Dłuższą chwilę panowało milczenie, wreszcie przerwał je gospodarz.

— Źle robisz, Ber, źle! To nie dla ciebie rodzinka. Oni cię wdepczą w swój grunt, obciosają, jak im będzie wygodnie, przystrzygą niczym młode drzewko, aby im rodziło dobre owoce — usiłował ubrać swe słowa w obrazową formę. — Będziesz nie tylko robił, co oni ci każą, będziesz myślał tak jak oni. Oni i twoją duszę kupią. Już ty nie będziesz nasz, tylko ich. Nie myśl, że chodzi mi o to, że o mnie zapomnisz, bo to nie takie znów ważne. Ta boję się, że zostaniesz takim ich sługą i dozorcą „szarych” jak Sherington!

— Jak możesz tak mówić? Przecież Stella…

— Stella, Stella! Jesteś jeszcze młody i widocznie przebywając wśród tych drani zapomniałeś, jakie naprawdę jest życie. Ja ci mówię, źle robisz, że chcesz zostać zięciem prezydenta. Bardzo źle robisz!

Mallet spojrzał na zegar.

— No, ale na mnie już czas — powiedział wstając. — Jeszcze się spóźnię do roboty. Mów, po coś przyszedł do mnie, bo przecież z pewnością nie po to, by wysłuchiwać moich gderań. Chociaż, mówię ci, zastanów się. No, jak tam, przejrzałeś notatnik Willa?

— Niestety, jestem tak zawalony robotą, że naprawdę, wierz mi, nie znalazłem dotąd chwili czasu, aby się tym zająć. Jednak jak tylko zakończę przebudowę miotaczy, zaraz wezmę się do opracowania projektów.

— Ale, proszę cię, nie zwlekaj. Przecież tu chodzi o powietrze. Powietrze! — zaakcentował. -A co do twojej pilnej roboty, to nie ufaj Summersonowi. Czy wiesz, po co ta cała przebudowa?

— Nie wiem i to właśnie jest najgorsze. Summerson nie puszcza pary z ust. W każdym razie to gra o jakąś wysoką stawkę. Tylko że na razie nie widać partnerów.

— Oj, żebyśmy tylko za to słono nie zapłacili. Mówię ci, Ber, miej oczy szeroko otwarte i nie zapominaj, że jeszcze jesteś „szary”, choć Summerson chce cię oślepić Stellą.

Wyszli na korytarz.

— No, gadaj, czego chciałeś od starego Johnny'ego? — Mallet uśmiechnął się serdecznie do Bernarda.

Kruk ożywił się.

— Czy ty nie wiesz, co oznacza lub co oznaczało kiedyś słowo „Waszyngton”?

— Waszyngton? Nie, nie wiem. To wygląda na nazwisko, jednak nikogo takiego nie znałem.

— Szkoda. Bardzo liczyłem na ciebie.

— Dlaczego cię to tak interesuje?

— To dłuższa historia — odrzekł Kruk wymijająco. — Widziałem to słowo na jednym takim starym dokumencie.

Szli w milczeniu w stronę windy. Naraz John schwycił Bernarda za rękę.

— A może Horsedealer ci powie?

— Ach, racja, że też o nim nie pomyślałem. Gdzie on teraz mieszka?

— Na 74 poziomie, w tych dawnych magazynach, co to jeszcze stary Handerson przerobił na mieszkania. Może go nawet w tej chwili zastaniesz. Ostatnio mało wychodzi z domu, bo jest coraz słabszy. Powiedz mu, że wpadnę do niego jutro wieczorem — rzucił znikając we wnętrzu windy.

Poziom 74, położony w odległości około 100 m od osi wirowania Celestii, mieścił Przed kilkudziesięciu laty stare magazyny, należące do wchłoniętych przez Sial po objęciu władzy warsztatów metalurgicznych niejakiego Daltona.

W tym czasie współwłaściciel Sialu, Handerson, wpadł na pomysł zbudowania dla swego syna nowej rezydencji na 23 poziomie, gdzie znajdowały się mieszkania niektórych jego pracowników. Luksusowo urządzone apartamenty miał otoczyć wielki park pełen klombów i wodotrysków, pracownicy więc musieli się wyprowadzić. Handerson nakazał przebudować stare magazyny na mieszkania czynszowe i przesiedlił tam swych pracowników.

Okazało się jednak, że panujące na 74 poziomie złe warunki zdrowotne powodowały liczne choroby i dużą śmiertelność wśród dzieci. Znaczna więc część lokali czynszowych stała pusta. Zamieszkiwali je tylko ci, których konieczność zmuszała do szukania tu schronienia: byli to przeważnie bezrobotni lub chorzy, niezdolni do pracy ludzie.

Wysiadłszy z windy Kruk przeszedł niewielki, zaniedbany skwerek, na którym bawiło się kilkoro małych, obdartych dzieci, i wszedł w długi korytarz. Po obu stronach biegł szereg drzwi, obok nich walały się wśród śmieci jakieś wiadra, skrzynki i pudełka. Panował tu nieznośny zaduch spowodowany złą wentylacją, powiększony jeszcze wyziewami gnijących resztek w skrzynkach zastępujących śmietniki.

