En la frumateno de la tago, kiam ni ekiris al Tark, estisklaraere kaj varme, kiel kutime sur Marso, krom dum lases semajnoj, kiam la neĝo degelas ĉe la polusoj. Mi serĉis por Deja Toris en la amaso de forirantaj ĉaroj, sed ŝiturnis la ŝultron al mi, kaj mi povis vidi la ruĝiĝon surŝiaj vangoj. Malsaĝe mi silentis, kiam eblis al mi pledisenscion pri mia kulpo, almenaŭ la gravecon de ĝi, kajtiel efektivigi almenaŭ duonan reakordiĝon.

Mia devosento ordonis, ke mi prizorgu ŝian komforton,tial mi rigardis en ŝian ĉaron kaj rearanĝis ŝiajn silkojnkaj peltojn. Farante tion, mi rimarkis kun terursento,ke ŝi estas ligita per ĉenaro sur la maleolo al la flankode la ĉaro.

”Kion signifas tio?” mi kriis al Solla.

”Sarkoja opiniis, ke plej bone estos fari tion,” ŝi respondis,montrante per la vizaĝesprimo sian malaprobonpri la faritaĵo.

Ekzamenante la ĉenaron mi vidis, ke ĝi estas fiksitaper granda risorta ŝloso.

”Kie estas la ŝlosilo. Solla? Donu al mi.”

”Sarkoja portas ĝin, Johano Carter,” ŝi respondis.

Mi turnis min sen plua parolo kaj iris al Tars Tarkas,al kiu mi fortege esprimis min kontraŭ la nenecesaj kajkruelaj humiligoj, kiujn oni trudadas al Deja Toris.

”Johano Carter,” li respondis, ”se iam vi kaj Deja Torisfuĝos, tio okazos dum tiu ĉi vojaĝo al Tark. Ni scias,ke vi ne fuĝos sen ŝi. Vi montris, ke vi estas bravega batalanto,kaj ni ne volas kateni vin, do, ni tenas vin ambaŭ per la plej facilaj rimedoj, kiuj samtempe estos sekuraj.Mi finis paroli.”

Mi konstatis tuj la konsekvecon de lia argumento, kajsciis, ke estus senutile kontraŭbatali lian decidon, sed mipetis, ke oni forprenu de Sarkoja la ŝlosilon, kaj ordonual ŝi estonte ne ĝeni al kaptitinon.

”Tiom, Tars Tarkas, faru por mi, reciproke por tiuamikeco kiun, konfesinde, mi sentas por vi.”

”Amikeco?” li respondis. ”Ne ekzistas tia afero, JohanoCarter. Tamen, via volo estu. Mi ordonos al Sarkoja,ke ŝi ne plu genu la knabinon, kaj mi mem gardos la ŝlosilon.”

”Krom se vi volas, ke mi mem akceptu la respondecon,”mi diris, ridetante.

Li rigardis al mi longe kaj intenceme antaŭ ol paroli.

”Se vi donus al mi vian honorvorton, ke nek vi nekDeja Toris provos fuĝi ĝis post kiam ni atingos la kortegonde Tal Hajus, vi povus ricevi la ŝlosilon kaj ĵeti laĉenaron en la riveron Iss.”

”Pli bone estos, se vi mem gardos la ŝlosilon, Tars Tarkas,”mi respondis.

Li ridetis, kaj plu ne parolis, sed tiun nokton, kiam nihaltis por tranokti, mi vidis lin malligi per propraj manojla katenojn de Deja Toris.

Malgraŭ lia tuta malvarma kruelemo, troviĝis en TarsTarkas trajto homeca, kiun li ĉiam penis subpremi. Ĉu ĝiestis restaĵo de ia homa instinkto, reveninta de ia praavopor hanti lin pri la abomeneco de la moroj de lia popolo?Kiam mi iris al la ĉaro de Deja Toris, mi pasis apudSarkoja, kaj ŝia nigra, veneneca rigardo al mi estis ja laplej dolĉa el balzamoj. Kiom ŝi malamis min!Post kelkaj minutoj mi vidis ŝin parolanta kun iu militistonomata Zad — grandstatura, fortika krudulo, kiutamen neniam sukcesis mortigon inter la ĉefuloj, kaj tialestis ankoraŭ omad, tio estas, viro kun nur unu nomo;duan nomon li povis gajni nur kune kun la metalo de iuĉefulo. Tio estis la moro, per kiu mi rajtis elekti el la nomojde la du ĉefuloj mortigitaj de mi; fakte, iuj militistojjam nomis min Dolar Sojat, kunigante la du familiajnnomojn de la mortigitoj.

Dum Sarkoja parolis kun Zad, li kelkfoje rigardis almi, dum ŝajne ŝi volis forte persvadi lin al ia agado. Tiutempemi malmulte atentis la aferon, sed la postan tagonmi havis bonan kaŭzon por rememori, kaj konstatila profundecon de la malamo de Sarkoja, kaj la ekstremajrimedoj, kiujn ŝi kapablas uzi por venĝi sin kontraŭmi.

Deja Toris denove emis eviti min en tiu vespero; malgraŭtio, ke mi diris ŝian nomon, ŝi nek respondis, nekkonfesis per plej eta palpebrumo, ke ŝi konstatas mianekziston. En tiaj cirkonstancoj mi agis kiel agus plej multaj amantoj; mi provis komunikiĝi kun ŝi per komunaintimulo. Mi alparolis al Solla en alia parto de la tendarejo.

”Kio estas pri Deja Toris? Kial ŝi rifuzas paroli al mi?”

