, kaj pro siaj promociigoj kajmortigoj preskaŭ atingis egalrangon kun Tars Tarkas,kiu, sciu, estas duaulo nur al Lorkas Tomel mem. Viestas dek unua, kaj en la komunumo estas dek ĉefulojkiuj egalrangas kun vi en kuraĝo.”

”Kaj se Lorkas Tomel estus mortigita de mi?” mi demandis.

”Tiam vi, Johano Carter, estus ĉefo super ĉiuj. Sed tionvi povus gajni nur per la deziro de la tuta konsilantaro,ke Lorkas Tomel batalu kontraŭ vi. Ankaŭ, se li atakusvin, vi rajtus sindefende mortigi lin, kaj tiel gajni unuanrangon.”

Mi ridis, kaj turnis la temon al aliaj aferoj. Mi nenieldeziris mortigi la eminentulon, kaj certe ne volis esti”jed ”inter la Tarkanoj.

Mi iris kun Solla kaj Deja Toris por serĉi novan loĝejon,kiun ni trovis en konstruaĵo pli apuda al la aŭdiencaĉambrego, kaj pli impona laŭ arkitektura stilo ol nia antaŭaloko. Ni ankaŭ trovis en ĝi verajn dormoĉambrojn,kun antikvaj litoj el tornita metalo, pendantaj per orajĉenegaroj fiksitaj en marmoraj plafonoj. La dekoraĵoj dela muroj estis tre diversspecaj, kaj, malsimile al la freskojen la aliaj konstruaĵoj, montris multe da homaj figuroj.

La figuroj estis tiuj de homoj kiaj mi mem, de koloromulte pli pala ol Deja Toris. Ili estis vestitaj de graciajroboj, ornamitaj de metaloj kaj juveloj, kaj iliaj abundajhararoj laŭ koloro estis ruĝorbronzaj. La viroj estis senbarbaj,kaj nur kelkaj portis armilojn. La scenoj plejpartemontris palhaŭtan, palharan popolon dum ludoj.

Deja Toris interpremis siajn manojn kun ekkrio deraviteco, kiam ŝi rigardis tiujn belajn artaĵojn, faritaj depopolo jam de longe formortinta. Kontraŭe, Solla ŝajnisne vidi ilin.

Ni decidis uzi tiun ĉambron, sur la dua etaĝo, kun rigardosur la placon, por Deja Toris kaj Solla, kaj alianapudan ĉambron por kuirado kaj provizaĵoj. Tiam promia instigo Solla iris por alporti litaĵojn kaj tiom da nutraĵokaj kuiriloj kiom ŝi bezonos, informite, ke mi agoskiel gardanto de Deja Toris ĝis ŝi revenos.

Kiam Solla foriris, Deja Toris sin turnis al mi kun rideto.

”Kien, do, fuĝus via kaptitino, se vi lasus ŝin sola?Ŝi povus nur postsekvi vin kaj petegi vian protekton, kajpeti pardonon pro siaj lastatempaj kruelaj pensoj pri vi!”

”Vi pravas,” mi respondis, ”al ni ambaŭ maleblas forfuĝo, krom se ni kune faros tion.”

”Mi aŭdis vian defian deklaron al la ulo, kiun vi nomasTars Tarkas, kaj eble mi komprenas vian situacioninter ĉi tiuj homoj, sed neniel mi povas kompreni viandiron, ke vi ne estas indiĝeno de Barsumo. Je la nomo demia unua praavo mi demandas, de kie vi venas? Vi similasal mia popolo, tamen vi malsimilas. Vi parolas mianlingvon, tamen mi aŭdis vin diri al Tars Tarkas, ke nurlastatempe vi lernis ĝin. Ĉiuj Barsumanoj parolas la samanlingvon, de la glacikovrita sudo ĝis la glacikovritanordo, kvankam diferencas iliaj skribaj lingvoj. Nur enla valo Dor, kie la Rivero Iss malplenigas sin en la perditanmaron de Korus, onidire ekzistas malsimila lingvo,kaj, krom en la legendoj de niaj praavoj, ne ekzistas kroniko,ke ajna Barsumano revenis el la Rivero Iss, el labordoj de la maro de Korus, en la valo Dor. Ne diru almi, ke vi estas tia reveninto! Se tiel estus, ie ajn sur latereno de Barsumo oni mortigus vin terurmaniere. Dirual mi, ke tiel ne estas!”