Bernard zapukał do pierwszych napotkanych drzwi, lecz nikt mu nie otworzył. Również z drugiej strony korytarza mieszkanie nie było zajęte. Dopiero po dłuższym pukaniu do trzecich drzwi rozległy się za nimi kroki i w progu stanęła przygarbiona kobieta.

— Przepraszam panią, czy pani nie zna Williama Horsedealera? On tu gdzieś podobno mieszka.

Kobieta ożywiła się.

— A kto by filozofa nie znał? To tam dalej, pod numerem 58. Niedawno się sprowadził. Ale niech pan uważa, bo tam po drodze z sufitu kapie krew i może ubranie poplamić.

— Krew?

— A coś pan myślał… Że mleko? Krew! Tak, panie szanowny. Tu wszędzie krew kapie, w całej Celestii… Ale tu najwięcej! To dobrze, bo inaczej byłby zaduch.

Nie ulegało wątpliwości, że kobieta jest obłąkana, toteż Bernard pośpiesznie podziękował za informację i ruszył w głąb korytarza.

Williama Horsedealera nie widział Bernard kilka lat. Od czasu, gdy objął po śmierci inżyniera Toddy stanowisko generalnego konstruktora rządowego, stracił zupełnie kontakt ze starym filozofem.

Horsedealer przez kilkanaście lat był nauczycielem, lecz gdy zaczął śmielej głosić swe „niebezpieczne” poglądy, musiał pożegnać się z posadą. Pracował dorywczo bądź jako zwykły robotnik, bądź jako korepetytor, doradca prawny czy biuralista. Kruk pamiętał go jako starszego, wesołego człowieka, gotowego z każdym wdać się w dyskusję, czy to był ceniony profesor na rządowej lub prywatnej posadzie, zamożny przemysłowiec, czy też zahukany Murzyn. Horsedealer uwielbiał zwłaszcza starców i dzieci, z którymi mógł godzinami rozmawiać w swój charakterystyczny, na wpół żartobliwy sposób. Własnej rodziny Horsedealer nie miał. Podobno, będąc jeszcze nauczycielem, miał żonę i dwoje dzieci, lecz zginęli wszyscy troje w czasie głośnej w historii Celestii eksplozji w zakładach chemicznych Sialu w roku 2373.

Z nielicznych rozmów z Horsedealerem, w których uczestniczył Bernard, każda pozostała w jego pamięci jako pewnego rodzaju wstrząs, burzący dotychczasowe poglądy na te czy inne zagadnienia. Nie mógł też przezwyciężyć uczucia onieśmielenia, gdy pukał w metalowe drzwi, na których wypisany był czarną farbą numer 58. — Wejść — rozległ się z wnętrza przytłumiony głos.

Kruk otworzył drzwi i stanął w progu. Pośrodku wąskiego pokoju, na starym, pokrzywionym tapczanie, siedział oparty o ścianę William Horsedealer. Kilka skrzynek i nieduży stolik pełen jakichś papierów, notatek i szkiców dopełniały „umeblowania” pokoju.

Filozof, od czasu gdy go ostatni raz widział Bernard, znacznie się zestarzał, schudł osiwiał. Duże wole, ta nagminna choroba mieszkańców Celestii, zniekształciło jego szyję. Również liczne blizny i krosty na twarzy świadczyły o tym, że ciężka sytuacja materialna uniemożliwia mu skuteczną obronę przed powszechną plagą schorzeń wywoływanych zaburzeniami w pracy gruczołów wydzielania wewnętrznego. Tylko oczy, z których biła ogromna siła żywotna, stanowiły jaskrawy kontrast z przygnębiającym wyglądem zarówno mieszkania, jak i samego gospodarza.

— Aa… kogo ja widzę! — zawołał Horsedealer i twarz jego rozpromienił uśmiech. — Szanowny Bernard Kruk, generalny konstruktor rządowy, odwiedza nie mniej szanownego, choć chwilowo znajdującego się w godnym pożałowania stanie Williama Horsedealera, generalnego filozofa Celestii. No, co sprowadza tu ciebie, młodzieńcze? Chyba nie tylko chęć podyskutowania ze mną o marności tego świata i jego możnych filarów?

— Niestety, panie profesorze — odrzekł Bernard nieco onieśmielony. — Choć spędzone w pana towarzystwie chwile zaliczam do najciekawszych w mym życiu, obowiązki, jakie w tych dniach spadły na mnie…

— Rozumiem, rozumiem. Nie wątpię, że ma pan dość roboty. Montaż miotacza i montaż małżeństwa z córką Summersona to nie bagatela. Wiem, co chce pan powiedzieć: że jedynym pańskim pragnieniem jest dyskusja ze mną, lecz, niestety, dziś i tak dalej… Prawda? Ale to nie jest ważne. Za to niewątpliwie powód, który pana sprowadza do mnie, musi być ważny, jeśli zjawia się pan po sześciu latach niebytności i to właśnie wtedy, kiedy nie może narzekać na nadmiar czasu. No, więc słucham.