Post kelkaj pluaj vortoj kun la virino, kiam ŝi certigislin, ke mi sufiĉe sanas por vojaĝi, la jedo ordonis, ke nisuriĝu sur la bestojn kaj rajdu sekvante la ceteran ĉefanmilitistaron. Oni ligis min forte al escepte sovaĝa kajneregebla toato, kaj kun rajdanta militisto ĉiuflanke pormalhelpi, se la besto emus forkuri, ni ekiris kun ega rapidecoserĉe post la ĉefa militistaro. Miaj vundoj malmultedoloris, tiel bone kaj rapide efikis la kuraciloj uzitajde la virino.

Iom antaŭ la mallumiĝo ni atingis la ceteran militistaron,baldaŭ post kiam ili preparis sian tendaron por lanokto. Tuj oni kondukis min al la plej alta ĉefulo, la jedakode la hordoj de Varhun.

Simile al la jedo alkondukinta min, li portis multegeda cikatroj, kiel ankaŭ da homaj kranioj kaj manoj, ornamaĵojde preskaŭ ĉiuj militistoj de tiu ĉi raso, kies ferocoestas eĉ pli granda ol ĉe la Tarkanoj.

La jedako, Bar Komas, kiu estis relative juna, estis celode la ĵaluza kaj envia malamo de sia leŭtenanto, DakKova, la jedo kiu kaptis min. Mi rimarkis, ke tiu ĉi oftekaj intence malĝentilis al la plialtrangulo. Li tute preterlasisla kutiman formalan saluton, kiam ni iris antaŭ lajedakon, kaj dum li krude ŝovis min antaŭen, li ekkriisper voĉo laŭta kaj minaca: ”Jen mi alkondukis stranganulon portanta la metalon de Tarkano, kiu laŭ mia plezurobatalos kontraŭ sovaĝa toato dum la grandaj ludoj.”

”Li mortos, se li mortos, laŭ la maniero kiun juĝostaŭga Bar Komas, via jedako,” respondis la juna reganto,emfaze kaj digne.

”Se li mortos?” muĝis Dak Kova, ”sed tre certe li mortos,Bar Komas, kaj via sentimentaĉa kompato ne savoslin. Ho, ke Varhun estu regata de vera jedako, ne deakvakora malfortulo, kies metalon eĉ maljuna Dak Kovapovus forŝiri per siaj nudaj manoj!”

Bar Komas dum momento rigardis rekte la minacankaj malobeeman ĉefulon, kun esprimo de digna, sentimamalestimo, poste, netirinte armilon kaj nedirintevorton, li ĵetis sin al la gorĝo de la kalumniinto.

Neniam antaŭe mi vidis du verdMarsanajn militistojnbatali per la naturaj armiloj. Ili ambaŭ montris gradonde besta feroco, pli intensan ol la plej malsana imagopovus bildiĝi, ili ŝiris permane la okulojn kaj orelojn unude la alia, kaj per siaj brilantaj dentegoj tranĉis kaj pikegis,ĝis ili estis sangrubande ŝiritaj de kapo al piedoj.

Bar Komas multe superis en la batalo, estante pli forta,pli rapidmova, kaj pli inteligenta. Baldaŭ ŝajnis, ke lalukto estas finita, sed subite Bar Komas glitfalis. Dak Kovabezonis nur tion. Ĵetinte sin al la korpo de sia kontraŭulo,li enigis sian tutan grandan dentegon en lianingvenon, kaj malferme ŝiris la tutan korpon laŭlonge.

Venkinto kaj venkito ruliĝis malrigide en la muskon kielamaso da sanganta karno.

Bar Komas estis tute morta, kaj nur la plej Herkulesajpenoj de la virinoj de Dak Kova povis savi lin el lia merititasorto. Post tri tagoj li surpiede kaj senhelpe vizitis lakadavron de Bar Komas, kiun laŭkutime oni ne delokigis,metis sian piedon sur la kolon de sia antaŭa reganto,kaj alprenis la titolon Jedako de Varhun. La manojnkaj kapon de la mortinta jedako oni aldonis al la ornamaĵojde la venkinto, kaj la ceteron oni bruligis kunakompano de amasa kaj terura ridegado.

La vundoj de Dak Kova tiel malfruigis la marŝadon, keoni decidis forlasi la ekspedicion, (kiu estis nur negravaatakafero venĝe pro detruo de la kovilo) ĝis post la grandajludoj, kaj la tuta militistaro, dek mil laŭ nombro,returnis sin al Varhun.

La sceno, kiun mi vidis okaze de mia unua renkontiĝokun tiu ĉi kruela kaj sangavida popolo, estis tipa pri tiujvidotaj ĉiutage dum mia restado inter ili. Ili estas plimalgranda hordo ol la Tarkanoj, sed ege pli feroca. Ĉiutageiuj anoj de la komunumoj de Varhun renkontiĝispor ĝismorta batalo, kaj foje en unu tago mi vidis okonda tiaj dueloj.

