Solla suriris la ĉaron, kiu estis aliranta sian lokon enla vico, kaj mi rapidis al mia atendanta toato, kaj galopis al mia loko apud Tars Tarkas, je la vosto de la sekvantaro.

Ni estis impona kaj timiga spektaklo, dum ni transirisla flavan pejzaĝon. Du cent kvindek multornamitaj kajbrilkoloraj ĉaroj, kun antaŭa gvardio de ducent militistojkaj ĉefuloj, kvinope rajdantaj, kun dudeko da flankrajdantoj;kvindek pliaj mastodontoj, fortaj tirbestoj kiujnoni nomas ”zitidaroj,” kaj la kvin aŭ ses cent pliaj toatojlibere kurantaj en la kvadrataĵo formita de la ĉirkaŭajmilitistoj. La brilantaj metaloj kaj juveloj de la viroj kajvirinoj, ornamaĵoj kiuj troviĝis kaj sur la garnaĵoj de lazitidaroj kaj toatoj, donis barbaran belon al karavano,kiu certe estus farinta Hindan princon verda pro envio.

La grandegaj larĝaj radringoj de la ĉaroj, kaj la kusenajpiedoj de la bestoj, sur la muskokovrita marfundaĵofaris nenian bruon. Ni antaŭeniris en plena silento, kielgrandega fantomaro, krom kiam la trankvilo rompiĝispro la gorĝa muĝado de spronita zitidaro, aŭ la henadode batalantaj toatoj.

La verdaj Marsanoj malmulte interparolis, kaj ĉiamper unuopaj silaboj, basvoĉaj, similaj al malproksimajmalklaraj tondretoj.

Ni transiris senvojan dezerton de musko, kiu, kliniĝinte sub la premo de larĝaradringo aŭ kusena piedo, denove leviĝis post ni, tiel ke nia transiro lasisneniun spuron. Fakte, ni povus esti la fantomoj de la forlasintaj mortintoj surla mortinta maro de tiu mortanta planedo, tiel malmulte da bruo aŭ postsigno nilasis dum nia surpasado. Tio estis por mia vido la unua marŝado de granda aroda homoj kaj bestoj, kiu lasis nenian spuron kaj levis neniom da polvo; surMarso ne troviĝas polvo, krom en la kulturitaj regionoj dum la vintraj monatoj,kaj eĉ tiam la manko de fortaj ventoj faras ĝin preskaŭ nerimarkebla.

Ni kamploĝis tiun nokton ĉe la malsupro de la montoj,al kiujn dum du tagoj ni proksimiĝis, kaj kiuj signisla sudan limon de tiu regiono. Niaj bestoj dum du tagojestis sen trinko, kaj de post kiam ili estis venintaj de Tarkdum preskaŭ du monatoj, ili ne havis akvon. Tars Tarkasklarigis al mi, ke ili bezonas malmulte, kaj povas vivipreskaŭ senlime per la musko, kiu kovras la tutan teronde Barsumo, kaj kiu enhavas en siaj etaj tigoj sufiĉe damalsekaĵo por kontentigi la malmultan bezonon de labestoj.

Enkorpiginte mian vesperan manĝon de fromaĝsimilanutraĵo kaj vegetaĵa lakto, mi serĉis Sollan, kiun mi trovislaboranta, en lumo de torĉo, je la ornamaĵoj de TarsTarkas. Kiam mi alproksimiĝis, ŝi suprenrigardis al mi,kaj ŝia vizaĝo montris plezuron kaj bonvenigemon.

”Mi ĝojas, ke vi venis,” ŝi diris. ”Deja Toris dormas,tiel ke mi sentas min soleca. Mia propra popolo ne ŝatasmin, Johano Carter; mi tro malsimilas al ĝi. Tio estasmalfeliĉa sorto, ĉar mi devas elteni mian vivon inter ĝi,kaj ofte mi bedaŭras, ke mi ne estas vera verdMarsanino,sen amo kaj sen espero; sed ja mi travivis amon, kajtiel mi estas perdita.”

”Mi promesis rakonti al vi mian historion, pli ĝuste lahistorion pri miaj gepatroj. Laŭ tio, kion mi lernis pri vikaj pri la moroj de via popolo, mi estas certa, ke la historione estos stranga por vi, sed inter la verdMarsanojĝi ne havas paralelon en la memoro de la plej maljunavivanta Tarkano, kaj niaj legendoj enhavas malmulte datiaj rakontoj.”

”Mia patrino estis malgranda, tiel malgranda, ke onine permesis al ŝi esti patrino. Niaj ĉefuloj bredas precipepor la grandeco. Ŝi estis ankaŭ malpli malvarmkorakaj kruela ol la plejmulto da verdMarsaninoj, kaj, ne ŝatantekunesti kun ili, ŝi ofte vagadis sola la dezertajn avenuojnde Tark, aŭ sidis inter la sovaĝaj floroj sur la apudajmontoj, kun la menso plena de pensoj kaj dezirojkiujn miakrede nur mi, inter la hodiaŭaj virinoj de Tark,povas kompreni. Ĉu mi ne estas infano de mia patrino?”

”Kaj tie, sur la montoj, ŝi renkontis junan militiston,kies devo estis gardado de la manĝantaj zitidaroj kaj toatoj.