Solla mem ŝajnis perpleksata, kvazaŭ tiaj strangaj sintenojde du homoj estus tute ekster ŝia kompreno, kielfakte ili ja estis.

”Ŝi diras, ke vi kolerigis ŝin, kaj nur tion ŝi konsentasdiri, krom ke ŝi estas filino de jedulo, kaj nepino de jedakulo,kaj tamen estas humiligita de ulaĉo, kiu ne povuspoluri la dentojn de la sorako de ŝia avino.”

”Kaj kio estas sorako, Solla?” mi demandis post iomda pripenso pri ŝia raporto.

”Eta besto, tiel granda kiel mia manplato, por la ruĝajMarsaninoj ili estas ludbestoj.”

Ne kapabla poluri la dentojn de la sorako de ŝia avino!Evidente estis, ke Deja Toris tre malalte taksas min; tiaestis mia penso. Cetere, la parolturno ridigis min; ĝi tielsimilis nian frazon, ”ne taŭga eĉ por poluri ŝiajn ŝuojn,”ke mi sentis nostalgion. Kaj subite ekestis en mia mensopensaro tute nova. Mi komencis scivoli, kion miajpropraj familianoj faras en la hejmo. Dum multaj jarojmi ne renkontis ilin. En la ŝtato Virginio troviĝis familiokun la nomo Carter, kiu estis parenca al mi; oni diris,ke mi estas praonklo ilia. Ie ajn mi povis bone ŝajnigimin, laŭ aĝo, inter dudek kvin kaj tridek, kaj tio ŝajnis almi ĉiam kiel eble plej malkongrua, esti praonklo, ĉarmiaj pensoj kaj sentoj estis kvazaŭ de knabo. En la familioestis du infanetoj, kiujn mi tre amis, kiuj siavice kredis,ke en la tuta mondo neniu estas tiel ŝatinda, kiel iliaonklo Joĉjo; mi povis vidi ilin klare, dum mi staris tie subla lunlumita ĉielo de Barsumo, kaj mi sopiris al ili, kielneniam antaŭe mi sopiris al ajnaj homoj. Laŭ temperamentovagulo, mi neniam estis plene kompreninta laveran signifon de la vorto ”hejmo”, sed la grandega salonode la familio Carter estis ĉiam simbolinta por miĉion, kion mi povis kompreni pri hejmeco, kaj nun miakoro turnis sin al ĝi, for de la malvarmaj kaj malamikajpopoloj, inter kiuj mi trovis min.

Ja estas vere, ke ankaŭ Deja Toris malestimas min! Miestas por ŝi ulaĉo ne taŭga eĉ por poluri la dentojn de lakato de ŝia avino.

Poste la humura flanko de la afero trafis mian menson,kaj ridante mi prenis miajn silkojn kaj peltojn kajdormis sur la lunlumita tero la dormon de laca kaj sanamilitisto.

Ni ekiris en la proksima mateno je frua horo, kaj dumla marŝado haltis nur unufoje antaŭ la nokto. Nur duepizodetoj interrompis la tedan tagon. Ĉirkaŭ tagmezoni vidis, malproksime je nia dekstro, ion kio evidenteestas kovilo, kaj Lorkas Tomel ordonis al Tars Tarkas, keli priesploru ĝin. Tiu ĉi grupigis dekon da militistoj,inkluzive de mi, kaj ni kuris transen al la velurtapiŝo demusko, ĝis la eta enfermaĵo.

Ja estis kovilo, sed la ovoj estis tre malgrandaj, komparekun tiuj, kiuj estis elkoviĝantaj en la tempo de miaalveno sur Marson.

Tars Tarkas deiĝis de sia besto, kaj detale ekzamenisla enfermaĵon. Fine li anoncis, ke ĝi apartenas al la verdajhomoj de Varhun, kaj ke la cemento, per kiu oni farisla finan fermon, apenaŭ estas seka.

”Ili estas antaŭ ni je nur unutaga marŝado,” li elkriis,kun batalema lumo saltanta en la okuloj.

La laboro pri la kovilo ja ne okupis multan tempon. Lamilitistoj rompis la eniron, kaj du el ili, enrampinte, baldaŭper siaj mallongaj glavoj detruis ĉiujn ovojn. Resuriĝinte sur niaj bestoj, ni rapide realiĝis al la kavalkado.

Dum ni rajdis, mi kaptis la okazon demandi al TarsTarkas, ĉu la Varhunanoj, kies ovojn ni detruis, estas plimalgranda popolo laŭ staturo ol liaj Tarkanoj.

”Mi rimarkis, ke iliaj ovoj estas pli malgrandaj ol tiujen via kovilo,” mi aldonis.

Li klarigis, ke la ovoj estis ĵus metitaj en la kovilon, kajestus kreskintaj, same kiel ĉiuj verdMarsanaj ovoj, dumla kvin jaroj en la kovilo, ĝis la grando de tiuj, kiujn mividis dum mia unua tago sur Barsumo. Tio ja estis interesa,ĉar ĉiam estis enigme por mi, ke la verdMarsaninoj,kvankam grandstaturaj, povis krei la grandegajnovojn, el kiuj venas infanoj altaj je pli ol metro. Fakte, laĵus demetita ovo estas nur iom pli granda ol ordinaraansera ovo, kaj ĉar ĝi komencas kreski nur kiam ĝi estastrafita de la sunlumo, la ĉefuloj malmulte devas laboripor porti centojn da ili, unuope, de la konservaj kavernojĝis la koviloj.