Ni atingis la ĉefurbon de Varhun post tritaga marŝado,kaj tuj oni ĵetis min en karceron, kaj forte ligis minper ĉenaroj al la planko kaj muroj. De tempo al tempooni alportis al mi manĝaĵon, sed pro la ega mallumecode la loko mi ne scias, ĉu mi restis tie tagojn aŭ semajnojn aŭ monatojn. Tio estis la plej terura travivaĵo detuta mia vivo, kaj ankoraŭ nun mi miras, ke mia mensone cedis sian bazon en la terureco de tiu nigreco. Abundisŝlimaj, rampantaj vivantaĵoj; malvarmaj, serpentajkorpoj suriris min ĉiufoje, kiam mi kuŝigis, kaj en la mallumoofte mi vidis fajrajn okulojn, intense rigardantajnal mi. Neniu sono el la supera mondo atingis min, kajneniun vorton la karcera gardanto konsentis diri, kiamli alportis mian manĝaĵon, malgraŭ tio, ke mi pafadisdemandojn al li.

Fine mia tuta malamo kaj malŝatego al la abomenindajkreitaĵoj, kiuj ĉi tien lokigis min, centrigis sin je tiusola gardisto, kiu por mi reprezentis la tutan hordon deVarhunanoj. Mi rimarkis, ke li ĉiam paŝis antaŭen kunsia nebrila torĉo, tiel ke, kliniĝante por almeti mianmanĝaĵon, li metis la kapon samnivele kun mia brusto.

Do, kun la ruzeco de frenezulo, mi kiel eble plej multemalantaŭen lokigis min, kiam la postan fojon mi aŭdislin alproksimiĝi; kaj alprenante parton de mia malstreĉitaĉenaro mi atendis lian alvenon, kaŭrante kiel sovaĝabesto. Kiam li kliniĝis por almeti mian manĝaĵon, misvingis la ĉenaron super mia kapo, por poste trafi frakaselian kranion. Silente li falis morta.

Ridante kaj balbutante, kiel tia idioto, kia mi jampreskaŭ igis, mi ĵetis min al lia sternita korpo, kaj miajfingroj serĉis lian gorĝon. Baldaŭ ili trovis etan ĉenaron,je kies fino pendis pluraj ŝlosiloj. Tuj kiam la fingroj tuŝisla ŝlosilojn, revenis al mia menso la saĝo. Ne plu mi estisbalbutanta idioto, sed sagaca, rezonkapabla viro, kunla ebleco por fuĝo ĝuste en miaj manoj.

Dum mi palpserĉis por forigi la ĉenaron sur la kolo demia viktimo, mi momenton rigardis en la mallumon.

Fikse, brile, senpalpebrume, ses paroj da okuloj trafismin. Malrapide ili alproksimiĝis al mi, malrapide mi fortirismin de ili. Denove en la angulo de la karcero, mikaŭrigis, eltenante la manojn antaŭ mi. Antaŭen venadisla teruraj okuloj, ĝis ili atingis la kadavron ĉe miajpiedoj. Post ili sin retiradis, nun kun stranga grinca sono,ĝis fine ili malaperis en ian nigran kaj malproksiman alkovonde mia karcero.

Fine mia menso retrovis la trankvilon, kaj mi denoveprovis forigi la ŝlosilojn sur la kadavro de miagardinto. Sed kiam mi palpvole etendis la manojn en lamallumon, kun teruro mi konstatis, ke la kadavro malaperis.

Subite la vero trafis min; la posedantoj de tiuj brilantajokuloj fortrenis ĝin, por manĝi, por fari kion iliatendis fari pri mia propra korpo, atendis dum tagoj,dum semajnoj, dum monatoj.

Dum la du postaj tagoj oni alportis al mi neniun manĝon, sed fine venis nova sendito, kaj denove mi iĝis enkarceritoordinara; tamen mi ne denove lasis mian rezononsubiĝi pro la teruroj de mia situacio.

Baldaŭ oni envenigis alian kaptiton, kaj ligis lin perĉenaroj apud mi. Per la nebrila torĉlumo mi vidis, ke liestas ruĝMarsano, kaj apenaŭ mi povis atendi la forironde liaj gardistoj, antaŭ ol alparoli lin. Kiam la sonoj deiliaj foriraj paŝoj formortis en la distance, mi elkrietis laMarsan vorton de saluto, ”kaoron.”

”Kiu estas tiu, parolanta en la mallumo?” li respondis.

”Johano Carter, amiko de la ruĝaj homoj de Heliumio.”

”Mi estas de Heliumio,” li respondis, ”sed vian nomonmi ne memoras.”

Do, mi rakontis al li mian historion same kiel mi jamskribis ĝin ĉi tie, ellasante nur ĉian ajn aludon pri miaamo al Deja Toris. Li multe ekscitiĝis pro la novaĵoj prila princino de Heliumio, kaj ŝajnis tute certa, ke ŝi kajSolla facile povus esti atingintaj al sekura loko, postkiam ili forlasis min. Li diris, ke li bone konas la lokon,ĉar la kanjono, kiun la Varhunanoj trapasis, estis la solauzata de ili okaze de alsuda marŝado.