Komence ili interparolis nur pri temoj de ordinaraintereso al Tarkanoj, sed iom post iom, kiam ili pli ofterenkontiĝis, (kiel evidentiĝis al ili ambaŭ, ne plu pro hazardo)ili parolis pri si mem, pri siaj ŝatoj, siaj esperoj kajsiaj ambicioj. Ŝi fidis lin, kaj parolis al li pri la antipatio,kiun ŝi sentis pri la krueleco de siaj samrasanoj, pri lamalbela, senama vivo ilia. Poste ŝi atendis la tempestonde kolero venonta el liaj malvarmaj, malmolaj lipoj; sedanstataŭe li ĉirkaŭprenis ŝin per siaj brakoj kaj kisis ŝin.”

”Dum ses longaj jaroj ili tenis la sekreton pri sia amo.Ŝi, mia patrino, apartenis al la sekvantaro de la eminentaTal Hajus, dum ŝia amanto estis simpla militisto, portantanur la propran metalon. Se oni eltrovus ilian perfidon al la tradicio de la Tarkanoj, certe la plej severa puno,en la granda areno antaŭ Tal Hajus kaj liaj hordoj,trafus ilin ambaŭ.”

”Oni kaŝis la ovon, el kiu mi devenis, sub granda vitraĵosur la plej alta kaj neatingebla el la parte ruinaj turojen antikva Tark. Unufoje en ĉiu jaro mia patrino vizitisĝin, dum la kvin longaj jaroj de ĝia restado dum la kovtempo.

Ŝi ne kuraĝis veni pli ofte, ĉar pro la kulposentode sia konscienco ŝi timis, ke oni spionas ĉiun ŝianiron. Dum tiu periodo mia patro gajnis multe da distingokiel militisto, preninte la metalon de pluraj ĉefuloj.

Lia amo al mia patrino neniam malfortiĝis, kaj lia plejgranda ambicio estis atingi rangon, kiam li povus albatalipor ŝi la metalon eĉ de la eminenta Tal Hajus, kajtiel, estante reganto super la Tarkanoj, esti libera porpretendi sin por ŝi. Samtempe li povus, pro sia potenco,protekti la infanon, kiu alie estus tuj mortigita, se malkaŝiĝus la vero.

”Tio estis fantazia revo, ke li povus albatali la metalonde Tal Hajus post nur kvin jaroj, tamen li rapide iris antaŭen,kaj baldaŭ okupis gravan lokon en la konsilantarode Tark. Iun tagon, tamen, la ebleco por ĉiam perdiĝis,ke sufiĉe frue li povus savi siajn amatojn; oni komandislin suden fari ekspedicion al la glacikovrita regiono almilitantanla indiĝenojn, por rabi de ili iliajn peltojn. Tieloni agas sur Barsumo; oni ne prilaboras tion, kion onipovas albatali al si de aliaj.”

”Li estis for dum kvar jaroj, kaj kiam li revenis, ĉioestis finita jam de tri; ĉar unu jaron post lia foriro, kajiom antaŭ la tempo de la reveno de ekspedicio irinta poralporti la fruktojn de la komunuma kovilo, la ovo elkoviĝis. Poste mia patrino daŭre tenis min en la malnovaturo, vizitante min ĉiunokte, kaj verŝante al mi tianamon, kian la komunuma vivo rabus de ni ambaŭ. Ŝiesperis, post la reveno de la ekspedicio irinta al la komunumakovilo, meti min inter la aliajn idojn destinitajnpor la ĉefsidejo de Tal Hajus, kaj tiel eviti la sorton, kiucerte sekvus, se oni eltrovus ŝian pekon kontraŭ la antikvajtradicioj de la verdaj homoj.”

”Rapide ŝi instruis al mi la lingvon kaj morojn de siaraso, kaj iun nokton ŝi rakontis al mi la historion, kiunmi rakontis al vi nun, klarigante al mi la neceson dekompleta sekreteco, kaj la singardemon, kiu estos bezonata,kiam mi estos metita de ŝi inter la aliajn junajnTarkanojn, por ne malkaŝi, ke mi estas pli multe edukitaol ili, nek per ajna signo montri antaŭ aliaj mian amonpor ŝi, kaj mian scion pri miaj gepatroj. Poste, tirantemin proksimen al ŝi, ŝi flustris en mian orelon la nomonde mia patro.”

”En tiu momento el la nigro de la tura ĉambro veniseklumo, kaj tie staris Sarkoja. Ŝiaj brilantaj okuloj estisdirektataj al mia patrino en freneza malŝatego. La fluegode insultoj, kiujn ŝi elverŝis, igis mian junan koron malvarmade timego. Estis evidente, ke ŝi aŭskultis la tutanhistorion, kaj ke ŝi ion suspektis jam de longe pro la ĉiunoktajforestoj de mia patrino, kaj hodiaŭ nokte sekvisŝin ĝis nia ejo.”

”Unu aferon ŝi ne aŭdis kaj ne sciis — la flustritan nomonde mia patro. Tio evidentiĝis pro ŝia postulado, kemia patrino malkaŝu la nomon de sia kunpekinto. Sedĉiuj minacoj de Sarkoja ne povis eltiri de mia patrinolian nomon, kaj por evitigi al mi torturon, mia patrinomensogis, dirante, ke nur ŝi konas lian nomon kaj neniamŝi diros ĝin eĉ al la propra infano.”